هدف این پژوهش عبارت است از مقایسه ی پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان پسر کم توان ذهنی مقطع متوسطه ی حرفه ای در شهر برازجان است که با استفاده از نرم افزار، آموزش می بینند با دانش آموزانی که به روش سنتی آموزش می بینند. روش انجام پژوهش روش تحقیق شبه تجربی است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه دانش-آموزان پسر کم توان ذهنی دوره متوسطه ی حرفه ای شهر برازجان (24 نفر) در سال تحصیلی 90-1389 تشکیل می دهد که به دلیل تعداد محدود، همه آنها به شیوه تمام شماری، اعضای نمونه آماری پژوهش اند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و گروه کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. در این پژوهش یک نرم افزار آموزشی محقق ساخته برای آموزش درس ریاضی به دانش آموزان کم توان ذهنی گروه آزمایش مورد استفاده قرار گرفت که شامل آموزش چهار مبحث اصلی ریاضی یعنی عدد نویسی، ساعت، تقویم و پول است. روایی محتوایی و صوری ابزار آموزشی به تأیید چند معلم مجرب ریاضی رسید. برای مقایسه نمرات دو گروه، آزمون محقق ساخته پیشرفت تحصیلی درس ریاضی تهیه شد و مورد استفاده قرار گرفت. روایی این آزمون از طریق ضریب توافق دو معلم ریاضی 90/0 و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ در اجرای اصلی 83/0 محاسبه و در مجموع مطلوب و معنی دار ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که پس از اعمال متغیر مستقل، یعنی آموزش به کمک نرم افزار آموزشی در گروه آزمایش، میانگین نمرات پس آزمون دانش آموزان کم توان ذهنی در گروه آزمایش (37/16)، افزایش چشمگیری داشته و تفاوت میانگین نمرات آنان در مقایسه با گروه کنترل (75/13) در سطح 05/0 معنی دار است. بنابراین می-توان گفت که نرم افزار آموزشی در یادگیری مباحث چهارگانه ریاضی در دانش آموزان کم توان ذهنی تأثیر مثبت داشته است.

عدالت همانطور که در فصل سوم اشاره گردید، از نظر ارسطو عدالت حد وسط بین ارتکاب ظلم و تحمل ظلم بوده و رفتاری برابر با افراد برابر، و رفتاری نابرابر با افراد نابرابر می باشد. ارسطو ابتدا در مورد عدالت، ملکه و استعداد انجام دادن اعمال عادلانه و اینکه عدالت تنها فضیلتی است که برای دیگران نیک می باشد بحث می نماید، و معتقد است که اجرای عدالت باید بر مبنای استحقاق صورت پذیرد. سپس عدالت را به دو نوع توزیعی و تصحیحی تقسیم نموده و بیان می دارد که عدالت توزیعی؛توزیع درآمد، ثروت و مشاغل برحسب شایستگی ها می باشد و عدالت تصحیحی؛وظیفه ی تصحیح نمودن شرایط، برای بازگشتن به عدالت واقعی را بر عهده دارد. وی در ادامه موضوع مقابله به مثل را مطرح می سازد و لازمه ی ایجاد و اجرای عدالت را، تناسب معرفی می نماید. ارسطو پس از بیان این امر، به عدالت طبیعی و قانونی اشارهنموده و در این باره می گوید: عدالت طبیعی عدالتی است که در همه جا ثابت و تغییر ناپذیر، و بدون ارتباط با آراء مردم می باشد، ولی در مورد عدالت قانونی این مقررات است، که چنین یا چنان تعیین می گردند و پس از وضع، تکلیف آورند. وی در ادامه به گذشتن از حق خویش (با اختیار کامل و عقل سلیم) می پردازد و آن را از نشانه های مردم شریف می داند. همچنین او ارزش انصاف را از عدالت جزیی (نه مطلق) بیشتر دانسته، بیان می کندکه انصاف، تصحیح کننده ی قانونی است که به سبب کلیت حکم، نقصی در آن راه یافته است. و در پایان بحث در مورد فضیلت عدالت، به ارجحیت تحمل ظلم (تفریط) نسبت به ارتکاب ظلم (افراط) اشاره می نماید و علت این امر را پیوستگی ارتکاب ظلم به شرارت دانسته، و آن را سزاوار نکوهش می داند. پس از مختصر توضیح در مورد فضیلت عدالت از دیدگاه ارسطو، می توان به ارزش های تربیتی زیر برای آموزش به متربیان اشاره نمود: 1- احترام به قانون و اجتناب از قانون شکنی 2- برخورد با ظلم نسبت به خود و دیگران 3- خواستار و طالب خیر و حق برای دیگران وخویشتن بودن 4- خواهان دادگری و محترم شمردن حقوق شهروندان 5- ایجاد و نگهداری سعادت برای جامعه و خویشتن 6- انجام کارهای نیک در ارتباط با دیگران 7- عدم انجام شرارت و ظلم نسبت به خویشتن و دیگران 8-بکارگیری عدالت(توزیعی و تصحیحی) برای خویشتن و دیگران، بدون ایجاد تمایز وتوجه به اصل و نسب و پیشینه 9- عدالت یعنی؛ تقسیم امور بر اساس استحقاق 10- آماده ساختن متربیان برای زندگی در جامعه 11- عدم قضاوت از روی ظاهر امر، و تحقیق در مورد عمدی یا غیر عمدی بودن انجام امور 12- ایجاد روح و منش سپاسگزاری 13- استفاده از تناسب برای برقراری عدالت 14- درونی نمودن اجرای عدالت در شرایط مختلف 15- گذشت و چشم پوشی از خطای غیر عمدی 16- بخشش و صرف نظر نمودن از حق خویش با اختیار کامل 17- عدم تأثیر گذاری تحسین و پیشنهاد رشوه و مقام در اجرای عدالت 18- پذیرش و تبعیت از قانون طبیعت 19- رعایت انصاف ارزشمندتر از عدالت 20- برگزیدن تحمل ظلم از میان ارتکاب ظلم(افراط) و تحمل ظلم(تفریط) 21- پیروی از عقل سلیم برای ایجاد عدالت 22- همچنین تقدیر و ستایش معلم از دانش آموزان در صورت رعایت عدالت شجاعت چنانچه در فصل چهارم ملاحظه شد، شجاعت از نظر ارسطو حدوسط میان بی باکی و ترس می باشد. وی شجاعت را به همراه عدالت، فضایلی می داند که بیشتر به سمت اجتماع سوق دارند. ارسطو معتقد است ترسیدن همواره رذیلت نیست و حتی ترس از بعضی شرور شریف است و می توان گفت که حتی وظیفه ی ماست، و نترسیدن از آنها مثلاً نترسیدن از ننگ، رذیلت محسوب می شود. وی سپس سخن از شجاعت واقعی و حقیقی به میان می آورد و اعتقاد دارد شجاعت به معنای حقیقی، خصلت فردی است که در برابر شریفترین مرگ ها بیم به خود راه نمی دهد و از اموری که زندگی اش را تهدید می کند، نمی ترسد، و این چنین ادامه می دهد که افراد ترسو ، بی باک و شجاع، تنها عکس العمل ها و رفتارشان است که در موقعیتها و موضوعات مشابه با یکدیگر متفاوت است افراد بی باک، به استقبال خطر می شتابند، افراد ترسو از مهلکه دور می شوند، اما افراد شجاع پیش از فرا رسیدن خطر، آرامش خویش را حفظ نموده، و در صورت مواجهه با خطر، به هنگام درست و به نحو درست، و با اراده ای قوی، با آن برخورد می نمایند. ارسطو در ادامه به خصوصیات شبه شجاعت (که شبیه به شجاعت واقعی است) می پردازد و در پایان شجاعت را پایداری ورزیدن، دانسته و می گوید پایداری در برابر درد دشوارتر از ایستادگی در مقابلِ انجام لذت است. پس از بررسی فضیلت شجاعت از دیدگاه ارسطو دلالتهای تربیتی آن را برای آموزش و بکارگیری نسبت به دانش آموزان می توان بدین شرح اشاره نمود: 1- ایجاد روحیه ی شجاعت همراه با ترس بجا 2- عدم سرزنش هنگام ترس و ریشه یابی آن و سپس ترس زدایی 3- شجاعت بزرگ یعنی؛ حراست و پاسداری از ارزش ها و آرمان های میهن 4- ایجاد شرایط برای شناخت موقعیت و بکارگیری شجاعت یا ترس در قبال آن 5- آموزش شجاعت بر اساس شرافت اخلاقی 6- آموزش حفظ آرامش در زمان مواجهه با خطر 7- نیت و هدف ارزشمند، پیش نیاز بکارگیری شجاعت 8- ایجاد شرایط برای کسب شجاعت ناشی از شرم 9- ایجاد صبر و بردباری هنگام خشم و جلوگیری از تصمیمات احساسی و عجولانه 10- ایجاد اعتماد به نفس و به دنبال آن شکل گیری تدریجی شجاعت 11- مقاومت در برابر درد و عدم تسلیم یا گریز از آن 12- شجاعت واقعی؛ ارزشمندی پاره ای از امور نسبت به زندگی و ارزشمندی زندگی در مواردی که مستلزم صبر و مقاومت است 13- شجاعت در حقیقت؛ پایداری ورزیدن نسبت به عقاید و ارزشهای دینی. بزرگمنشی همانطور که در فصل پنجم اشاره گردید، بزرگمنشی از دیدگاه ارسطو حد وسط میان خودبزرگ بینی و خود کم بینی است. ارسطو پس از آنکه در آغاز درباره ی بزرگمنشی، و افراط و تفریط در آن سخن به میان می آورد، بزرگمنشی را به این دلیل که به همه ی فضایل بزرگی می بخشد و بدون فضایل دیگر نمایان نمی شود، زینت و اوج فضایل معرفی نموده و به ویژگی ها و خصوصیات افراد بزرگمنش، از جمله: دارا بودن صداقت، درستکاری، قناعت، روحیه ی کمک به دیگران و پرهیز از غیبت عیب جویی و کینه توزی اشاره می نماید و در پایان جایگاه بزرگمنشی را نسبت به جاه طلبی و افتخار مشخص ساخته و بیان می دارد که اگر بزرگمنشی به سمت این دو مورد متمایل گردد، سزاوار نکوهش می گردد. پس از آنکه به اختصار فضیلت بزرگمنشی از دیدگاه ارسطو ارائه گردید، می توان دلالتهای تربیتی آن را برای آموزش به متربیان بدین شرح بیان نمود: 1- ارزش قائل شدن برای شخصیت و منش خود در برابر بسیاری از مسائل و امور 2- بی اعتنایی به اهانت دیگران نسبت به خویش 3- افتخار و مورد ستایش قرار گرفتن هدف نیست؛ بلکه می تواند وسیله ای باشد برای رسیدن به اهداف متعالی 4 - عدم شادمانی بیش از حد به سبب دست یابی به امر یا هدفی 5-کمک به مردم تا حد توان و حدالامکان پرهیز از درخواست کمک از دیگران 6- ابراز احترام برای افراد بزرگوار و نیک و عدم درشتی و فخرفروشی نسبت به زیردستان 7- پیشه نمودن درستکاری و صداقت و پرهیز از نفاق و دو رویی در برابر دوست و دشمن 8- اتکا به خدا و خویشتن و عدم وابستگی غیر متعارف به دیگران 9- فراموش نمودن اعمال بد دیگران یا عدم کینه توزی 10- عدم عیب جویی از دیگران و پرهیز از غیبت نمودن در مورد افراد (دوست باشد یا دشمن) 11- رسیدن به کمال شرافت و اجتناب از غرور و لذتِ مورد احترام قرار گرفتن 12- عدم شکایت و داشتن قناعت در تمام مسائل زندگی 13- عدم هیجان و شتاب در شرایط و امور مختلف 14- عدم فخر فروشی نسبت به دارایی ها، در صورت تمکّن مالی 15- هدف از بدست آوردن ثروت و مقام باید تنها تشکیل یک زندگی معمولی و خدمت به خلق در راه رضای الهی باشد.

هدف این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های درسی بخوانیم و بنویسم و هدیه های آسمان دوره ابتدایی چاپ سال تحصیلی 90 – 1389 از منظر توجه به مقوله های آموزش فلسفه به کودکان می باشد. روش این پژوهش تحلیل محتوای کمی و با استفاده از چک لیستی از مقوله های برنامه ی آموزش فلسفه به کودکان است، که شامل 3 مفهوم ( استدلال، مفهوم سازی و قضاوت) و 12 زیر مولفه می باشد. جامعه ی این پژوهش کتاب های بخوانیم و بنویسیم و هدیه های آسمان دوره ابتدایی که جمعاً شامل 14 جلد کتاب است، می باشد. در این پژوهش کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب شده است. در کلیه ی کتاب های مورد تحلیل، 986 مولفه مربوط به مفاهیم تفکر فلسفی شناسایی شد که کتاب بنویسیم پایه دوم ابتدایی با 129 فراوانی دارای بیشترین، و کتاب بنویسیم پایه اول ابتدایی با 5 فراوانی دارای کمترین فراوانی مولفه ها است. همچنین مولفه ی ساختن معیار با 174 فراوانی دارای بیشترین و مولفه ی قوانین و مقررات با 33 فراوانی دارای کم ترین فراوانی مربوط به مفاهیم تفکر فلسفی در کل کتاب ها می باشد.

هدف این پژوهش تحلیل محتوای کتاب کار تفکر و پژوهش ششم ابتدایی چاپ سال تحصیلی 92–1391 از منظر توجه به مقوله های آموزش تفکر لیپمن و بررسی اثر بخشی آن از دیدگاه معلمان شهرستان سیریک و میناب می باشد. روش این پژوهش در قسمت اول تحلیل محتوای کمی و با استفاده از چک لیستی از مقوله های آموزش تفکر است که شامل 9 مقوله (سوال کردن، ارزیابی شواهد و اظهارات، استدلال کردن، تفسیر کردن، جمعی بودن، قضاوت صحیح، تحلیل و ارزیابی، منطقی بودن، صراحت داشتن) می باشد. قسمت دوم پژوهش کیفی بوده و شامل مصاحبه با مدرسین دوره ضمن خدمت بوده است و قسمت سوم پژوهش، از روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه ی این پژوهش کتاب تفکر و پژوهش و معلمان پایه ششم ابتدایی شهرستان های سیریک و میناب و مدرسین دوره ضمن خدمت، می باشد. در این پژوهش کتاب تفکر و پژوهش و 161 نفر از معلمان پایه ششم و 10 نفر از مدرسین ضمن خدمت به عنوان نمونه انتخاب شده اند. در کل کتاب مورد تحلیل، 96 مقوله مربوط به آموزش تفکر شناسایی شد که مقوله ی سوال کردن با فراوانی 19 دارای بیشترین و مقوله منطقی بودن با 1 فراوانی دارای کم ترین فراوانی مربوط به مقوله های آموزش تفکر در کل کتاب است. همچنین معلمان و مدرسین دوره های ضمن خدمت بر این باور می باشند که کتاب تفکر و پژوهش، کتابی اثر بخش در زمینه آموزش تفکر می باشد اما اجرای بهتر آن را در سطح مدارس مستلزم تمهید پیش نیاز های مناسب مانند کتاب راهنمای معلم، فیلم های آموزشی، تداوم دوره های ضمن خدمت برای معلمان و ... می دانند.

هدف این پژوهش بررسی مبانی فلسفی دین صابئین مندائی به منظور استخراج آموزه های تربیتی آن-هاست. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی چهار مقوله فلسفی این دین شامل هستی شناسی، انسان-شناسی، معرفت شناسی و ارزش شناسی مورد بررسی تحلیلی قرار گرفته است. صابئین مندائی قوم- دینی هستند که با آرامی در خوزستان زندگی می کنند و در حدود دو هزار سال پیش، بر اثر نزاع با یهودیان مجبور به مهاجرت از سرزمین اصلی خود یعنی فلسطین به بین النهرین و خوزستان شده اند. در این دین، هستی فراتر از طبیعت و توسط خداوند بزرگ ازلی یا «هیی ربی قدمایی» آفریده شده و بارزترین صفات خدا وحدانیت، ربوبیت و خالقیت است. اصول این دین توحید، نبوت و معاد می باشند. انسان متشکل از دو بعد مادی (پغرا) و غیرمادی (شامل روها و نشمتا) است. حقیقت انسان همان نفس یا نشمتای اوست که بر خلاف پغرا، فناناپذیر و نامیرا است. انسان موجودی مکرّم، مختار، مسوول و دارای صبغه الهی است. معرفت در دین مندائی دارای اهمیت ویژه ای است و مقدم بر ایمان و عمل دانسته شده و اساساً مندا به معنای دانش یا معرفت است. منشأ و خاستگاه ارزش های مندائی، خداوند است و ارزش های مختلف به صورت دستوراتی در کتب مقدس مندائی بیان شده اند؛ تأکید عمده بر روی طهارت، آشتی و همزیستی است. هدف غائی تربیت مندائی «بازگشت به جهان نور جهت تقرب به هیی ربی» است که برای نیل به آن، اهدافی واسطی همچون تأمل و اندیشیدن، طهارت، ایمان، عمل صالح، تزکیه و تهذیب نفس مد نظرند. همچنین در پژوهش حاضر، اصول تربیتی به تفکیک مقوله ی فلسفی شان استخراج و دسته بندی گردیده، روش های تعلیم در دین مندائی ارائه شده و به ویژگی های تربیت مندائی اشاره شده است.

امروزه «مشارکت سیاسی» از دید دانشمندان علم سیاست فرآیندی است که در شبکه متغیری از روابط اجتماعی واقع شد است؛این شبکه متغییر شامل ویژگی های فردی و جمعی می باشد که برخی از آنها شامل تحصیلات، جایگاه و یا وضعیت شغلی، میزان سن، موقعیت جغرافیایی زندگی شهری و ... است. بررسی تأثیرات این متغیرها(متغیرهای مستقل) بر روی مشارکت سیاسی(متغییر وابسته) عامل عمده شکل گیری پژوهش حاضر است. بر این اساس سوال اصلی بیان می دارد که «مشارکت سیاسی در جامعه آماری هدف (شش دوره انتخابات ریاست جمهوری از دوره پنجم تا دهم) واجد چه نوسانات کیفی و کمی سیاسی و فرهنگی بوده است؟». فرضیه مطرح شده نیز بیان می دارد که «مشارکت سیاسی در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری (از دوره پنجم تا دهم) برپایه شاخص هایی چون گروه سنی، میزان تحصیلات، نرخ شهر نشینی، وضعیت فعالیت شغلی و... رأی دهندگان واجد نوسانات سیاسی و فرهنگی مثبتی است». روش جمع آوری اطلاعات در این پایان نامه روش کتابخانه ای بوده است و به همین نسبت روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی و (تحلیلی ـ علی) بوده است. همچنین در فصل تجزیه و تحلیل(4) اینپژوهششیوه تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعاتمورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این پژوهش یافته های گسترده تری از فرضیه اصلی را نیز دربر گیرفته است آنجا که با توجه به مطالعه تطبیقی انجام شده در مولفه های آماری مشارکت سیاسی شهروندان در انتخابات ریاست جمهوری ایران، بیان می دارد: تمامی مواردی چون میزان سن، تحصیلات، نرخ شهر نشینی و وضعیت شغلی بر میزان افزایش و یا کاهش میزان مشارکت سیاسی شهروندان تأثیر معناداری گذاشته است؛ اما برای درک هرچه شفاف تر این تأثیر معنادار نیاز بر آن است تا عوامل گوناگون نظیر «فضای رقابتی در انتخابات»، «حضور نامزدهای قدرت منددارای پایگاه اجتماعی گسترده»، «شدت تهدیدات خارجی علیه نظام سیاسی» و مواردی از این دست قرار داشته است. بر اساس نتایج به دست آمده می توان بیان نمود که این پژوهش به اهداف مطرح شده خود هم چون «نگرشی تطبیقی بر آمار مشارکت سیاسی به تفکیک 31 استان در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری، مقایسه درصد دارندگان حق رأی، رأی دهندگان و میزان مشارکت سیاسی در شش دور انتخابات ریاست جمهوری، میانگین میزان مشارکت سیاسی به تفکیک استان در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری، شناخت تأثیر متغیرهای سنی، تحصیلات و وضعیت شغلی در افزایش و یا کاهش مشارکت سیاسی در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری دست یافته است؛ و پیشنهاداتی را برای تحقیقات آتی در قسمت مربوطه ارائه داداه است.

آموزش حقوق شهروندی به معنای انتقال و نهادینه سازی حقوق و تکالیف شهروندان هر جامعه است. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش تعلیم و تربیت در راستای حقوق شهروندی و بازتاب آن در کتاب های درسی علوم اجتماعی نظام آموزشی ایران انجام شد. در قسمت نخست این پژوهش با روش تحلیلی و با راهکار کتابخانه ای به توصیف حقوق شهروندی، تحلیل مبانی آن و سپس تبیین نقش تعلیم و تربیت در راستای آموزش و انتقال حقوق شهروندی پرداخته شد. در قسمت دوم تحقیق، با روش پژوهش تحلیل محتوای کمّی و کیفی، محتوای کتاب های علوم اجتماعی مقاطع ابتدایی و متوسطه دوره اول و دوم نظام آموزشی ایران که در سال تحصیلی93-1392 تدریس شدند و مجموعاً ده کتاب بودند، بررسی و مورد تحلیل قرار گرفتند. حقوق شهروندی لازمه ی هر جامعه ی مدنی است و شایسته است از طریق ساز و کارهایی نظیر آموزش و پرورش، آگاهی از تکالیف و حقوق شهروندی خود مدّ نظر قرار گیرد. در این پژوهش به دیدگاه برخی مکاتب و اندیشمندان غربی، و نیز دیدگاه اسلامی در زمینه ی حقوق شهروندی پرداخته شد. همچنین مفهوم حقوق شهروندی و مفاهیم مرتبط با آن بررسی و تبیین شدند. بر این اساس به طور مفصل به منظور بهبود عملکرد نظام آموزشی در زمینه آموزش حقوق شهروندی، مفروضات، اصول، اهداف، روش ها و تکنیک هایی طراحی گردید و پیشنهادهایی ارائه شد. نتایج تحلیل محتوا نیز نشان داد که: مولفه های حقوق شهروندی به میزان قابل قبولی در کتاب های علوم اجتماعی مورد توجه قرار گرفته اند؛ با این وجود توجه نامتعادل و نامتوازنی به مولفه ها، ابعاد و مقوله های حقوق شهروندی مشاهده شد و میزان توجه به مولفه های مختلف در پایه های مختلف تحصیلی متفاوت بود. در تحلیل محتوای کتاب های علوم اجتماعی مجموعاً 879 مورد اشاره به مولفه های حقوق شهروندی مشاهده شد، که بیشترین تعداد فراوانی در کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی با 211 فراوانی (24درصد) و کمترین فراوانی به کتاب پنجم ابتدایی با40 فراوانی(55/4) اختصاص داشت. هم چنین بیشترین اشاره به بعد اجتماعی حقوق شهروندی و مولفه ی حق امنیت جانی و کمترین اشاره به مولفه های بعد قضایی حقوق شهروندی با 17 فراوانی و مولفه ی حق برخورداری اقلیت های مذهبی از احترام با 1 فراوانی بود. بیشترین اشاره به مولفه های حقوق شهروندی با توجه به تعداد کتاب ها، مربوط به دوره ی متوسطه ی اول با 217 فراوانی(68/24) بود. به همین رو بازنگری در محتوای کتاب ها با در نظر گرفتن کلیه ابعاد و مولفه های حقوق شهروندی ضروری بوده و آموزش حقوق شهروندی نباید صرفاً به یک کتاب معطوف شود.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های درسی فارسی بخوانیم و بنویسیم و هدیه های آسمان مقطع ابتدایی از منظر توجه به مولفه های اخلاقی می باشد. روش پژوهش تحلیل محتوای کمّی و کیفی و با استفاده از چک لیستی از مولفه های اخلاقی که شامل 8 مولفه (اطاعت، صداقت، صراحت، نوع دوستی، اجتماعی بودن، عفو و گذشت، آزادی و عدالت) می باشد. جامعه ی آماری کتاب های درسی فارسی بخوانیم و بنویسیم و هدیه های آسمان مقطع ابتدایی بود و نمونه آماری نیز کل جامعه در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که در کلیه ی کتاب های مورد تحلیل 263 مولفه اخلاقی شناسایی شد، که 135 مولفه اخلاقی مربوط به کتاب های فارسی و 128 مورد از مولفه اخلاقی مربوط به کتاب های هدیه های آسمان بوده است،

این پژوهش با هدف بررسی تناسب محتوای داستان های ایرانی با مهارتها و مولفه های تفکر فلسفی از نظر متیو لیپمن انجام شده است. با استفاده از روش تحلیل محتوا، مهارتها و مولفه های تفکر فلسفی ( 9 مهارت و 34مولفه ) در متن کتاب های داستانی بازیابی شدند. جامعه پژوهش کتاب های داستانی ایرانی بود که برای کودکان و نوجوانان گروه سنی "ج" در سالهای پس از جنگ یعنی 1368 تا 1390 تألیف و منتشر شده و در فهرست کتاب های مناسب شورای کتاب کودک قرار داشتند. کل جامعه پژوهش که شامل 60 عنوان کتاب داستانی در سه گونه ادبی ( داستان های واقع گرا ، داستان های فانتزی و داستان های برگرفته از ادبیات کهن ) است به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد . بر اساس نتایج پژوهش مولفه های " جست و جوی دلایل در موقعیتی مشخص" و " طرح پرسش پژوهشی" بیش از دیگر مولفه ها بازیابی شده و مولفه های " ارزیابی تعریف اصطلاحات " و " تشخیص مغالطه ها " در متن کتاب های داستانی مورد تحلیل مشاهده نشد. به کارگیری اکثر مولفه های تفکر فلسفی در این داستان ها در طول سال های پس از جنگ تا 1390سیر صعودی داشته است ؛ اما مولفه های "استفاده از قیاس منطقی" ، "کشف روابط گذشته، حال و آینده" ، "کشف روابط اجزا و جزء و کل"، "کشف مفهوم ضمنی سخن "، "تمایز بین معانی مختلف یک واژه" و "ارزیابی تعریف اصطلاحات" در طول این سال ها رشدی نداشته است .

. اگر چه سبک زندگی اسلامی به عنوان هدف تربیتی خود حاصل تحلیل استنتاجی است، اما مبانی آن مقدمه ای برای استنتاج اصول، اهداف و روش های تربیت برای تحقق آن است.دیدگاه ما به نظام هستی و جایگاه انسان در آن، یک نگرش ویژه ایجاد می کند، که در نهایت نوع رفتار ما را مشخص می سازد. ایمان به خدا، پیامبران و جهان آخرت از نگرش های اساسی در جهان بینی اسلامی هستند، و مطابق آنها، نگاه مسلمانان به زندگی دنیوی را متمایز می ک

در این پژوهش محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمان و کتاب کار دوره ابتدایی و دین و زندگی متوسطه دوره اول و دوم سال تحصیلی 1393-1392، که جمعاً سیزده جلد کتاب بودند، از منظر توجه به مولفه ها و مقوله های اخلاق شهروندی، تحلیل شده است. در واقع اخلاق شهروندی، اصولی است که سبب رعایت حقوق فردی و اجتماعی، پیروی از قوانین و مقررات اجتماعی، مسئولیت پذیری اجتماعی در روابط و مناسبات گوناگون اجتماعی می گردد. بر این اساس اخلاق شهروندی در ابعاد موضوعی مختلف از جمله اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی، اخلاق اقتصادی، اخلاق سیاسی، اخلاق خانواده، اخلاق دولت مردان، اخلاق- مدیران، اخلاق رسانه و... ظاهر می شود و از موضوعات مهم زندگی شهروندان محسوب می شود که با مرور زمان، پیشرفت علوم و فناوری و گسترش فرهنگ های مختلف و نیز رشد شهرنشینی ضرورت آن بیش از پیش احساس می شود. روش پژوهش تحلیل محتوا از نوع کمی- کیفی است. معیار توصیف، توجه به مولفه های اخلاق شهروندی و واحد تحلیل در قسمت متن، پرسش و فعالیت ها، به صورت مضمون های موجود در متن کتاب درسی و در قسمت تصاویر، هر تصویر بر اساس شاخص هایی که در آن، مورد اشاره قرار گرفته به واحدهایی تقسیم شده و بعد شمارش شده است. ابزار تحقیق سیاهه تحلیل محتوا است که با استفاده از چک لیستی از مولفه های اخلاق شهروندی، که شامل هفت مقوله اصلی و سی و هفت زیر مولفه است، داده ها جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش کتاب های درسی نظام آموزشی ایران و نمونه آماری هدیه های آسمان و کتاب کار دوره ابتدایی و دین و زندگی دوره متوسطه اول و دوم است که به صورت هدفمند انتخاب شده- است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی استفاده شد.

تفکر کلید انسانی شدن و انسانی زیستن و بهتر زیستن است. پرورش تفکر نقشی اساسی در رشد همه جانب? انسان دارد. این پژوهش با هدف بررسی تحلیلی نقش و جایگاه آموزش تفکر در سبک زندگی اسلامی، با روش پژوهش تحلیلی-استنتاجی انجام شد. بررسی منابع اسلامی مانند قرآن و روایات معصومان (ع) نشان می دهد که اسلام در اغلب امور دعوت به تعقل و تفکر می کند و در سبک زندگی اسلامی عقل بر هم? جنبه های مادی، معنوی، دنیوی و اخروی زندگی آدمی حاکمیت دارد. سبک زندگی اسلامی با مفهوم حیات طیبه و حیات معقول مشابه و یکسان است؛ در این نوع زندگی معقولانه، انسان در همین زندگی دنیوی طعم آرامش، پاکی و سعادت را در سای? تبعیت از منطق و دستورات اسلام می چشد. جهت گیری سبک زندگی اسلامی به سوی دستیابی به زندگی پسندیده و پاکیزه در حیات دنیوی و همچنین آبادکردن زندگی اخروی است؛ در نسبت شناسی زندگی دنیا و آخرت، اولی مقدمه و بستر دومی است ولی دومی اصالت دارد و با هدف خلقت انسان سازگارتر است. سبک زندگی اسلامی بر پای? تفکر بنا شده است و هر چه این فکر صحیح تر و تمام تر باشد، زندگی انسان نیز بهتر و پاک تر خواهد بود. تفکر در بخش های مهمی از زندگی آدمی از جمله برنامه ریزی، عمل و تصمیم گیری و انتخاب احسن نقش و کاربرد دارد. رفتارهایی که در سبک زندگی اسلامی نشانه های خردمندی و رشد عقل هستند و همچنین روش هایی که باعث پرورش تفکر می شوند، هرکدام زمینه و بستری برای آموزش تفکر و کاریست آن در همان موقعیت ها فراهم می آورند. از آنجا که در سبک زندگی اسلامی، پرورش تفکر، رشد و پرورش سایر ابعاد وجود آدمی را به دنبال دارد و همین طور تفکر مهارتی آموختنی است پس بهتر است که این امر مهم در نظام تعلیم و تربیت، که در واقع زمینه ساز رسیدن به سبک زندگی اسلامی است نادیده گرفته نشود. از این رو پیشنهاد می شود نهادهای اجتماعی و خصوصاً تعلیم و تربیت از طریق آموزش تفکر با رویکرد اسلامی به فراگیران کمک کنند تا آنان ضمن آموختن مهارتها و نگرش های اندیشیدن، به تدریج آنها را در زندگی فردی و اجتماعی خود به کار گیرند و زمین? نیل به سبک زندگی اسلامی فراهم شود. بنابراین نظام تعلیم و تربیت باید برای آموزش مهارت های تفکر ضمن آماده نمودن معلمان برای آموزش تفکر، از فنون و برنامه های ویژه ای مانند آموزش فلسفه به کودکان استفاده نماید.