پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز در بازه ی زمانی 1390 – 1389 بر اساس استانداردهای سواد اطلاعاتی ای. سی. آر. ال. انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی دانشجویان سال آخر کارشناسی رشته-های برق و الکترونیک، روانشناسی، مطالعات خانواده، عمران، ادبیات عرب، ادبیات فارسی، حسابداری، حقوق و رایانه ی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز می-باشند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که شامل 36 سوال بسته می باشد. این پرسشنامه توسط محقق بر اساس استاندارد های سواد اطلاعاتی آموزش عالی و با اقتباس از پرسشنامه ی آقای دکتر قاسمی و خانم راستی تهیه گردیده است. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی (میانگین، فراوانی و درصد فراوانی) و استنباطی (آزمون تی تک گروهی، آزمون تحلیل واریانس چند متغیری و تک متغیری و آزمون شفه) و با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس. صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز از نظر تشخیص درست نیاز اطلاعاتی و چگونگی تعیین و بیان آن با میانگین 01/42، استفاده از روش های مناسب در دستیابی به اطلاعات مورد نیاز با میانگین 34/43، ارزیابی نتیجه ی فرایند جستجو در رابطه با رفع نیاز اطلاعاتی خود با میانگین 43/16، استفاده از اطلاعات به دست آمده برای تولید اثری جدید با میانگین 97/20 و آشنایی با مسائل حقوقی، اقتصادی و اجتماعی استفاده از اطلاعات و پیروی از آن ها با میانگین 86/23 در حد متوسط می باشند و در کل مهارت های سواد اطلاعاتی، نتیجه نشان داد که سطح سواد اطلاعاتی جامعه ی مورد پژوهش در حد متوسط می باشد. در پایان پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت سواد اطلاعاتی این دانشجویان از جمله برگزاری سمینارها و سخنرانی هایی در دانشگاه به منظور بالا بردن سطح آگاهی در زمینه ی نوآوری ها و فناوری های گوناگون منابع اطلاعاتی، تهیه ی بروشورهای راهنمای استفاده از کتابخانه، برگزاری کارگاه های آشنایی با پایگاه های اطلاعاتی پیوسته و ناپیوسته و آموزش استفاده ی صحیح از این پایگاه ها از طرف کتابخانه ارائه شده است.

پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه های مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان خوزستان پیرامون میزان وجود مولّفه های تفکر انتقادی در کتاب های داستانی تألیفی این نهاد پرداخته است. پژوهش دارای دو جامعه ی آماری شامل 8 داستان تألیفی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و 48 مربی این نهاد در استان خوزستان می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی و اطلاعات از طریق سیاهه وارسی برگرفته از پایان نامه مکتبی فرد گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی و درصد)، آمار استنباطی (آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون رتبه ای فریدمن، آزمون کروسکال والیس، و آزمون یو ـ من ویتنی)، نرم افزارهای اس. پی. اس. اس (spss)، و اکسل (excel) استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که از دید مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان خوزستان در داستان های تألیفی این نهاد مولّفه های اطلاعات، داده ها، شاهد، و تجربه؛ و هدف (با امتیاز بالای 1300) در وضعیت بهتری قرار داشته اند. از ضعیف ترین مولّفه ها نیز می توان به پیش فرض ها، دیدگاه های گوناگون، و استحکام ذهنی (با امتیاز زیر 1100) اشاره کرد. کتاب های "همان لنگه کفش بنفش" نوشته فرهاد حسن زاده، با میانگین رتبه ای 39/5 و "کرم سه نقطه" نوشت? سرو ناز پریشان زاده با میانگین رتبه ای 79/5 به ترتیب بیشترین میزان انطباق را با مولّفه های عام و ذهنی تفکر انتقادی داشته اند. اما در مجموع بین نظرات مربیان پیرامون میزان وجود مولّفه های تفکر انتقادی در داستان های مورد بررسی تفاوت معناداری مشاهده نشد.

کتابخانه ها در طول تاریخ حیات خود همواره دست خوش دگرگونی های بسیار بوده و تنها راه بقای خود را از طریق همگام شدن با پدیده های جدید دانسته اند. از جمله پدیده های نوظهور در قرن بیست و یکم، پدیده "کتابخانه2" است. "کتابخانه 2" شامل تغییرات مستمر و هدفمند و مشارکت کاربران در ایجاد و حفظ خدمات با هدف عمده‎ی گسترش طیف کاربران بالقوه کتابخانه است. با وجود مطرح شدن این پدیده و کاربردهای آن، تحقیقات اندکی در این زمینه در میان کتابداران دانشگاهی انجام گرفته است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان شناخت، پذیرش، و استفاده کتابداران دانشگاهی از ابزارهای "کتابخانه 2" و نیز تعیین میزان مهارت های کامپیوتری و نیازهای آموزشی کتابداران، و عوامل موثر در استفاده از این ابزارها توسط آنان انجام گرفته است. جامعه مورد پژوهش، 96 نفر از کتابداران دانشگاهی شهر اهواز و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخته مبتنی بر پژوهش های پیشین بوده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که میزان شناخت کتابداران نسبت به ابزارهای کتابخانه 2 با میانگین 0214/2 در حد کم، میزان پذیرش آن ها با میانگین 8138/3 در حد زیاد، میزان استفاده آن ها از ابزارها برای ارائه خدمات به کاربران با میانگین 7540/0 در حد خیلی کم و در مورد استفاده شخصی آن ها از ابزارها نیز در حد خیلی کم می باشد. میزان مهارت های کامپیوتری کتابداران با میانگین 8712/2 در حد متوسط و بیش ترین استفاده از ابزار "کتابخانه 2" توسط کتابداران " گروه بحث" و کم ترین آن "پادکست" بوده است. هم چنین کتابداران در دسته بندی عوامل تأثیرگذار در استفاده از این ابزارها "عوامل سازمانی" و به صورت جزئی عامل" آگاهی کتابداران از ابزارها و فناوری های نوین" را تأثیرگذارترین عامل دانسته اند.

کلیدواژه ها: وب کیو.ای.ام.، ارزیابی کیفی، پورتال های شرکت های تابعه ی وزارت نفت ایران، وزارت نفت ایران پژوهش حاضر به منظور ارزیابی کیفی پورتال های شرکت های تابعه ی وزارت نفت ایران با استفاده از «وب کیو. ای. ام.» انجام گرفته است. روش پژوهش مورد استفاده، پیمایشی توصیفی بوده است. جامعه پژوهش شامل 130 پورتال شرکت های تابعه ی وزارت نفت ایران می باشد. داده های مورد نیاز برای انجام پژوهش با استفاده از سیاهه وارسی که بر مبنای روش ارزیابی کیفی وب کیو.ای.ام. طراحی شده، گردآوری شده است. این سیاهه شامل چهار متغیر اصلی "قابلیت استفاده"، "قابلیت اطمینان"، "قابلیت عملکرد" و "کارایی" است که در واقع معیارهای اصلی برای ارزیابی وب سایت تلقی می شوند. در این امتیازدهی، نمره یک بالاترین امتیازی است که به پورتال ها از نظر هر کدام از معیارهای اصلی، معیارها و معیارهای فرعی اختصاص می یابد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس. نسخه 21 صورت گرفته است. یافته های ارزیابی پورتال های مورد مطالعه نشان می دهند که این پورتال ها از لحاظ معیارهای اصلی «قابلیت استفاده» با میانگین 542/0 در وضعیت متوسط رو به بالا و «قابلیت عملکرد» با میانگین 422/0 در وضعیت متوسط رو به پایین قرار دارند. هم چنین از لحاظ معیارهای «قابلیت اطمینان» و « کارائی» به ترتیب با میانگین های 719/0 و 758/0 در وضعیت مطلوب قرار دارند. نتایج نشان می دهند که پورتال های مورد پژوهش از نظر معیارهای اصلی «قابلیت استفاده» و «قابلیت عملکرد» نسبت به معیارهای دیگر نقاط ضعف بیشتری دارند. طراحان این پورتال ها باید تمرکز خود را معطوف به این نقاط ضعف نموده و با توجه به نتایج و پیشنهادهای این بررسی سعی در برطرف کردن این نقاط ضعف نمایند. در مورد معیارهای اصلی «کارائی» و «قابلیت اطمینان» هر چند میانگین امتیازات وضعیت بهتری دارند، اما در هرحال برخی از پورتال های جامعه مورد پژوهش از نظر این دو معیار اصلی در وضعیت بسیار مطلوب قرار ندارند.

هدف از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه ی رابط کاربری در نرم افزار جامع کتابخانه ای کد منبع باز کوها و نرم افزارهای کتابخانه ای پارس آذرخش، کاوش و نوسا از منظر دو رهیافت کاربرمداری و نظام مداری می باشد. در این پژوهش نسخه های تحت وب نرم افزارهای مورد مطالعه، مد نظر بوده است. برای اجرای این پژوهش تعداد 110 کتابدار از کتابدارانی که با رابط های کاربری نرم افزارهای مورد مطالعه در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و کتابخانه ی عمومی شهرک بعثت ماهشهر آشنا بودند، شرکت داشتند. از پرسشنامه ی کوییس با اعمال تغییرات مورد نیاز جهت جمع-آوری اطلاعات استفاده گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نسخه ی 19 نرم افزار آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. آزمون های تی، تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و میانگین ضریب وزنی برای تحلیل داده ها استفاده شدند. یافته ها نشان داد که وضعیت عوامل مطرح در رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش، کوها و نوسا (شامل صفحه نمایش، واژگان و پیام ها، چگونگی کار با رابط کاربری، راهنما و سایر امکانات و قابلیت ها) به جز عامل راهنما که از دید کتابداران از لحاظ کیفی در وضعیف ضعیفی بوده است، سایر عوامل در وضعیت متوسطی قرار داشتند. این در حالی است که وضعیت عامل راهنما از منظر رهیافت نظام مداری نیز در وضعیت مشابهی قرار داشته است. در بررسی میزان رضایت کتابداران از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش، کوها و نوسا مشخص شد که بیشترین میزان رضایت آنان در تمامی نرم افزارها مربوط به عامل صفحه نمایش و کمترین میزان رضایت آنان مربوط به عامل راهنمای رابط کاربری نرم افزارها می باشد. سایر یافته های این پژوهش در مورد بود یا نبود تفاوتی معنادار بین دیدگاه های کتابداران استفاده کننده از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا با نرم افزار کوها از منظر عوامل مطرح در رابط کاربری (شامل صفحه نمایش، واژگان و پیام ها، چگونگی کار با رابط کاربری، راهنما و سایر امکانات و قابلیت ها) بیانگر این بود که تفاوت بین دیدگاه های کتابداران استفاده کننده از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا با نرم افزار کوها از منظر عامل صفحه نمایش معنی دار بوده، در حالی که از منظر عوامل واژگان و پیام ها، چگونگی کار با رابط کاربری، راهنما و سایر امکانات و قابلیت ها معنی دار نبوده است. از سویی دیگر بین دیدگاه های کتابداران دارای سابقه کار متفاوت و استفاده کننده از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا با کتابداران دارای سابقه کار متفاوت و استفاده کننده از رابط کاربری نرم افزار کوها تفاوت معنی داری وجود نداشته است. اما بین دیدگاه های کتابداران دارای سابقه کار متفاوت با نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا و استفاده کننده از رابط های کاربری این سه نرم افزار با کتابداران دارای سابقه کار متفاوت با نرم افزار کوها و استفاده کننده از رابط کاربری آن تفاوت معنی داری وجود داشته است. از سویی دیگر همبستگی قوی بین رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش، کوها و نوسا از منظر دو رهیافت کاربرمداری و نظام مداری نشان داد که نرم افزارها از دید استفاده کنندگان و از دید بررسی تخصصی نرم افزار دارای چه نقاط ضعفی هستند.

چکیده ندارد.