دراین پایان نامه، برای اولین بار از ترکیب روش ریزاستخراج مایع- مایع- مایع با فیبر های توخالی و آنالیز به کمک دستگاه طیف سنج تحرک یونی (ims) ،به منظور پیش تغلیظ و اندازه گیری آنالیت های دارویی در نمونه های بیولوژیکی شامل پلاسما و ادرار استفاده گردید. در تکنیک ریزاستخراج مایع- مایع- مایع با فیبر های توخالی، فاز آلی در منافذ فیبر توخالی متخلخل پلی پروپیلنی به طول 3/1 سانتی متر به حالت اشباع در آمده و حجم داخلی فیبر توخالی توسط محلول استیک اسید) 50/0 مولار) به عنوان محلول پذیرنده توسط سوزن سرنگ پرشده و سپس برای استخراج آنالیت از 3 میلی لیتر نمونه ی آبی با ph بازی بکار گرفته شد. پارامترهای موثر بر استخراج سه فازی شامل نوع حلال, ph محلول نمونه،اسیدیته محلول پذیرنده، سرعت همزدن محلول نمونه، مقدار نمک، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج برای فیبر توخالی به طول 3/1 سانتی متر آغشته شده به حلال اکتانول, 0/9ph= برای محلول نمونه بدون اضافه کردنnacl , محلول پذیرنده 50/0 مولار نسبت به محلول اسید استیک، سرعت همزدن 900 دور در دقیقه, زمان استخراج 25 دقیقه در دمای محیط به دست آمد. گونه مورد آنالیز به طور کمی از محلول نمونه با فاکتور تغلیظ 104 به داخل فاز پذیرنده استخراج گردید. از آن جا که هزینه فیبر نسبتاً پایین است، برای هر بار استخراج از فیبر تازه استفاده گردید. در این روش حدتشخیص و دقت به ترتیب 0/2 میکروگرم بر لیترو% 5/5 به دست آمد. در کار دوم ازتکنیک ریزاستخراج مایع- مایع- مایع با فیبر های توخالی به کمک دستگاه طیف سنج تحرک یونی (ims) برای آنالیز همزمان دارو های ضد افسردگی شامل دزیپرامین، تریمیپرامین به کار گرفته شد. بهترین راندمان استخراج با حلال دودکان, سدیم هیدروکسید 020/0 مولار برای محلول نمونه, محلول پذیرنده 10/0 مولار نسبت به محلول اسید استیک، سرعت همزدن 860 دور در دقیقه, زمان استخراج 20 دقیقه در دمای ?c45 و در محلولی با غلظت 05/0 گرم بر میلی لیتر از nacl به دست آمد. حدتشخیص روش برای هر دو ترکیب 00/1 میکروگرم بر لیتر و دقت روش در محدوده بین 3/5-4/5 درصد بدست آمد. در نهایت تکنیک فوق برای اندازه گیری آنالیت ها در نمونه های پلاسما و ادرار با موفقعیت انجام شد.

مصرف عمده مخدرها در پزشکی، به منظور کاهش دردهای مزمن و شدید پس از عمل جراحی و یا در بیماران سرطانی می باشد. تعیین مقادیر داروهای مخدر در نمونه های بیولوژیکی از نظر پزشکی اهمیت فراوانی دارد. در این پروژه تحقیقاتی از تکنیک ریز استخراج مایع- مایع پخشی و ریز استخراج فاز مایع با فیبر تو خالی به همراه سیستم کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالابا آشکارساز آرایه دیودی برای استخراج واندازه گیری همزمان سه داروی مخدر (آلفنتانیل، فنتانیل و سوفنتانیل) از نمونه های بیولوژیکی استفاده شد. استخراج با روش ریز استخراج مایع- مایع پخشی، توسط افزایش 2000 میکرولیتر محلول پخشی با نسبت 1838 میکرولیتر متانول به 162 میکرولیتر حلال استخراج کننده (کلروفرم)، به 5 میلی لیتر محلول نمونه آبی توسط یک سرنگ 5/2 میلی لیتری گازبندی شده انجام گرفت. پس ازسانتریفوژ با سرعت 3500 دور بر دقیقه به مدت 5 دقیقه، فاز آلی ته نشین شده به طور کامل توسط یک سرنگ 100 میکرولیتری به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی شکل منتقل گردید و با جریان ملایمی از گاز نیتروژن تبخیر شد. سپس 5/12 میکرولیتر از مخلوط استونیتریل- آب با نسبت حجمی 50:50 به باقیمانده موجود در لوله اضافه و 11 میکرولیتر از آن به سیستم کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا تزریق گردید. پارامترهای موثر بر ریز استخراج مایع- مایع پخشی شامل نوع حلال استخراج کننده و پاشنده, حجم حلال استخراج کننده و پاشنده, غلظت سدیم هیدروکسید در محلول نمونه و مقدار افزایش نمک مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال استخراج کننده کلروفرم, حلال پاشنده متانول، حجم حلال استخراجی 162 میکرولیتر، حجم حلال پاشنده 1838 میکرولیتر، سدیم هیدروکسید با غلظت 05/0 مولار و بدون افزایش نمک در نمونه آبی بدست آمد. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 2/1 تا 0/3 و بین روزها 2/14 تا 9/15 درصد و حدتشخیص بین 4/0 تا 9/1 میکروگرم بر لیتر بدست آمد. فاکتور غنی سازی و مربع ضریب همبستگی برای ترکیبات به ترتیب در محدوده 275-325 و 9980/0-9984/0 قرار دارد. در نهایت از این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی پلاسما و ادرار انسان استفاده شد. برای استخراج با روش ریز استخراج فاز مایع با فیبر توخالی، ابتدا فاز آلی در منافذ فیبر متخلخل پلی پروپیلنی به طول 5/3 سانتی متر به حالت اشباع در آمده، درحالی که حجم داخلی فیبر توخالی توسط محلول سولفوریک اسید به عنوان محلول پذیرنده پرشده بود. فیبر به داخل 5 میلی لیتر از نمونه ی آبی با ph قلیایی غوطه ور شده و آنالیت ها به داخل فاز پذیرنده استخراج گردیدند. پارامترهای موثر بر استخراج سه فازی شامل نوع حلال آلی, غلظت سدیم هیدروکسید در محلول نمونه، غلظت سولفوریک اسید در محلول پذیرنده، مقدار افزایش نمک، سرعت همزدن محلول نمونه، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال ایزوآمیل بنزوات, غلظت 5/0 مولار هیدروکسید سدیم در محلول نمونه, غلظت 05/0 مولار از سولفوریک اسید به عنوان فاز پذیرنده، سرعت همزدن 1200 دور در دقیقه, مدت زمان استخراج 20 دقیقه در دمای 45 درجه سانتیگراد و بدون افزایش نمک به محلول نمونه بدست آمد. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 0/2 تا 1/4 درصد و بین روزها 3/3 تا 1/10 درصد و حدتشخیص در محدوده 1/1 تا 3/2 میکروگرم بر لیتر بدست آمد. فاکتور غنی سازی و مربع ضریب همبستگی برای ترکیبات به ترتیب در محدوده 190-237 و 9971/0-9981/0 قرار دارد. در نهایت از این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی پلاسما و ادرار انسان استفاده شد.

در این پروژه تحقیقاتی از تکنیک های استخراج با آب گرم و ریزاستخراج مایع- مایع پخشی به همراه hplcبا آشکارساز آرایه دیودی برای استخراج و اندازه گیری سولفونامیدها در نمونه های آبی و گوشت استفاده شد. ریز استخراج توسط افزایش 45 میکرولیتر محلول 5% سورفکتانت (متیل تری آلکیل آمونیوم کلراید) در حلال پخشی کلروفرم به 5 میلی لیتر محلول نمونه آبی توسط یک سرنگ50 میکرولیتری انجام گرفت. پس ازسانتریفوژ، فاز آلی ته نشین شده به طور کامل توسط یک سرنگ 25 میکرو لیتری hplc به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی شکل منتقل گردید. سپس 10 میکرولیتر از مخلوط متانول- آب با نسبت حجمی 70:30 به فاز آلی موجود در لوله شیشه ای منتقل و در نهایت 20 میکرو لیتر آن به hplc تزریق گردید. استخراج این ترکیبات از گوشت به کمک آب گرم در دمای c?100 انجام شد. پارامترهای موثر بر ریز استخراج مایع- مایع پخشی شامل نوع حلال استخراج کننده، درصد حلال پخشی در حلال استخراج, ph ، مقدار نمک، حجم فاز ته نشین شده و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند.

امروزه آفت کش ها نقش مهمی در کشاورزی و دامداری مدرن دارند. کنه کش ها -دسته ی مهمی از این ترکیبات- در مقادیر بسیار بالا در کشورهای مختلف استفاده می گردند. به دلیل ملاحظات زیست محیطی ضرورت کنترل و اندازه گیری این ترکیبات در محیط زیست احساس می شود. در این مطالعه ی تحقیقاتی ریز استخراج مایع با فیبر تو خالی به صورت دوفازی به همراه کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترونی برای شناسایی و اندازه گیری چهار کنه کش (دایکلروس، کلرپیریفوس-متیل، کلرپیریفوس و برموپروپیلات) در نمونه های بیولوژیکی و آب به کار گرفته شده است. پارامترهای موثر بر استخراج از جمله حلال استخراج کننده، افزایش نمک، سرعت هم زن، زمان استخراج و دما به دقت مطالعه و بهینه شدند. ترکیبات مورد مطالعه از محلول نمونه با حجم 3 میلی لیتر با 3 میکرولیتر حلال هگزیل استات توسط فیبر پلی پروپیلنی با طول 9 میلی متر استخراج شدند. از سرنگ 25 میکرولیتری با سر قابل تعویض برای نگه داشتن فیبر و تزریق به دستگاه کروماتوگرافی گازی استفاده شد. تحت شرایط بهینه ( هگزیل استات به عنوان حلال آلی، دور هم زن 1000 دور بر دقیقه، زمان استخراج 20 دقیقه، بدون افزایش نمک و دمای 45 درجه سانتیگراد) حد تشخیص ها در محدوده ی 7/0-6/3 نانوگرم بر لیتر به دست آمدند. انحراف استانداردهای نسبی در یک روز و بین روزها به ترتیب بین 4/1-5/4 و 9/3-3/11 می باشند. فاکتورهای غنی سازی بین 71 تا 201 و مربع ضریب هم بستگی برای ترکیبات مختلف بین 991/0-999/0 به دست آمدند. نمونه های حقیقی ( آب رودخانه، ادرار گاو و انسان) با غلظت افزوده شده ی مشخص از این ترکیبات به وسیله ی این روش آنالیز شدند و دقت و محدوده ی خطی مناسبی برای این نمونه ها به دست آمد. مقادیر انحراف استاندارد نسبی عموماً زیر 7 درصد و درصد بازیابی برای این نمونه ها بین 88 تا 116 درصد می باشد. ریزاستخراج فاز مایع با فیبر تو خالی، کروماتوگرافی گازی، آشکارساز ربایش الکترونی،کنه کش ها، آب رودخانه، ادرار گاو و انسان

سالیانه مقادیر زیادی لجن در مخازن ذخیره سازی فراورده های نفتی تولید می گردد. این لجن در نتیجه جذب ترکیبات روغنی بر روی ذرات جامد و ته نشینی آن تشکیل می شود. در حال حاضر در کشور مدیریت جامعی در ارتباط با این لجن ها وجود ندارد و تنها در برخی موارد به حذف آب و نهایتاً دفن لجن باقیمانده بسنده می گردد. از آنجایی که این لجن حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات آلی سمی و فلزات سنگین است به عنوان منبعی از آلاینده ها محسوب می شود و رهاسازی آن در محیط بدون اعمال روش های تصفیه آثار سویی به همراه دارد. در پروژه حاضر نمونه هایی از لجن مخزن بنزین تهیه و مورد آنالیز قرار گرفت. بدین ترتیب خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نمونه تعیین و میزان آلایندگی آن تعیین گردید. پارامترهای مورد بررسی در آنالیز نمونه عبارتند از ph، کدورت، کل جامدات محلول (tds)، کل جامدات (ts)، اکسیژن خواهی شیمیایی (cod)، اکسیژن خواهی زیست- شیمیایی پنج روزه (bod5)، روغن وچربی، فسفات، نیترات، سولفات، شاخص فنول، آهن، روی، نیکل، سرب، کرم، کلسیم و کلر. نتایج آنالز نمونه نشان می دهد که میزان کدورت ntu1126 ، میزان tds 684، میزان ts 1478، میزان cod 1745، bod5 862 ، روغن وچربی 1352 ، فسفات 8 ، نیترات 28 ، سولفات 38 ، شاخص فنول 8/1 ، آهن 84 ، روی 23 ، نیکل 3 ، سرب 27 ، کرم 2/1 ، کلسیم 89 و کلر mg/l 586 می باشد. تمامی این مقادیر به جز میزان کرم بالاتر از حدود استانداردهای سازمان منابع نفتی و سازمان محیط زیست ایران می باشد. بنابراین لجن مخزن بنزین پتانسیل آلودگی بالایی دارد. به منظور کاهش کدورت نمونه از روش انعقاد و لخته سازی (تصفیه شیمیایی) استفاده گردید. در روش انعقاد و لخته سازی از منعقد کننده های آلوم و کلرید آهن استفاده گردید. میزان حذف کدورت با استفاده از منعقد کننده آلوم423 ntu و 513 ntu است. بنابراین میزان حذف کدورت آلوم بیشتر از کلرید آهن است. به منظور حذف ترکیبات آلی نمونه از روش لجن فعال (تصفیه زیستی) استفاده گردید. با استفاده از روش های تصفیه شیمیایی و زیستی، %98 از کدورت، % 97 از ts، %98 از cod، %98 از bod، %99 از o&g، %25 از نیترات و %37 از فسفات را حذف نماید. تمامی این پارامترها در محدوده استانداردها میباشند؛ پس این سیستمها در کاهش این آلاینده ها موجود در لجن مخزن بنزین بسیار کارا هستند. همچنین روش های تصفیه مورد استفاده توانسته اند میزان شاخص فنول را در حدقابل قبول استاندارد حذف کند علاوه بر آن روش های تصفیه مورد استفاده می توانند فلزات را کاهش دهند با این وجود تنها میزان نیکل و کلسیم در محدوده استانداردها قرار گرفته اند. بدین منظور نیاز است برای حذف بیشتر سایر فلزات از روش های تصفیه تکمیلی استفاده نمود. در کل می توان گفت روش های تصفیه مورد استفاده در این پروژه در حذف بار آلودگی نمونه لجن بنزین موثر عمل نموده اند و می توان این روش ها را در مقیاس بزرگتر برای تصفیه لجن های نفتی به کار برد

چکیده 1و4-دی اکسان در طی ساخت سورفکتنت های الکل اتوکسـیلات که به طور گسـترده در محصـولات بهداشتی و آرایشی استـفاده می شوند، به عنوان یک محصـول جانبی تولید می شود. این ترکـیب به عنوان یک عامل احتمالی ابتـلا به سرطان در انسان در نظر گرفته می شود و بر روی کبد، کلیه و سیستم عصبی مرکزی اثر می گذارد. به همین دلیل می بایست مقدار 1و4-دی اکسان در محصولات بهداشتی و سورفکتنت ها به شدت کنترل شود. بنابراین اندازه گیـری 1و4-دی اکسان موجود در این محصـولات بسـیار اهمیت دارد. در این مطالعه به منـظور اندازه گیری کمی 1و4-دی اکسان در شامپو و سورفکتنت از تکنیک ریزاستخراج با قطره حلال در فضای فوقانی و کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز یونش شعله ای استفاده گردید. یک میله مغناطیـسی و 0/2 گرم nacl به داخـل ظرف استخراجی 20 میلی لیـتری با درپوش سپتوم دار وارد شد. پس از بستن درپوش ظرف، 0/8 میلی لیتر محلـول نمونه توسط سـرنگ 0/10 میلی لیتری به آن اضافه شد و ظرف استخراج روی دستگاه هم زن مغناطیسی قرار داده شد. محلول نمونه به مدت 10 دقـیقه با فضـای فوقانی اش درحال تعادل قرار گرفت. سپس سوزن یک سرنگ 0/10 میکرولیتری gc حاوی 0/2 میکرولیتر حلال آلی (متیل بنزوآت) از میان سپتوم عبور داده شد و قطره حلال در در تماس با فضای فوقانی نمونه قرار گرفت. پس از استخراج، قطره به داخل سرنگ کشیده شد. سوزن سرنگ از ظرف نمونه خارج و نمونه به دستگاه کروماتوگرافی گازی تزریق شد. پارامترهای مهم و موثر بر عملکرد روش مانند نوع حلال، افزایش نمک، حجم قطره، سرعت هم زدن، زمان تعادل، زمان استخراج و دمای محـلول نمونه مطالعه و بهینه شد. بهترین راندمان استخراج با استـفاده از حلال متیل بنـزوآت و حجم قـطره 2 میـکرولیتـر، سـرعت هم زدن rpm 900، 0/2 گرم nacl، زمان تعـادل10 دقیـقه، زمان استـخراج 10 دقـیقه و دمای محیـط به دست آمد. دامنـه خطی 100-5/0 1-mg l، حدتشـخیص 1- mg l4/0 و دقـت روش 2/7 درصـد (برای 5 اندازه گیری) به دسـت آمد. در نهـایت این روش برای آنالیـز نمونه های حقیقی سدیم لوریل اترسولفات، سدیم لوریل سولفات، انواع شامپو، مایع دستشویی و مایع ظرفشویی بررسی شد.

بخش اول این مطالعه به بررسی تخریب زیستی 5 ترکیب دارویی: آمپی سیلین، سفالکسین، سفازولین، سفتازیدیم و استامینوفن اختصاص داده شده است. آزمایش بطری در بسته به عنوان یک آزمایش ساده و آسان برای ارزیابی تخریب زیستی ترکیبات مورد نظر استفاده شد. در این آزمایش محلولی از هر دارو با غلظت 3 میلی گرم بر لیتر در مواد معدنی تهیه شده و با مقدار بسیار کمی از میکروارگانیسم ها (5/0میلی لیتر پساب بر لیتر محلول معدنی) که از یک جامعه میکروبی گرفته شده اند، تلقیح گردید. محلول های معدنی شامل بافر های فسفات، کلرید آمونیم، کلرید کلسیم، سولفات منیزیم و کلرید آهن می باشند. محلول های شاهد، استاندارد، کنترل و سوسپانسیون در اندازه گیری تخریب داروها مورد استفاده قرار گرفتند. محلول ها برای یک دوره زمانی 28 روزه در ظروف در بسته در دمای ثابت و شرایط تاریکی نگه داری شدند. اندازه گیری این ترکیبات بوسیله سیستم کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و آشکارساز آرایه دیودی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در طی 28 روز آمپی سیلین، سفالکسین و استامینوفن به صورت کامل حذف شدند حال آنکه سفازولین و سفتازیدیم به ترتیب 82% و 33% حذف شدند. در بخش دوم این تحقیق، استخراج فاز جامد (spe) همراه با ریزاستخراج مایع – مایع پخشی (dllme) به عنوان یک روش پیش تغلیظ ساده با فاکتور غنی سازی بالا و حد تشخیص مناسب برای اندازه گیری داروهای ضد افسردگی (دسیپرامین، ایمیپرامین، آمی تریپتیلین و کلومیپرامین) در نمونه های آبی استفاده شد. در spe-dllme، نمونه آبی حاوی داروهای داروهای ضد افسردگی از روی جاذب c18 که مرحله آماده سازی را طی کرده بود، عبور داده شد. سپس شویش آنالیت ها بوسیله محلول استیک اسید (1/0 مولار) - متانول (85:15) صورت گرفت. در مرحله بعد، میزان مشخصی از حلال استخراج کننده (کلروفرم) به محلول شویشی حاصل از spe اضافه گردید و سپس محلول آبی حاوی 05/0 مولار هیدروکسید سدیم توسط سرنگ گازبندی شده به محلول پخشی تزریق گردید. پس ازسانتریفوژ فاز آلی ته-نشین شده توسط یک سرنگ به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی شکل منتقل گردید و با جریان ملایمی از گاز نیتروژن تبخیر شد. سپس 25 میکرولیتر از مخلوط استونیتریل- آب با نسبت حجمی 50:50 به باقیمانده موجود در لوله اضافه و 20 میکرولیتر از آن به سیستم کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا - آشکارساز آرایه دیودی تزریق گردید. پارامترهای موثر بر استخراج شامل سرعت جریان عبور نمونه، حجم نمونه عبوری، حجم شویش، نوع حلال استخراج کننده و پاشنده, حجم حلال استخراج کننده و پاشنده، غلظت سدیم هیدروکسید در محلول نمونه و مقدار افزایش نمک مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با سرعت جریان عبور نمونه 4 میلی لیتر بر دقیقه، حجم نمونه عبوری 100 میلی لیتر، حجم شویش 5/2 میلی لیتر، حلال استخراج کننده کلروفرم, حلال پاشنده متانول، حجم حلال استخراجی 205 میکرولیتر، حجم حلال پاشنده 2500 میکرولیتر، سدیم هیدروکسید با غلظت 05/0 مولار و بدون افزایش نمک در نمونه آبی بدست آمد. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 3/2 تا 2/8 درصد و حدتشخیص بین 11 تا 65 نانوگرم بر لیتر بدست آمد. فاکتور غنی سازی و مربع ضریب همبستگی برای ترکیبات به ترتیب در محدوده 1000 تا 1900 و 996/0 تا 998/0 قرار دارد. در نهایت از این روش برای آنالیز نمونه های آب رودخانه، چاه و پساب شهری استفاده شد و نتایج رضایت بخشی بدست آمد.

گونه گیاهی catharanthus roeus (l.) g. don که عمدتا با نام پروانش ماداگاسکاری شناخته می‏شود گیاهی از خانواده آپوسیناسه می‏باشد که منشا آن مناطق حاره و گرمسیر مانند جنوب هند، اندونزی و ماداگاسکار گزارش شده اما امروزه در سراسر دنیا گسترش یافته است. این گیاه حاوی بیش از 130 نوع آلکالوئید ایندولی ترپنوئیدی (tias) می‏باشد که در میان آن‏ها، دو آلکالوئید دایمری وین‏بلاستین و وین‏کریستین دارای خاصیت ضد تومور بوده و برای درمان بسیاری از سرطان‏ها کاربرد دارند. اما در مقابل تقاضای بالا برای این داروها، مقدار آن ها در گیاه پروانش که تنها منبع آن نیز می باشد بسیار کم است. پیچیدگی و چند مرحله ای بودن مسیر سنتز این دو آلکالوئید و وجود مراکز کایرال چندگانه، تولید اختصاصی برخی پیش ماده های مسیر سنتز آن ها در بافت های تخصص یافته، اثر بخشی کمتر داروهای نیمه سنتزی نسبت به انواع طبیعی و تقاضای بالا برای این دو دارو از مهمترین دلایلی می باشند که توجه محققان را به استفاده از روش های بیوتکنولوژیک و کشت بافت برای افزایش تولید این آلکالوئیدهای حیاتی در گیاه جلب نموده است. در این پژوهش با هدف تعیین بهترین محیط کشت جهت ریزازدیادی و افزایش میزان آلکالوئیدهای ضد سرطان وین بلاستین و وین‏کریستین در گیاه پروانش، 25 ترکیب هورمونی برای تولید کالوس از ریزنمونه برگ، 7 تیمار برای باززایی کالوس‏ها و 30 محیط کشت برای باززایی مستقیم ریزنمونه گره در نظر گرفته شد. سپس آلکالوئیدهای وین‏بلاستین و وین‏کریستین در گیاهان باززا شده به روش ریز استخراج فاز مایع مبتنی بر فیبر توخالی (hf-lpme) استخراج و توسط کروماتوگرافی مایع جفت یونی آنالیز شدند. نتایج نشان داد که باززایی غیر مستقیم ریزنمونه برگ، به‏دلیل باززایی مشکل کالوس ها، احتمال ایجاد جهش و تعداد کم شاخه های تولید شده در این روش نسبت به باززایی مستقیم، روشی مناسب برای ریزازدیادی گیاه پروانش نمی‏باشد. اما استفاده از هورمون bap در محیط کشت حاوی g/l 1 زغال فعال بهترین باززایی مستقیم ریزنمونه گره و تکثیر شاخه را نشان داد. همچنین با افزایش غلظت bap و کاهش غلظت زغال فعال، مقدار آلکالوئیدهای وین‏بلاستین و وین‏کریستین افزایش یافت. بنابراین اگرچه به دلیل وجود ترکیبات فنلی فراوان در گیاه پروانش، استفاده از زغال فعال در محیط کشت برای رشد گیاه الزامی می‏باشد اما به دلیل اثر منفی آن در جذب هورمون‏ها و در نتیجه آن کاهش تکثیر شاخه و تولید آلکالوئیدها، مقدار مصرفی آن در محیط کشت مهم می‏باشد و به‏نظر می‏رسد غلظت g/l 1 زغال فعال مقدار مناسبی برای تهیه محیط کشت های تکثیر شاخه باشد. همچنین انتقال شاخه‏های باززا شده به محیط‏ کشت حاوی naa، سبب افزایش رشد طولی شاخه‏ها شد اما مقدار آلکالوئیدهای دایمری را کاهش داد. این کاهش غلظت در مورد آلکالوئید وین کریستین بیش از آلکالوئید وین بلاستین می‏باشد. در روش استخراج hf-lpme نیز بهترین استخراج آلکالوئیدها در اسید استیک 1/0مولار به عنوان فاز پذیرنده، 5/11:ph برای فاز دهنده و اسید فسفوریک 1/0 مولار برای استخراج عصاره گیاه انجام شد. به دلیل شویش همزمان آلکالوئیدهای دایمری و مونومرهای آن‏ها به‏نظر می‏رسد، استفاده از جفت یون منفی سدیم بوتان سولفونات (c4h9nao3s) در بافر hplc روش مناسب‏تری برای جداسازی آلکالوئیدهای وین‏بلاستین و وین‏کریستین می‏باشد.

چکیده در این کار تحقیقاتی، از دستگاه طیف سنج تحرک یونی با منبع الکترواسپری در مد منفی برای اندازه گیری همزمان نیترات و نیتریت استفاده شد. روش ارائه شده در این پروژه به کمک دستگاه طیف سنج یونی با منبع الکترواسپری، روشی بسیار ساده، سریع و بدون استفاده از روش های پیچیده استخراجی مانند sfe، hplc، gc و ce و با کمترین امکانات آزمایشگاهی انجام شد. دستگاه اسپکترومتر تحرک یونی باقابلیت طیف گیری از ترکیبات یونی در مقیاس میلی ثانیه، یک روش بسیار سریع در مقایسه با سایر روش های تجزیه ای به شمار می رود. تشخیص یون های نیترات و نیتریت از مقایسه ی تحرک یونی آنها با ko گزارش شده در مقالات علمی صورت گرفت. همچنین در اندازه گیری همزمان دو گونه ی یونی، نیترات و نیتریت به طور همزمان در محلولی مورد آزمایش قرار گرفت و پیک های حاصل از نیترات و نیتریت بدون همپوشانی به دست آمد. حد تشخیص به دست آمده برای نیترات و نیتریت به ترتیب 7/4 و µg/l 8/3 می باشد و محدوده خطی 2 درجه ده تایی برای اندازه گیر ی نیترات و نیتریت گزارش شد. منحنی تنظیم در محدوده خطی 10 -?g/l 700 برای هر دو گونه ی نیترات و نیتریت به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی کمتر از 5 درصد و بازیابی بیشتر از 70 درصد از نتایج مطلوب به دست آمده در این پروژه می باشد. اندازه گیری همزمان نیترات و نیتریت در دو نمونه حقیقی آب آشامیدنی و سیب زمینی با روش بسیار ساده و تنها با رقیق سازی نمونه برای حذف مزاحمت بافت و استـفاده از دستـگاه esi-ims به منظور آشکار سازی دو گونه ی یونی انجام شد. نتایج به دست آمده در آنالیز کمی، مناسب بودن روش پیشنهاد شده را تایید می کند. کلمات کلیدی : اندازه گیری همزمان، نیترات، نیتریت، طیف سنج تحرک یونی، یونیزاسیون الکترواسپری

در این تحقیق از یک سیستم استخراج فاز جامد (spe) در مقیاس نانو برای جداسازی و پیش تغلیظ سرب(ii) و کادمیم(ii) استفاده شده است. اساس این روش تشکیل کمپلکس بین یون های سرب و کادمیم ، با عامل اصلاح گر جاذب می باشد. در این مطالعه از mg 110 جاذب شامل mg 50 پودر گرافیت، mg 40 سیانوریک تیول دار و mg 20 نانولوله کربنی چند دیواره استفاده شد. تاثیر پارامترهای موثر بر جذب سرب از قبیل ph نمونه در محدوده (0/9 - 0/3)، سرعت جریان عبور نمونه (ml min-1 2- 5/0)، سرعت جریان عبور محلول شوینده (ml min-1 2- 5/0)، غلظت محلول شوینده (m 5/0- 005/0)، حجم محلول شوینده (ml 10- 2) مورد بررسی قرار گرفتند. برای بهینه سازی عوامل موثر بر پیش تغلیظ سرب، از روش تک عاملی استفاده شده است. به منظور دستیابی به شرایط بهینه عوامل موثر بر یش تغلیظ سرب، 0/50 میلی لیتر محلول سرب از روی ستون حاوی 110 میلی گرم نانولوله کربنی اصلاح شده با سیانوریک تیول دار و پودر گرافیت عبور داده شد. شرایط بهینه پیش تغلیظ سرب عبارت بودند از ph برابر با 0/6، سرعت عبور نمونه ml min -1 5/1، سرعت عبور شوینده ml min -1 5/1، غلظت محلول شوینده 05/0 مولار و حجم محلول شوینده 0/2 میلی لیتر. برای پیش تغلیظ فلز سرب، این یون ها تحت شرایط بهینه توسط نیتریک اسید به عنوان محلول شوینده شسته شدند و مقدار آن ها توسط اسپکترومتری جذب اتمی شعله اندازه گیری شد. تحت شرایط بهینه، یون های سرب موجود در نمونه های آبی تا500 برابر تغلیظ شدند. بنابراین فاکتور تغلیظ این روش برای سرب 500 می باشد. حد تشخیص روش ارائه شده بعد از پیش تغلیظ برای سرب ppb 4/2 بود. تحت شرایط بهینه و دمای c? 25 حداکثر ظرفیت جاذب برای سربg mg-1 µ880 و انحراف استاندارد نسبی با شش اندازه گیری مستقل برای محلول سرب با غلظت -1 g mlµ 5/0، 4/3 درصد بدست آمد. به منظور بررسی کاربرد این روش در نمونه های حقیقی مقدار سرب موجود در نمونه های آب آشامیدنی دانشگاه صنعتی اصفهان و پساب کارخانه فولاد مبارکه اندازه گیری گردید. روش فوق برای پیش تغلیظ کادمیم نیز استفاده گردید. در شرایط مشابه تاثیر پارامترهای موثر بر جذب کادمیم از قبیل ph نمونه در محدوده (0/9 - 0/3)، سرعت جریان عبور نمونه (ml min-1 2- 5/0)، سرعت جریان عبور محلول شوینده (ml min-1 2- 5/0)، غلظت محلول شوینده (m 5/0-01/0)، حجم محلول شوینده (ml 8-2) مورد بررسی قرار گرفتند. برای بدست آوردن شرایط بهینه عوامل موثر بر پیش تغلیظ کادمیم 0/50 میلی لیتر محلول کادمیم از روی ستون حاوی 110 میلی گرم نانولوله کربنی اصلاح شده با سیانوریک تیول دار و پودر گرافیت عبور داده شد. این کار در سطوح مختلف پارامترهای ذکر شده انجام گرفت. در نهایت شرایط بهینه پیش تغلیظ کادمیم به صورت زیر بدست آمد. ph برابر با 0/7، سرعت عبور نمونه ml min-1 1، سرعت عبور شوینده min-1 ml 5/1، غلظت محلول شوینده 05/0 مولار و حجم محلول شوینده 0/3 میلی لیتر. یون های فلزی کادمیم نیز تحت شرایط بهینه توسط محلول شوینده نیتریک اسید شسته و مقدار آن ها توسط اسپکترومتری جذب اتمی شعله اندازه گیری شد. تحت شرایط بهینه، کادمیم در نمونه های آبی تا 330 برابر تغلیظ گردید. بنابراین فاکتور تغلیظ این روش برای کادمیم 330 می باشد. حد تشخیص این روش بعد از پیش تغلیظ برای کادمیم ppb 3/0 بدست آمد. برای محاسبه انحراف استاندارد نسبی 6 نمونه از محلول کادمیم(ii) با غلظت µg ml-1 05/0 مورد آنالیز و اندازه گیری قرار گرفت . در این روش انحراف استاندارد نسبی برای کادمیم 5/4 درصد و بالاترین ظرفیت جذب کادمیم در شرایط بهینه و دمای c ? ، g mg-1µ 550 بدست آمد. به منظور بررسی کاربرد این روش در نمونه های حقیقی مقدار کادمیم موجود در نمونه های آب آشامیدنی دانشگاه صنعتی اصفهان و پساب کارخانه فولاد مبارکه اندازه گیری گردید. این مطالعه نشان می دهد نانولوله های کربنی اصلاح شده با سیانوریک تیول دار توانایی بالایی در پیش تغلیظ سرب، کادمیم دارند.

در این پروژه برای اولین بار از ریزاستخراج مایع-مایع-مایع بر پایه ی فیبرهای توخالی ترکیب شده با سیستم تزریق در جریان پیوسته با آشکارساز uv-vis برای آنالیز نیتریت در نمونه های آبی و غذایی استفاده شده است. نیتریت با 4-آمینوبنزوییک اسید در محیط اسیدی واکنش می دهد و در ادامه با 1-نفتول در محیط بازی جفت می شود. حاصل این فرایند تشکیل محلول رنگی با طول موج ماکزیمم جذب در 517 نانومتر می باشد. غلظت های مختلف از این دو معرف تشکیل رنگ مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر بهینه انتخاب شد. در ادامه پس از تنظیم ph محلول، این محلول رنگی با روش ریزاستخراج مایع با فیبر توخالی در حالت سه فازی استخراج شد در این استخراج از ایزوآمیل بنزوآت به عنوان حلال آلی برای پر کردن منافذ فیبر تو خالی و از محلول سدیم هیدروکسید با غلظت 1 مولار به عنوان فاز پذیرنده در مجرای فیبر استفاده شد. فاکتورهای موثر بر استخراج شامل نوع حلال آلی استخراجی، سرعت همزدن نمونه، ph فاز دهنده، غلظت فاز پذیرنده، اثر نمک، دمای استخراج و زمان استخراج مورد بررسی قرار گرفت و شرایط بهینه انتخاب شد. همچنین مزاحمت یک سری از کاتیون ها و آنیون ها نیز بررسی شد و راه حل های لازم ارائه گردید. در نهایت با مصرف 5 میلی لیتر محلول نمونه، فاکتور تغلیظ بالای 402 بدست آمد. درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز 3/2 درصد و بین روزها 8/4 درصد و حدتشخیص 1/0 میکروگرم بر لیتر محاسبه شد. محدوده ی خطی در محدوده ی غلظت 50-1 میکروگرم بر لیتر نبتریت بدست آمد. نهایتاً از این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی آب شیر، آب رودخانه ی زاینده رود، شوید، خیار، سیب زمینی و سوسیس استفاده شد. برای اطمینان از صحت نتایج، این مقادیر با روش استاندارد گریس نیز اندازه گیری شد و تطابق خوب بین نتایج حاصله نشان می دهد این روش به طور موفقیت آمیزی می تواند برای آنالیز نیتریت در نمونه های غذایی و زیست محیطی به کار رود.

وین کریستین و وین بلاستین که از داروهای طبیعی ضد سرطان هستند، دو آلکالوئید از 130 آلکالوئید ی هستند که در گیاه پروانش یافت می شوند.در هر حال تعداد بسیار کمی ( در حدود 11 مورد) از این تعداد زیاد آلکالوئیدهای موجود در این گیاه بررسی شده اند و نیز تعداد کمتری از این ها ( در حدود 8 مورد) به طور تجاری در دسترس هستند. در طی30 سال گذشته روش های تجزیه ای متفاوتی برای جداسازی و اندازه گیری متابولیت های موجود در این گیاه توسعه داده شده است. در این پروژه روش ریز استخراج سه فازی مایع با استفاده از فیبر تو خالی برای استخراج این دو آلکالوئید از برگ و ساقه این گیاه به کار برده شد. سپس دو ترکیب استخراج شده توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و نیز استفاده از آشکارساز آرایه دیودی اندازه گیری شدند. برای بهینه سازی و افزایش هر چه بیشتر بازدهی استخراج، پارامترهای مهم و موثر بر راندمان استخراج از قبیل حلال آلی مورد استفاده، ph فاز دهنده، ph فاز پذیرنده، دمای استخراج، زمان استخراج وسرعت هم زدن محلول مطالعه و بهینه-سازی گردیدند. ارقام شایستگی تجزیه ای تحت این شرایط بهینه، اندازه گیری شدند. حد تشخیص در این روش در حد 72/0 تا 02/1 میکرو گرم بر لیتر برای وین کریستین و وین بلاستین به دست آمد. همچنین انحراف استاندارد نسبی محاسبه شده در این روش برای 5 تکرار در یک روز برای دو داروی مورد مطالعه بین 4/1 تا 6/3 درصد محاسبه گردید. محدوده خطی این روش بین 5 تا 1000 میکرو گرم بر لیتر برای هر دو ترکیب به دست آمد. این روش همچنین برای اندازه گیری مقادیر این دو دارو در نمونه حقیقی گیاه مورد استفاده قرار گرفت. برای این کار نمونه خشک گیاه توسط محلول اسیدی استخراج گردید و پس از فیلتر شدن و انجام استخراج تحت شرایط بهینه با روش ریز استخراج سه فازی مایع توسط فیبر تو خالی، ترکیبات استخراج شده به وسیله دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا همراه با آشکارساز آرایه دیودی اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که این روش یک روش کارآمد برای جداسازی، استخراج و اندازه گیری این داروهای ضد سرطان از گیاه پروانش می باشد.

در بخش نخست، روش ریزاستخراج مایع- مایع پخشی به کمک سورفکتانت برای استخراج و پیش تغلیظ علف کش های فنیل اوره ابداع و از hplc برای جداسازی و آنالیز آن ها استفاده شد. ریزاستخراج توسط افزایش 73 میکرولیتر محلول 5% سورفکتانت (متیل تری آلکیل آمونیوم کلراید) در حلال پخشی کلروفرم از 5 میلی لیتر محلول نمونه آبی توسط یک سرنگ 100 میکرولیتری انجام گرفت. پس ازسانتریفوژ، فاز آلی ته نشین شده به طور کامل توسط یک سرنگ 50 میکرو لیتری به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی منتقل گردید. پس از تبخیر حلال آلی، 21 میکرولیتر محلول متانول- آب (1:1) حاوی استاندارد داخلی دی فنیل آمین به آن اضافه گردید. 20 میکرولیتر از محلول فوق به hplc تزریق شد. پارامترهای موثر بر ریزاستخراج مایع- مایع پخشی شامل نوع حلال استخراجی، مقدار سورفکتانت در حلال استخراجی، مقدار نمک، حجم فاز ته نشین شده و زمان استخراج مطالعه شدند. بهترین راندمان ریزاستخراج با حلال استخراج کننده کلروفرم حاوی v/v %5 سورفکتانت، حجم فاز ته نشین شده 40 میکرولیتر و بدون افزایش نمک در نمونه آبی به دست آمد. در این روش دقت به دست آمده بین %6/0-0/2 و حدتشخیص بین 3/2-0/18 نانوگرم بر لیتر می باشد. فاکتور غنی سازی برای ترکیبات در محدوده 128-198 قرار دارد. این روش برای آنالیز سه نمونه حقیقی شامل آب رودخانه زاینده رود، آب شهر و آب چاه آزمایش و بررسی شد. در بخش دوم، از ادغام روش ریزاستخراج فاز مایع با فیبر توخالی و روش تزریق در جریان پیوسته (روش کروماتوگرافی مایع بدون ستون) به منظور استخراج و اندازه گیری داروی فنازوپیریدین استفاده شد. برای استخراج با روش ریزاستخراج فاز مایع با فیبر توخالی، ابتدا منافذ فیبر متخلخل پلی پروپیلنی به طول 5/3 سانتی متر توسط فاز آلی پر شد. حجم داخلی فیبر توخالی توسط محلول اسید سولفوریک به عنوان محلول پذیرنده پر گردید. فیبر به داخل 5 میلی لیتر از نمونه آبی با ph قلیایی غوطه ور شده و آنالیت به داخل فاز پذیرنده استخراج گردید. پارامترهای موثر بر استخراج سه فازی شامل نوع حلال آلی، ph محلول نمونه، غلظت اسید سولفوریک در محلول پذیرنده، مقدار نمک، سرعت همزدن نمونه، دما و زمان استخراج بررسی شدند. بهترین راندمان استخراج با حلال دی فنیل اتر، محلول نمونه با 9=ph، غلظت 100 میلی مولار از اسید سولفوریک به عنوان فاز پذیرنده، سرعت همزدن 1300 دور در دقیقه، مدت زمان استخراج 30 دقیقه در دمای 45 درجه سانتی گراد و بدون افزایش نمک به محلول نمونه به دست آمد. در این روش انحراف استاندارد نسبی در یک روز %9/4 و حدتشخیص 5/0 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. فاکتور غنی سازی برای آنالیت 230 می باشد. در نهایت از این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی پلاسما و ادرار انسان استفاده شد. در بخش سوم، از تلفیق cd-ims و روش ریزاستخراج سه فازی با دو حلال آلی غیرقابل امتزاج برای اندازه گیری ترکیب کلومیپرامین بهره برداری شد. در ریز استخراج سه فازی با دو حلال آلی غیرقابل امتزاج، ابتدا حجم داخلی فیبر توخالی توسط حلال متانول به عنوان فاز پذیرنده پر شد. سپس منافذ فیبر پلی پروپیلنی به طول 3 سانتی متر توسط فاز آلی (n- دودکان) اشباع گردید. استخراج از سه میلی لیتر محلول نمونه آبی با ph بازی صورت گرفت. نمونه پس از استخراج، برای آنالیز به دستگاه cd-ims تزریق گردید. بمنظور افزایش حساسیت و گزینش‎پذیری در cd-ims، از اسید فرمیک، استیک و پروپیونیک به عنوان دوپانت (گاز معرف) استفاده ‎شد. پارامترهای موثر بر استخراج شامل غلظت سدیم هیدروکسید در محلول نمونه، غلظت نمک، سرعت هم زدن محلول نمونه و زمان استخراج مورد بررسی قرار گرفتند. در تحقیق پایانی، با بکارگیری مغز مداد بهبودیافته با روش الکتروشیمیای به عنوان فیبر ریزاستخراج فاز جامد و الکترود کار در ولتامتری پالس تفاضلی آنالیز کلرپرومازین انجام شد. سپس مداد اتود از طریق سیم مسی به عنوان الکترود کار به دستگاه اتولب متصل شد. فیبر به گونه ای داخل ظرف آزمایش (سل) قرار داده می شود که حدود 9 میلی متر از آن داخل محلول بافر قرار گیرد. برای بهبود سطح فیبر، از روش ولتامتری چرخه ای استفاده شد. پس از انجام عمل بهبودسازی سطح فیبر، استخراج از 5 میلی لیتر محلول نمونه حاوی ترکیب مورد آنالیز با ph مشخص صورت گرفت. بعد از گذشت زمان مشخص، فیبر از ظرف نمونه خارج و برای اندازه گیری سیگنال، داخل ظرف آزمایش (سل) حاوی بافر با ph مشخص قرار گرفت و ولتامتری پالس تفاضلی در محدوده ولتاژ مشخص اعمال شد. پارامترهای موثر بر استخراج شامل غلظت سدیم هیدروکسید در محلول نمونه، غلظت نمک، سرعت هم زدن محلول نمونه، زمان استخراج و ph بافر محیط اندازه گیری سیگنال مطالعه شدند.

در این پایان نامه آنیون نیتریت، برپایه ریز استخراج مایع- مایع- مایع به کمک فیبرهای توخالی حاوی حلال ونوعی سورفاکتانت کاتیونی، جفت شده باسیستم تزریق درجریان پیوسته با آشکارساز مرئی-ماوراءبنفش، از نمونه های آبی و غذایی استخراج واندازه گیری می شود. در این روش پس از استخراج مستقیم نیتریت از نمونه های آبی و غذایی، جهت شناسایی آن، از متداولترین واکنش نیتریت، یعنی تولید نمک دی آزونیوم استفاده شده است. به این منظور پس ازاستخراج نیتریت، محلول استخراج شده را به یک ظرف شیشه ای کوچک باانتهای مخروطی واردکرده، سپس به آن حجم مشخصی از سولفانیلیک اسیدباغلظت (2-10×8/5) مولار اضافه کرده تا واکنش تولید رنگ سولفانیلیک اسید- فنل انجام شود. محلول را با کمک افزودن حجمی از هیدروکلریک اسید به ph معادل با 4/2 رسانده و پس از چند دقیقه، جهت تشکیل رنگ به آن واکنشگر فنل اضافه می شود. سپس به کمک محلول بافری، ph ، معادل 5/9 تنظیم می شود. در این حالت محلول حاوی نیتریت، رنگ زردی تولید می کند که جذبی درطول موج nm 440 خواهد داشت. پارامترهای مهم و موثربرراندمان واکنش واستخراج مورد بررسی قرارگرفته و مقدار بهینه انتخاب شد. درروش استخراج سه فازی مایع-مایع-مایع، از محلول ایزوآمیل بنزوات حاوی 4% سورفاکتانت کاتیونی با نام تجاری aliquat336 به عنوان حلال آلی برای پرکردن منافذ فیبر توخالی و از محلول 25/0مولار سدیم یدید به عنوان فاز پذیرنده در مجرای داخلی فیبر استفاده شد. فاکتورهای موثر بر استخراج شامل نوع حلال آلی استخراجی، میزان ph فاز دهنده، غلظت سورفاکتانت، نوع و غلظت نمک فاز پذیرنده، سرعت همزدن محلول و زمان استخراج مورد بررسی قرارگرفت و شرایط مربوط به استخراج بهینه انتخاب شد. همچنین اثر مزاحمت برخی از کاتیون ها و آنیون ها بر استخراج بررسی شد و راه حل های رفع مزاحمت آن ها هم ارائه شد. در نهایت با استخراج از 4 میلی لیتر محلول نمونه نیتریت تحت شرایط بهینه، فاکتور تغلیظ 75 به دست آمد. درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 7/2 و 1/3 درصد برای دو غلظت 10 نانوگرم بر میلی لیتر و 500 نانوگرم بر میلی لیتر به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی بین روزها 6/4 درصد بود و حد تشخیص نیز 6/0 نانوگرم بر میلی لیترمحاسبه شد. محدوده خطی برای این روش در محدوده غلظت 500-5 نانوگرم بر میلی لیتر نیتریت به دست آمد. درنهایت از این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی مثل سوسیس، کالباس، سیب زمینی، آب آشامیدنی و پسابهای صنعتی وانسانی استفاده شد. برای اطمینان از صحت نتایج، برخی ازنمونه ها با روش استاندارد گریس مقایسه شد.

دراین پایان نامه، از ترکیب روش ریزاستخراج مایع- مایع- مایع با فیبر های توخالی و دستگاه طیف سنج تحرک یونی (ims)، به ترتیب پیش تغلیظ و اندازه گیری داروی پروپرانولول در نمونه های بیولوژیکی شامل پلاسما و ادرار استفاده گردید. برای یافتن راندمان بهتر استخراج سه فازی آبی الی آبی با فاز پذیرنده استیک اسید و استخراج سه فازی آبی الی الی با فاز پذیرنده متانول مورد مقایسه قرار گرفت. در روش ریزاستخراج مایع- مایع- مایع با فیبر های توخالی، فاز آلی در منافذ فیبر توخالی متخلخل پلی پروپیلنی به حالت اشباع می رسد. حجم داخلی فیبر توخالی توسط فاز پذیرنده به وسیله سرنگ پرشده و سپس برای استخراج آنالیت از 3 میلی-لیتر نمونه ی آبی با ph بازی به کار گرفته شد. پارامترهای موثر بر استخراج شامل نوع حلال, ph محلول نمونه، اسیدیته محلول پذیرنده، سرعت هم زدن محلول نمونه، مقدار نمک، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. راندمان ریز استخراج با فاز پذیرنده استیک اسید با فیبر توخالی به طول 3/1 سانتی متر آغشته شده به حلال ایزوآمیل بنزوات با غلظت 3-10*0/1 مولار سدیم هیدروکسید برای محلول نمونه, بدون اضافه کردنnacl , محلول پذیرنده 3-10*0/5 مولار نسبت به محلول اسید استیک، سرعت همزدن 1000 دور در دقیقه, زمان استخراج 20 دقیقه در دمای محیط به دست آمد. سپس 3 میکرولیتر فاز پذیرنده استخراج شده به داخل سرنگ کشیده و با 15 میکرولیتر متانول ترکیب شد و به دستگاه اسپکترومتر تحرک یونی تزریق گردید. گونه مورد آنالیز به طور کمی از محلول نمونه با فاکتور غنی سازی 40 به داخل فاز پذیرنده استخراج گردید. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز 6 و بین روزها 12 درصد بود. علت این امر تاثیر استیک اسید بر اسپری می باشد. حدتشخیص 6/1 میکروگرم بر لیتر حاصل شد. مربع ضریب همبستگی برای ترکیب مورد مطالعه 991/0 بود. راندمان ریزاستخراج با فاز پذیرنده متانول به کمک دستگاه طیف-سنج تحرک یونی (ims) برای آنالیز پروپرانولول مشخص شد. بهترین راندمان استخراج با حلال دودکان و غلظت سدیم هیدروکسید 3-10*0/1 مولار برای محلول نمونه, محلول پذیرنده متانول با غلظت 4-10*0/5 مولار نسبت به محلول اسید استیک ، سرعت همزدن 1200 دور در دقیقه, زمان استخراج 15 دقیقه در دمای محیط و بدون حضور نمک nacl به دست آمد. گونه مورد آنالیز به طور کمی از محلول نمونه با فاکتور غنی سازی 21 به داخل فاز پذیرنده استخراج گردید. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز 7 و بین روزها 5 درصد و حدتشخیص 76/1 میکروگرم بر لیتر بود. اندازه مربع ضریب همبستگی برای ترکیب مورد مطالعه برابر 993/0 است. نتایج نشان می دهد که ریزاستخراج های با فاز پذیرنده استیک اسید ومتانول دارای حد تشخیص و محدوده خطی تقریبا نزدیک به هم هستند. فاکتور غنی سازی ریزاستخراج با فاز پذیرنده استیک اسید برابر 40 و با فازپذیرنده متانول برابر 21 می باشد. استفاده از متانول به دلیل عدم نیاز به رقیق سازی منجر به افزایش سرعت در روند انجام کار خواهد شد.? کلمات کلیدی: ریزاستخراج مایع- مایع- مایع، ریزاستخراج بر اساس فیبر توخالی با فاز پذیرنده استیک اسید، ریزاستخراج بر اساس فیبر توخالی با فاز پذیرنده متانول، مواد دارویی، داروی فشار خون، پروپرانولول، طیف سنج تحرک یونی.

در بخش اول این رساله پنج حسگر الکتروشیمیایی با بکارگیری انواع روش های اصلاح سطح به منظور ارتقای حساسیت و انتخاب-پذیری در اندازه گیری گونه های هدف طراحی و ساخته شد. در این راستا حسگر داروی سیپروفلوکساسین با اصلاح سطح الکترود کربن شیشه ای توسطmgfe2o4نشانده شده بر روی نانولوله های کربنی فعال شده ساخته و پس از انجام مطالعات رفتاری و بهینه سازی، جهت اندازه-گیری سیپروفلوکساسین در ناحیه7-10×0/1 تا 3-10×0/1 مولار و با حد تشخیص8-10×0/1 مولار بکار رفت. الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده توسط nife2o4نشانده شده بر روی نانولوله های کربنی فعال شده پس از انجام انواع بهینه سازی به طور موفقیت آمیزی برای اندازه گیری سفیکسیم در ناحیه 7-10×0/1 تا 4-10×0/6 مولار و با حد تشخیص8-10×0/2 مولار بکار رفت. با اصلاح سطح الکترود کربن شیشه ای توسط nife2o4نشانده شده بر روی نانولوله های کربنی فعال شده نیز مانند کار قبل به طور موفقیت آمیزی برای اندازه گیری سوتالول بکار رفت. کلیه پارامترهای موثر در حساسیت و انتخاب پذیری حسگر حاصل بهینه سازی و سوتالول در ناحیه7-10×0/1 تا 3-10×0/3 با حد تشخیص8-10×0/9 مولار اندازه گیری شد. چهارمین حسگر، برپایه بکارگیری نانولوله های کربنی آراسته شده توسطmgcr2o4نشانده شده بر روی نانولوله های کربنی فعال شده، برای اندازه گیری آزیترومایسن ساخته شد و در ناحیه7-10×5/2 تا 5-10×0/1 مولار و با حد تشخیص8-10×0/7 مولار برای اندازه گیری آزیترومایسن بکار رفت. پس از آن با بکارگیری fecr2o4 نشانده شده بر روی نانولوله های کربنی فعال شده، حسگری برای اکسایش آموکسی سیلین طراحی شد. این حسگر پس از انجام کلیه بهینه سازی های متداول برای اندازه گیری آموکسی سیلین در ناحیه7-10×0/1 تا 5-10×0/7 مولار و با حد تشخیص8-10×0/5 مولار بکار رفت. در بخش دوم، از ادغام روش ریزاستخراج فاز مایع سه تایی و روش ولتامتری به منظور استخراج یون های جیوه و کادمیم استفاده شد. برای استخراج یون جیوه با روش ریزاستخراج فاز مایع با فیبر توخالی، ابتدا منافذ فیبر متخلخل پلی پروپیلنی به طول 0/5 سانتی متر توسط فاز آلی پر شد. حجم داخلی فیبر توخالی توسط سولفوریک اسید 0/1 مولار، پتاسیم نیترات 6/0 مولار، edta01/0 مولار به عنوان محلول پذیرنده پر گردید. فیبر به درون نمونه آبی حاوی بافر فسفات با 0/7 =ph غوطه ور شده و آنالیت به داخل فاز پذیرنده استخراج گردید. بهترین راندمان استخراج یون جیوه با حلال پروپیل بنزوات حاوی 1/0 درصد pan، سرعت همزدن 700 دور در دقیقه، مدت زمان استخراج 20 دقیقه در دمای اتاق بدست آمد. جیوه در ناحیه10-10×0/2 تا 8-10×0/3 مولار و با حد تشخیص11-10×0/6 مولار اندازه گیری شد. فاکتور غنی سازی برای آنالیت 277 بود. برای استخراج یون کادمیم با روش ریزاستخراج فاز مایع سه تایی با غشا، ابتدا منافذ غشا متخلخل تفلونی به قطر 0/1 سانتی متر توسط فاز آلی پر شد. در ادامه وسیله تفلونی ساخته شده به درون نمونه آبی حاوی بافر فسفات با 0/8=ph غوطه ور شده و آنالیت به داخل فاز پذیرنده استخراج گردید. بهترین راندمان استخراج یون کادمیم با حلال پروپیل بنزوات حاوی 1/0 درصد pan، محلول نمونه در بافر فسفات با 0/8=ph با غلظت 1/0 مولار، محلول پذیرنده شامل نیتریک اسید 2/0 مولار و سدیم کلرید 01/0 مولار، سرعت همزدن 700 دور در دقیقه، مدت زمان استخراج 20 دقیقه بدست آمد. کادمیم در ناحیه9-10×0/1 تا 7-10×5/2 مولار و با حد تشخیص10-10×0/1 مولار اندازه گیری شد. فاکتور غنی سازی برای آنالیت 15 بود

در این رساله، به منظور افزایش گزینش پذیری آنالیز ترکیبات دارویی و زیستی توسط طیف سنج تحرک یونی با منبع یونیزاسیون کرونا (cd-ims) در نمونه های ادرار و پلاسما، روش های مختلف استخراج فاز جامد (spe) با جاذب های نانوالیاف و پلیمر قالب مولکولی و ریزاستخراج فاز مایع با فیبر توخالی (hflpme) مورد بررسی قرار گرفتند. در بخش نخست این رساله، جهت استخراج تستوسترون از نمونه ی ادرار، از روش spe با جاذب پلیمر قالب مولکولی استفاده شد. حد تشخیص این روش، 9/0 نانوگرم بر میلی لیتر به دست آمد. برای ارزیابی توانایی روش پیشنهاد شده در تعیین مقدار تستوسترون، نتایج حاصل شده با مقادیر به دست آمده از روش spe و آشکارسازی کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا مقایسه شد. در بخش دوم رساله، از روش hflpme به صورت سه فازی با دو حلال آلی غیرقابل امتزاج برای استخراج ترکیب آمانتادین از نمونه-های زیستی پلاسما و ادرار استفاده شد. در ریز استخراج سه فازی با دو حلال آلی غیرقابل امتزاج، از حلال متانول به عنوان فاز پذیرنده استفاده شد که مستقیماً قابل تزریق به دستگاه cd-imsاست. پارامترهای موثر بر استخراج مورد بررسی قرار گرفته و تحت شرایط بهینه حد تشخیص 6/1 و 2/7 نانوگرم بر میلی لیتر به ترتیب در نمونه ادرار و پلاسما برای داروی آمانتادین حاصل شد. در بخش سوم رساله، دو ایزومر سارکوزین و l-آلانین آنالیز شدند. در این تحقیق به دلیل هم پوشانی پیک سارکوزین با پیک متانول، از روش واجذبی حرارتی استفاده شد که یک سیستم تزریق بدون حلال است. شرایط دستگاه cd-ims شامل سرعت جریان گاز حامل، دمای سل و محل تزریق بهینه سازی شدند. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص 7/0 و 9/0 میکروگرم بر میلی لیتر به ترتیب برای سارکوزین و l-آلانین حاصل شد. در بخش چهارم رساله، از روش hflpme به صورت سه فازی برای استخراج داروهای دکسترومتورفان و سودوافدرین در نمونه های ادرار و پلاسما استفاده شد. در این روش، حد تشخیص در نمونه پلاسما و ادرار، 6/0 و3/0 نانوگرم بر میلی لیتر برای دکسترومتورفان و 6/8 و 2/4 نانوگرم بر میلی لیتر برای سودوافدرین به دست آمد. در تحقیق بعدی، برای اولین بار نانوالیاف الکتروریسی شده از مخلوط پلی متیل متاکریلات و پلی استایرن به عنوان جاذب در استخراج با میکروستون جهت استخراج داروی ترامادول از نمونه های زیستی استفاده شد. جهت بررسی سطح و تعیین قطر نانوالیاف تهیه شده، تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem) نانوالیاف مورد استفاده قرار گرفته و قطر نانوالیاف بین 130 تا 600 نانومتر به دست آمد. پارامترهای موثر بر استخراج بهینه سازی شده و تحت شرایط بهینه، حد تشخیص 4/9 و6/1 نانوگرم بر میلی لیتر به ترتیب در نمونه پلاسما و ادرار حاصل به دست آمد. در بخش پایانی رساله، روش کالیبراسیون مرتبه دوم تاکر 3 با روش های کالیبراسیون مرتبه اول در آنالیز حشره کش های بی-فنترین و تترامترین مورد مقایسه قرار گرفت و روش تاکر 3 نسبت به روش های دیگر نتایج بهتری نشان داد.

در این پایان نامه برای اولین بار از تکنیک جفت شده ریزاستخراج مایع- مایع پخشی- اسپکترومتر تحرک یونی با منبع یونیزاسیون تخلیه کرونا (dllme-cd-ims ) برای آنالیز آفت کش مالاتیون در نمونه های حقیقی سیب، آب سطحی و آب زیرزمینی استفاده شده است. ریز استخراج مایع- مایع پخشی، روشی ارزان قیمت، سریع با کارکرد آسان و فاکتور تغلیظ بالا می باشد. در این روش مخلوطی از 45 میکرولیتر کربن تتراکلرید (حلال استخراج کننده) و 1 میلی لیتر متانول (حلال پاشنده) به سرعت به 5 میلی لیتر محلول آبی حاوی آنالیت تزریق شد. پس از سانتریفوژ محلول ( 3000 دور بر دقیقه به مدت 5 دقیقه) قطرات ریز کربن تتراکلرید در انتهای لوله آزمایش با انتهای مخروطی شکل ته نشین شدند. فاز ته نشین شده (23 میکرولیتر) به صورت مستقیم و بدون تبخیر حلال به وسیله محفظه تزریق جدید طراحی شده برای دستگاه اسپکترومتر تحرک یونی با منبع یونیزاسیون تخلیه کرونا، به این دستگاه تزریق شد. پارامتر های موثر بر بازده استخراج از قبیل نوع و حجم حلال استخراج کننده، امکان سنجی تزریق مستقیم فاز ته نشین شده به دستگاه cd-ims، نوع و حجم حلال پاشنده، اثر افزایش نمک و ph محلول مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه فاکتور تغلیط 150، بازیابی نسبی % 81، محدوده خطی 200-4 میکروگرم بر لیتر، حد تشخیص 83/1 میکروگرم بر لیتر و انحراف استاندارد نسبی (rsd ) % 6/7 به دست آمد. نتایج حاصل نشان دهنده مناسب بودن تکنیک مورد استفاده در این پایان نامه برای اندازه گیری آفت-کش مالاتیون در نمونه های حقیقی سیب، آب سطحی و آب زیرزمینی می باشد.

در این پایان نامه از فرایند سل- ژل برای ساخت جاذب پلی دی متیل سیلوکسان بر روی سیم استیل استفاده شده است. پس از آن داروی ترامادول توسط روش ریزاستخراج فاز جامد، استخراج و با دستگاه طیف سنج تحرک یونی آنالیز شد. یک محفظه تزریق برای اتصال ریزاستخراج فاز جامد به دستگاه طیف سنج تحرک یونی ساخته شد. در این طراحی، ورودی نمونه، ورودی گاز و محل قرار گیری المنت در یک قطعه قرار دارد. حجم مرده محفظه تزریق بسیار کم است به طوری که نمونه به سرعت محفظه تزریق را ترک کرده و وارد دستگاه طیف-سنج تحرک یونی می گردد، بنابراین پهن شدن پیک ها به حداقل می رسد. برای استخراج، پارامترهای غلظت نمک، غلظت naoh، دما، زمان تعادل و زمان استخراج مطالعه شد. بهترین راندمان استخراج در غلظت اشباع نمک، غلظت 15 میلی مولار naoh، دمای 97 درجه، زمان تعادل 1 دقیقه و زمان استخراج 10 دقیقه مشاهده شد. منحنی تنظیم در نمونه های آب، ادرار و پلاسما رسم شد. برای آنالیز نمونه های آب و ادرار محدوده خطی از 2 تا 100 میکروگرم بر لیتر وr^2 به ترتیب برابر با 9982/0 و 9976/0 محاسبه شد. برای نمونه پلاسما محدوده خطی از 20 تا 700 میکروگرم بر لیتر و r^2 برابر 9980/0 به دست آمد. حد تشخیص در نمونه های ادرار و پلاسما به ترتیب برابر 1 و 9 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی در آنالیز نمونه ادرار و نمونه پلاسما به ترتیب 8 و 10 درصد به دست آمد. برای بررسی توانایی روش در آنالیز نمونه های حقیقی، نمونه های ادرار و پلاسمای شخص داوطلب پس از مصرف داروی ترامادول به روش فوق آنالیز شد.

در این تحقیق از روش ریزاستخراج فاز جامد در سرنگ پرشده (meps) و دستگاه طیف سنج تحرک یونی با منبع یونیـزاسیون الکتـرواسپری (esi/ims) برای تغلیـظ و تعیین میزان باقیمانده قارچ کش متالاکسیل در نمونه های خیار، کاهو وکلم استفاده شده است. دستگاه حساس و سریع esi/ims در مد مثبت برای اندازه گیری ترکیب مورد نظر در این تحقیق به کار برده شد. ابتدا با استفاده از روش استخراج با آب گرم، سم موجود در نمونه ها خارج و فیبر و رنگدانه موجود در نمونه ها لخته سازی و بافت نمونه ها به محلول بدون ذرات کلوییدی که قابل استخراج به روش meps بود، تبدیل شد. برای آماده کردن سرنگ، 6/1 میلی گرم از ذرات جامد (جاذب کوپلیمری oasis hlb) بین دو فیلتر در انتهای یک سرنگ گازبندی شده (با حجم 250 میکرولیتر) قرار داده شد. در این تحقیق، پارامترهای موثر بر کارایی ریزاستخراج فاز جامد با سرنگ پرشده، مورد بررسی قرار گرفتند. این پارامترها عبارتند از: حجم شویش، تعداد و سرعت سیکل های عبور نمونه از روی جاذب، حجم محلول شستشوی مزاحم ها و اثر نمک. در این تکنیک برای آماده سازی جاذب، ابتدا 200*2 میکرولیتر متانول و سپس 200*2 میکرولیتر آب از جاذب عبور داده شد. در مرحله بارگذاری نمونه،200*4 میکرولیتر از محلول به کمک یک موتور چرخشی و با سرعت عبور4/2 میکرولیتر بر ثانیه، از روی جاذب عبور داده شد. هنگام تخلیه، نمونه برگشتی وارد ظرف نمونه نمی شد و هر بار نمونه تازه از جاذب عبور می کرد. جهت حذف مزاحم های جذب شده در مرحله آنالیز نمونه حقیقی ، جاذب با 100 میکرولیتر آب بسیار خالص شستشو داده شد. جهت تبخیر و حذف آب باقیمانده، جاذب به مدت 10 دقیقه در معرض جریان ملایم گاز نیتروژن قرار گرفت. برای واجذب آنالیت از جاذب در مرحله شویش، 20 میکرولیتر متانول با سرعت 0/1 میکرولیتر بر ثانیه از جاذب عبـور داده شد. محلول شویشی به مدت 5 دقیقه در سرنگ باقی می ماند تا واجذب شدن بهتر صورت گیرد. سپس محلول شویشی با همان سرنگ استخراجی به لوپ تزریق دستگاه طیف سنج تحرک یونی با منبع یونیزاسیون الکترواسپری تزریق شد. نتایج حاصل از آنالیز نمونه های انتخاب شده در این تحقیق نشان داد که نمونه ها عاری از باقیمانده متالاکسیل بوده اند. پارامترهای تجزیه ای به دست آمده با افزودن متالاکسیل به نمونه ها به دست آمده است. حد تشخیص آنالیت در ایـن روش3/2 میکروگرم بر لیتـر و انحـراف استاندارد های نسبی 6/3 تا 5/8 درصـد، به دست آمد. درصد بازیابی قارچ کش متالاکسیل در نمونه های آنالیز شده در این تحقیق، بین 64 تا 78 درصد به دست آمد.

در این پایان نامه، از ترکیب روش ریزاستخراج مایع- مایع- مایع با فیبر های توخالی و دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا با آشکارساز فلورسانس برای استخراج و اندازه گیری داروی مگزیلتین در نمونه های بیولوژیکی استفاده شد. در روش ریزاستخراج مایع- مایع- مایع با فیبر های توخالی، به مدت چند دقیقه فیبر توخالی در حلال آلی قرار داده شد. حجم داخلی فیبر توخالی توسط فاز پذیرنده به وسیله سرنگ پر شده و سپس برای استخراج آنالیت از 5 میلی لیتر نمونه ی آبی با ph بازی استفاده شد. پارامترهای موثر بر استخراج شامل نوع حلال, ph محلول نمونه، قدر ت اسیدی محلول پذیرنده، سرعت هم زدن محلول نمونه، مقدار نمک، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. راندمان ریزاستخراج با فاز پذیرنده ی سولفوریک اسید در فیبر توخالی به طول 5/3 سانتی متر آغشته شده به حلال اکتانول، با غلظت 02/0 مولار سدیم هیدروکسید در محلول نمونه, با افزودن 2/0 گرم بر میلی لیتر nacl زمان استخراج، 20 دقیقه در دمای محیط به دست آمد. محلول پذیرنده برای این استخراج حاوی 01/0 مولار سولفوریک اسید و سرعت همزدن 1000 دور در دقیقه بود. پس از استخراج گونه و جمع آوری 7 میکرولیتر آن، 2 میکرولیتر مشتق ساز اورتوفتالدهاید, به گونه افزوده شد و پس از گذشت 5 دقیقه به دستگاه hplc تزریق شد. گونه ی مورد آنالیز به طور کمی از محلول نمونه با فاکتور غنی سازی 153 به داخل فاز پذیرنده استخراج گردید. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی برای گونه با غلظت 5 میکروگرم بر لیتر در یک روز 8/3 و بین روزها 7/2 درصد و برای گونه با غلظت 100 میکروگرم بر لیتر در یک روز 3/6 و بین روز ها 3/13 به دست آمد. ناحیه ی خطی برای گونه ی مورد نظر در محدوده غلظتی 1 تا 200 میکرو گرم بر لیتر به دست آمد. مربع ضریب همبستگی برای ترکیب مورد مطالعه 996/0 بود. حد تشخیص روش برابر 3/0 میکروگرم بر لیتر حاصل شد

در این رساله، فعالیت داروها بر اساس ساختار پروتئین هدف و برهمکنش داروها با آن و سپس محاسبه توصیف کننده های دارو و ساخت یک مدل ریاضی بین فعالیت دارو و توصیف کننده ها (qsar) پیش بینی شد. در این رابطه ساختار سه بعدی پروتئین مورد نیاز بود. در مواردی که ساختار کریستالی پروتئین موجود نبود جهت پیش بینی ساختار سه بعدی آن از روش مدل سازی همسانی(homology modeling) استفاده شد. شبیه سازی دینامیک مولکولی ساختار سه بعدی پروتئین را در محیط آبی که شبیه به محیط سلول می باشد فراهم نمود و از داکینگ مولکولی برای بررسی برهمکنش های موثر و محاسبه انرژی آزاد اتصال بین دارو و پروتئین استفاده شده است. در بخش اول رساله، با استفاده از مدل سازی همسانی و شبیه سازی دینامیک مولکولی ساختار سه بعدی گیرنده گاما آمینوبوتیریک اسید gabaa ?5)) پیش بینی شد. مطالعات داکینگ مولکولی نشان داد که برهمکنش ?-? بین اسید آمینه های فنیل آلانین و تیروزین با مشتقات بنزودیازپین، نقش مهمی در تعیین فعالیت این داروها دارند. توصیف کننده های مولکولی برای داروهای برهمکنش داده شده با پروتئین محاسبه شدند. نتایج مد ل سازی نشان داد که qsar مبتنی بر ساختار نسبت به qsar مبتنی بر لیگاند قابلیت پیش بینی بهتری دارد. در بخش دوم، مکانیسم اتصال مشتقات نفتالن و غیر نفتالن به سیتوکروم p450 2a6 (cyp2a6) مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات داکینگ مولکولی نشان داد برهمکنش ?-? مهارکننده ها با cyp2a6 می تواند بطور موثری فعالیت این آنزیم را مهار کند. بررسی توصیف کننده ها نشان داد الکترونگاتیویته، قطبش پذیری و مساحت سطح قطبی بر فعالیت مهارکننده ها موثر می باشند. در بخش سوم، توصیف کننده های داکینگ مولکولی از برهمکنش های موثر بین آنزیم استیل کولین استراز (ache) و مشتقات پیریمیدین محاسبه شدند. توصیف کننده های انتخاب شده نشان داد که برهمکنش های کاتیون-?، آبگریزی، انرژی آزاد پیچشی و مجموع انرژی الکترواستاتیک بین اتم های دهنده پیوند هیدروژنی با نیتروژن باعث افزایش فعالیت مهارکننده ها و تعداد تماس های اتم های پذیرنده پیوند هیدروژنی با اتمهای نیتروژن باعث کاهش فعالیت مهارکننده ها می شود. در نهایت مشخص شد توصیف کننده های داکینگ مولکولی، نتایج قابل تفسیری راجع به مکانیسم اتصال مهارکننده ها در اختیار قرار می دهند. در بخش چهارم، مکانیسم اتصال داروی آمودیاکین به سرم آلبومین انسانی مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات داکینگ مولکولی نشان داد که پیوند هیدروژنی آمودیاکین با اسیدآمینه gln196 نقش مهمی در اتصال این دارو به پروتئین دارد. فاصله بین آمودیاکین و trp214، 6/4 آنگستروم محاسبه شد که خاموش شدن فلورسانس را در حضور این دارو تایید کرد. انرژی آزاد گیبس اتصال 58/29- کیلوژول بر مول و ثابت اتصال 105×43/1 بر مول محاسبه شد. نتایج بدست آمده از داکینگ مولکولی مطابقت بسیار خوبی با مقادیر تجربی گزارش شده داشت. در بخش پنجم، ساختار پی-گلیکوپروتئین توسط مدل سازی همسانی و شبیه سازی در غشاء لیپیدی و آب تهیه شد. مهارکننده های مختلف پی-گلیکوپروتئین به این ساختار و آنزیم cyp3a4 برهمکنش داده شدند. نتایج نشان داد با افزایش فعالیت مهارکننده ها به پی-گلیکوپروتئین، فعالیت نسبت به cyp3a4 نیز افزایش می یابد. بررسی برهمکنش ها نشان داد مهارکننده هایی نسبت به cyp3a4 فعالیت کمتری دارند که برهمکنش هیدروفوب و الکترواستاتیک کمتری با این آنزیم داشته باشند. در بخش ششم این رساله، داروهای جدیدی طراحی شدند که همزمان بر دو پروتئین هدف موثر باشند. جهت طراحی این داروها که بر دو پروتئین ache و آمین اکسیداز حساس به سمی کاربازید (ssao/vap-1) برای درمان آلزایمر و بیمارهای التهابی موثر باشند، از روش طراحی دارو مبتنی بر قطعات مولکولی (fragment) استفاده شد. برای تهیه قطعات مولکولی از مهارکننده های گزارش شده برای هر دو آنزیم استفاده شد. قطعات مولکولی با آنزیم ها برهمکنش داده شد و موثرترین آنها با هم ترکیب شده و در نهایت 121 ترکیب جدید طراحی گردید. نتایج داکینگ مولکولی و خواص فیزیکوشیمیایی داروهای طراحی شده نشان داد که از بین این داروها، 4 دارو توانایی مهار همزمان آنزیم های ache و ssao/vap-1 را دارند.

این مطالعه با هدف مشخصه یابی و تولید جاذب های کربنی از لجن نفتی مخازن ذخیره سوخت های سنگین شرکت پالایش نفت اصفهان انجام گرفت. جاذب کربنی بدون فعال سازی به وسیله کربونیزاسیون در دمای 600 درجه سانتیگراد به مدت 1 ساعت در اتمسفر نیتروژن و کربن فعال طی یک مرحله به وسیله فعال سازی شیمیایی با هیدروکسید پتاسیم و شرایط کربونیزاسیون مشابه با جاذب کربنی تولید گردید. جهت بررسی ویژگی های جاذب های کربنی تولید شده آزمایش های مختلفی از جمله غلظت فلزات سنگین، آبشویی، تصویربرداری میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem)، طیف سنجی مادون قرمز با تبدیل فوریه (ft-ir) و سطح ویژه (bet) بر روی آن ها انجام گردید. آزمایش های آبشویی فلزات سنگین با استفاده از دو روش آب مقطر و سمیت tclp نشان داد که غلظت فلزات سنگین در محدوده مجاز استانداردهای معرفی شده هستند. سطح ویژه در جاذب کربنی تولید شده بدون فعال سازی و کربن فعال به ترتیب 6/3 و 9/304 مترمربع برگرم بدست آمد. بنابراین، فعال سازی با هیدروکسید پتاسیم توانسته به میزان چشمگیری سطح ویژه و ساختار حفره ای را افزایش دهد. آزمایش های جذب سطحی کادمیوم به صورت ناپیوسته با استفاده از روش طراحی آزمایش تاگوچی و بررسی اثر چهار عامل غلظت اولیه کادمیوم، میزان جاذب، زمان تماس و ph در چهار سطح انجام گرفت. برای جذب کادمیوم توسط جاذب کربنی تولید شده بدون فعال سازی، غلظت اولیه و برای کربن فعال، میزان جاذب بیشترین تأثیر را بر میزان جذب داشتند. برای جذب کادمیوم توسط جاذب کربنی تولید شده بدون فعال سازی، ph اولیه محلول و برای کربن فعال، زمان تماس تأثیر کمتری را در فرآیند جذب نشان دادند. در شرایط بهینه، کارایی جذب کادمیوم توسط جاذب کربنی تولید شده بدون فعال سازی و کربن فعال به ترتیب 7/77 و 2/98 درصد بدست آمد که نشان دهنده ی درصد بالای جذب کادمیوم است. بررسی همدماهای جذب نشان داد که جذب کادمیوم توسط جاذب کربنی تولید شده بدون فعال سازی و کربن فعال به ترتیب با همدمای فروندلیچ و همدمای ردلیچ- پترسون مطابقت بیشتری دارد. نتایج آزمایش های ستونی نشان داد که هر دو جاذب کربنی از قابلیت احیاء بالایی با اسید نیتریک برخوردار هستند. هر دو جاذب کربنی کارایی خوبی را در جذب کادمیوم از نمونه پساب صنعتی نشان دادند. جاذب های تولید شده دارای قابلیت جذب قابل مقایسه با نمونه های کربن فعال تجاری وارداتی و داخلی هستند.

هدف این پایان نامه، جداسازی و اندازه گیری فلزات سنگین مس و نیکل با استفاده از ریزاستخراج فازمایع بافیبر توخالی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا می باشد. در این تحقیق عامل کمپلکس دهنده ی سدیم دی اتیل دی تیوکاربامات به کار گرفته شد. برای انجام استخراج، از فیبر 3 سانتی متری که حفرات آن با حلال پر شده بود استفاده شد. استخراج از 3 میلی لیتر از مخلوط دو فلز حاوی 2 درصد سدیم / پلیپروپیلنی بهطول 5 دی اتیل دی تیوکاربامات، با استفاده از سرنگ 25 میکرولیتری که فیبر به آن متصل شده بود، انجام شد. سپس 5 میکرولیتر حلال استخراجی با 22 میکرولیتر متانول در ظرف کوچکی مخلوط شد و به دستگاه کروماتوگرافی با کارایی بالا تزریق گردید. برای بهینه سازی شرایط استخراج، عوامل سرعت هم زدن نمونه، غلظت عامل کمپلکس دهنده، دمای محلول و زمان استخراج مورد بررسی قرار گرفتند. شرایط ،ph ، مختلفی مانند نوع حلال و در دمای محیط، غلظت 2% عامل کمپلکس دهنده، سرعت همزدن نمونه 252 دور بر دقیقه و ph 8/ بهینه با حلال کربن تتراکلرید، استخراج در 5 22 میکروگرم بر لیتر با - 2 و 222 - زمان 22 دقیقه برای انجام استخراج حاصل شد. محدوده ی خطی این روش برای مس و نیکل به ترتیب 0222 0 و 2 میکروگرم برلیتر به ترتیب برای مس و نیکل می باشد. انحراف استاندارد نسبی برای سه بار اندازه گیری مس و نیکل در غلظت / حدتشخیص 2 2 درصد و در غلظت 222 میکروگرم برلیتر، به ترتیب 0 و 3 درصد محاسبه شد. فاکتور تغلیظ برای مس و / 2 و 3 / 22 میکروگرم برلیتر، به ترتیب 2 2 به دست آمد. در نهایت این روش برای اندازه گیری مس ونیکل موجود / نیکل به ترتیب 2 و 0 و مربع ضریب همبستگی به ترتیب 9992 /. و 990 در مواد غذایی شامل شکلات، شیرکاکائو، میگو و ماهی به کار برده شد. کلمات کلیدی: ریزاستخراج فازمایع بافیبر توخالی، کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا، سدیم دی اتیل دی تیوکاربامات، مواد غذایی، فلزات سنگین.

کلمات کلیدی: میله جاذب همزن مغناطیسی، سرب(ii)، اسپکترومتری نشراتمی، اسپکترومتری جذب اتمی در این پروژه از روش استخراج با میله جاذب همزن مغناطیسی و دستگاه طیف سنجی جذب اتمی و طیف سنجی نشر اتمی با پلاسمای جفت شده ی القایی (icp) جهت پیش تغلیظ و اندازه گیری یون سرب (ii) استفاده شده است. برای تغلیظ و جداسازی یون سرب (ii) در محلول های آبی از پلیمر قالب یونی سرب (ii) استفاده شده است. این پلیمر قالب یونی حاصل از مونومر متاآکریلیک اسید، اتصال گر اتیلن گلیکول دی متیل آکریلات، آغازگر 2و?-آزو بیس-(2-متیل-پروپیونیتریل) و کمپلکس سرب – دی فنیل کربازید در حلال اتانول می باشد. قبل از قرار دادن پلیمر روی میله های شیشه ای، به منظور پیوند پلیمر به سطح شیشه، میله های شیشه ای به مدت یک ساعت در محلول 3-متاآکریلواکسی پروپیل تری متوکسی سیلان مخلوط با استون قرار داده می شود. تحت شرایط کنترل شده ی دمایی پوشش پلیمری بر روی میله های شیشه ای قرار داده می شود. جهت جلوگیری از تخریب فاز استخراجی، میله ها به مدت 4 ساعت در محلولی از آب و متانول قرار داده می-شوند. برای حذف یون سرب (ii) موجود در جاذب، جاذب به مدت 30 دقیقه در محلول نیتریک اسید 50/0 مولار همزده می شود. در این بررسی پارامتر های استخراجی از جمله ph، حجم محلول استخراجی، حجم شوینده، غلظت شوینده، نوع شوینده، زمان استخراج، زمان واجذب و دمای استخراج بررسی و بهینه شدند. ظرفیت جاذب برای جذب یون سرب(ii) ، mg/g 6/12 می باشد. فاکتور نسبی انتخاب پذیری (ii) ni/(ii) pb، (ii) cu/(ii) pb، (ii) cr/(ii) pb، (ii) fe/(ii) pb به ترتیب 78/3، 84/3، 88/0و 20/3 تعیین شده است. حد تشخیص این روش در اندازه گیری با جذب اتمی mg/l 024/0 و با icp، µg/l 106/0 به دست آمده است. فاکتور تغلیظ یون سرب در این روش برابر با 100 به دست آمد. جهت بررسی کارایی روش ارائه شده نمونه هایی از آب آشامیدنی، آب معدنی و آب رودخانه مورد مطالعه قرار گرفت. درصد بازیابی سرب در نمونه های آبی انتخاب شده بین 8/98-3/91 و انحراف استاندارد نسبی اندازه گیری در این روش کمتر از 10 درصد به دست آمد.

جنس آرتمیزیا شمار زیادی از گیاهان معطر را شامل می شود که مصارف گوناگون داروئی و تغذیه ای دارند و حتی در فضای سبز نیز کاربرد دارند. گونه های مختلف آرتمیزیا دامنه وسیعی از اثرات شامل اثر ضد مالاریایی، فعالیت سیتوتوکسیک، ضد باکتریایی، ضد قارچی و خاصیت آنتی اکسیدانی دارند، که بدلیل وجود سزکوئی ترپن در آنهاست. در دهه های اخیر artemisia annua به خاطر دارا بودن آرتمیزینین که یک لاکتون سز کوئی ترپن است و خاصیت ضد مالاریایی دارد، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. میزان تولید آرتمیزینین در گونه های مختلف متفاوت است اخیراً آرتمیزینین برای استفاده در برابر عامل مولد مالاریای مقاوم به داروهای چندگانهplasmodium flasiparum استفاده می شود. متاسفانه تولید آرتمیزینین در گیاه بسیار پایین است و سنتز شیمیایی آن نیز بسیار مشکل و پرهزینه است. در سالهای اخیر کوششهای زیادی در زمینه افزایش بیان ژنها و آنزیمهای دخیل در بیوسنتز آرتمیزینین صورت گرفته است. به جهت بررسی میزان تغییرات بیان ژنهای تولید کننده آرتمیزینین در اثر عوامل یاد شده از واکنش زنجیره ای پلیمراز کمی در زمان حقیقی استفاده می گردد. این تکنیک حساسیت کافی برای اندازه گیری تعداد کم نسخه های mrna را دارد. در واکنش real time pcr، خطاهای ناشی از تجزیه شدن احتمالی rna، تفاوت غلظتrna در نمونه های مختلف، کارایی واکنشrt-pcr و همچنین خطاهای تکنیکی در مراحل انجام آزمایش ممکن است ایجاد شود. در نتیجه به منظور کنترل این خطاها انتخاب روش دقیقی برای نرمال سازی اهمیت دارد. در میان روشهای متعدد نرمال سازی، استفاده از ژنهای خانه دار به عنوان کنترل کننده های داخلی در آنالیز بیان ژن عمومیت دارد. سطوح بیان این ژن ها باید در بافت یا سلول مورد آزمایش نسبتا ثابت باشد و نباید تغییر معنی داری تحت شرایط آزمایش رخ دهد. اما میزان بیان این ژنهای مرجع در میان بافتها و اندامهای مختلف متفاوت است و برای هر نوع ژنوتیپ و بافتی، باید یک یا چند ژن کنترل کننده داخلی مناسب به دقت انتخاب شود. در مطالعه حاضر ثبات بیان هفت ژن ubq ,ef1? ,18s rrna ,cpr ,pal ,act و rps9 در بافتهای مختلف گونه های a. annua، a. absinthium، a. sieberi، a. dracunculusو artemisia sp بررسی شد. پس ازاستخراج rna از سه بافت برگ، ساقه و ریشه، ساخت cdna انجام گرفت. داده های حاصل از واکنش real time pcr بوسیله نرم افزار norm finder به منظور ارزیابی مناسب بودن ژن های مورد نظر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در میان بافت های گونه های مختلف آرتمیزیا، ژن rps9 معتبرترین ژن کنترل داخلی است. استفاده از ژن های ترکیبی 18s rrna و ubq بهترین ترکیب برای نرمال سازی ژن ها در میان گونه های آرتمیزیا شناخته شد. این نتایج نشان می دهند که ژن های خانه دار به صورت کاملا متفاوتی در بین گونه های مختلف گیاهی تنظیم می شوند و الگوی بیانی متفاوتی دارند. بنابراین یک ژن مرجع با بیان ثابت در یک موجود ممکن است برای نرمال سازی بیان ژن در دیگر موجودات تحت شرایط آزمایش مناسب نباشد و اعتبارسنجی آن قبل از استفاده ضروری به نظر می رسد. تجزیه و تحلیل این ژنها در میان بافتهای مختلف، باز هم پایداری ژن rps9 را اثبات نمود. همچنین ترکیب ژن های rps9 و 18s rrna در بافت های مختلف گیاهان جنس آرتمیزیا می تواند به کار رود. همچنین اندازه گیری میزان آرتمیزینین چند گونه آرتمیزیای موجود در ایران، که به روش ریز استخراج با فیبر تو خالی انجام گرفت نشان داد آرتمیزینین در برگها بیشتر از ساقه وجود دارد و نیز مقدار این ماده ارزشمند در گونه a. annua از گونه های دیگر بیشتر می باشد.

شوری آب و خاک یکی از بزرگترین مشکلات کشاورزی است. اگر چه روش های زیادی برای اصلاح خاک های شور پیشنهاد شده است، اما در بین همه این روش ها شوری زدایی آب نیز در دهه های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. هرچند روش های متعددی برای شوری زدایی وجود دارد، اما اکثر این روش ها نیاز به انرژی داشته و هزینه زیادی را به همراه دارند. در این تحقیق، توانایی 5 جاذب رزین آنیونی، رزین کاتیونی، کربن اکتیو، زئولیت و پیت در حالت انفرادی و ترکیب دوتایی در دو مقیاس میکرو و نانو بر شوری زدایی آب آبیاری با 3 کیفیت 1/5، 1/10 و 8/20 دسی زیمنس بر متر مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش ها با 15 تیمار جاذب، سه شوری آب آبیاری و 3 تکرار در غالب طرح فاکتوریل انجام شد. نتایج نشان داد که در حالت میکرو، در شوری 1/5 دسی زیمنس بر متر، ترکیب رزین آنیونی با رزین کاتیونی با جذب 8/68 میلی گرم املاح شور بیشترین میزان جذب را دارد. در شوری 1/10 دسی زیمنس بر متر نیز رزین کاتیونی با جذب 8/152 میلی گرم املاح شور و در شوری 8/20 دسی زیمنس بر متر پیت، پیت رزین کاتیونی و کربن اکتیو+ رزین کاتیونی به ترتیب با جذب 1/321، 8/319 و 4/326 میلی گرم از املاح شور بیشترین میزان جذب را داشتند. حداقل شوری حاصل از شوری زدایی در شوری های آب آبیاری 1/5، 1/10 و 8/20 دسی زیمنس بر متر به ترتیب برابر با 3، 3/6 و 6/12 دسی زیمنس بر متر بود. تمایل جذب یون های مختلف شوری نشان داد که جاذب ها به ترتیب بیشترین تمایل را برای جذب بیکربنات، کلسیم، منیزیم، سولفات، پتاسیم، سدیم و کلر دارند. فرایند نانو سبب تغییراتی در میزان جذب یون های شوری توسط جاذب ها شد. این فرایند باعث شد تا در شوری 1/5 دسی زیمنس بر متر ترکبیات رزین کاتیونی با پیت، کربن اکتیو و رزین آنیونی به ترتیب با جذب 4/68، 5/66 و 4/69 میلی گرم از املاح شور بیشترین میزان جذب املاح را داشته باشند. در شوری 1/10 دسی زیمنس بر متر نیز رزین کاتیونی، پیت رزین کاتیونی و رزین کاتیونی رزین آنیونی به ترتیب با جذب 8/152، 7/145 و 1/140 میلی گرم از املاح شور بیشترین میزان جذب را داشتند. در شوری 8/20 دسی زیمنس بر متر پیت و زئولیت رزین کاتیونی به ترتیب با جذب 5/365 و 9/364 میلی گرم از املاح بیشترین میزان جذب را به خود اختصاص دادند. فرایند نانو و افزایش شوری آب آبیاری باعث کاهش تغییرات میزان جذب بین جاذب های مختلف شد. فرایند نانو در مجموع در شوری های آب آبیاری 1/5 و 1/10 دسی زیمنس بر متر نسبت به شوری آب آبیاری 8/20 دسی زیمنس بر متر تأثیر بیشتری از خود نشان داد. فرایند نانو اگر چه میزان جذب املاح را نسبت به حالت میکرو افزایش داد، اما تأثیرات آن در کاهش شوری اولیه آب آبیاری نسبت به حالت میکرو چشمگیر نبود. کربن اکتیو رزین آنیونی در شوری 1/5 دسی زیمنس بر متر، زئولیت رزین آنیونی و پیت کربن اکتیو در شوری 1/10 دسی زیمنس بر متر و زئولیت رزین کاتیونی در شوری 8/20 دسی زیمنس بر متر تیمارهایی بودند که در حالت نانو بیشترین کاهش شوری را نسبت به حالت میکرو داشتند. در آزمایش های ستونی، میزان جذب جاذب ها نسبت به نمونه های کوچک کمتر بود، که علت آن نیز زمان کمتر تماس جاذب با آب در ستون نسبت به سوسپانسیون است. به طور کلی، نتایج نشان داد که استفاده از جاذب ها برای شوری زدایی آب در شوری های زیاد به مراتب موثرتر از شوری های کمتر است و در بین جاذب-های مورد استفاده پیت نقش موثری در کاهش شوری آب دارد.

سفالوسپورین ها، دسته ای از آنتی بیوتیک ها هستند که از نظر ساختمان و مکانیسم عملکرد شبیه به پنی سیلین ها هستند. سفالوسپورین ها برای درمان بسیاری از عفونت های ایجاد شده توسط باکتری های گرم مثبت و گرم منفی، مصرف می شوند. امروزه بیش از 60 داروی سفالوسپورین در چهار نسل مختلف، در بازار مصرف عرضه می گردد. به همین دلیل دست یابی به روشی برای آنالیز سفالوسپورین ها به منظور کنترل کیفیی آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پروژه تحقیقاتی از تکنیک ریزاستخراج مایع- مایع پخشی به همراه hplcبا آشکارساز آرایه دیودی برای استخراج و اندازه گیری سفازولین، سفوتاکسیم و سفتی زوکسیم در نمونه های آبی استفاده شد. ریز استخراج توسط افزایش 80 میکرولیتر کلروفرم به 5 میلی لیتر محلول آبی شامل سورفکتانت سدیم هگزا دو دسیل آمونیوم برماید با غلظت 1/0 میلی مولار انجام گرفت. پس ازسانتریفوژ، فاز آلی ته نشین شده به طور کامل توسط یک سرنگ 100 میکرولیتری به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی شکل منتقل گردید. پس ازتبخیر حلال آلی توسط گاز نیتروژن، 25 میکرولیتر آب به لوله شیشه ای منتقل و در نهایت 20 میکرو لیتر آن به hplc تزریق گردید. پارامترهای موثر بر ریز استخراج مایع- مایع پخشی شامل نوع حلال استخراج کننده، نوع سورفکتانت، غلظت سورفکتانت در محلول آبی, ph، مقدار نمک، حجم حلال استخراجی و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان ریزاستخراج با حلال استخراج کننده کلروفرم، غلظت 10/0 میلی مولار سورفکتانت، حجم حلال استخراجی 80 میکرولیتر و 4=ph بدون افزایش نمک در نمونه آبی بدست آمد. در این روش، حدتشخیص بین 27- 24 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. فاکتور غنی سازی برای ترکیبات در محدوده 5/7- 3/3 قرار دارد. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 6/9تا 9/13 بدست آمد. این روش برای آنالیز چهار نمونه حقیقی شامل آب رودخانه زاینده رود، خروجی تصفیه خانه، پساب انسانی و صنعتی فولاد مبارکه بررسی شد.

از میان آلودگی های انسانزاد در محیط زیست، مواد آلی پایدار مثل pah (polycyclic aromatic hydrocarbons)، tph (total petroleum hydrocarbon)، dioxins، furans، و سموم ارگانوکلره و ارگانوفسفره اهمیت ویژه ای دارند که در این مطالعه این ترکیبات در محیط های آب، رسوب و خاک در شعاع 60 کیلومتری از مرکز کلان شهر اصفهان بررسی شدند. در نمونه های آب و پساب بالاترین غلظت ترکیبات pah در نمونه پساب کارخانه فولاد مبارکه وجود دارد. منشاء احتمالی ترکیبات pah با استفاده از نسبت های ایزومری تعیین شد که pahاکثر نمونه ها دارای منشا مرکب می باشند و از سوختن ترکیبات نفتی منشاء گرفته اند. در عمده نمونه های آب و پساب مجموع pahهای سرطان زا نسبت به pahهای غیرسرطان زا دارای غلظت بالاتری هستند. ضریب هم ارز سمناکی (teq) نیز مقدار بسیار بالاتری نسبت به دیگر مناطق جهان دارد. از میان ترکیبات pah، ایزومرهای با تعداد حلقه های یکسان همبستگی بالایی با یکدیگر دارند. پایین تر بودن غلظت سموم ارگانوکلره از حد آشکار سازی می تواند بیانگر عدم آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی منطقه مطالعاتی به این ترکیبات باشد. آفت کش های ارگانوفسفره اندازه گیری شده در تمام نمونه های آب سطحی و زیرزمینی اصفهان، به جز دو آفت کش diazinon و alachlor، مقدار کمتر از حد آشکارسازی دارند. در نمونه های رسوب، بیشینه غلظت تمام ترکیبات pahs در نمونه رسوب رودخانه زاینده رود، بعد از ورودی تصفیه خانه صفائیه می باشد و منشاء احتمالی نفت زاد دارد که بالاترین مقدار teq نیز مربوط به این نمونه است. در اکثر نمونه های رسوب مجموع pahهای غیرسرطان زا نسبت به سرطان زا دارای غلظت بالاتری هستند. همچنین غلظت pahs? با وزن مولکولی پایین و بالا تعیین شد. در نمونه های خاک سطحی، میانگین و بیشینه غلظت pahs? به ترتیب 2000.56 و11730.08 میکروگرم در کیلوگرم می باشد. بیشینه غلظت و بالاترین مقدار teq مربوط به نمونه ورودی ذوب آهن می باشد. آلودگی خاک های سطحی به ترکیبات pahs بر اساس رده بندی maliszewska- kordybach بررسی شد که 42.3% از 52 نمونه در رده به شدت آلوده قرار دارند. منشا احتمالی pahs موجود در خاک، از سوختن نفت و ترکیبات نفتی (عمدتا اگزوز اتومبیل ها) و همچنین منشاء نفت زاد ( نفت خام یا نفت و فراورده های نفتی سوزانده نشده) می باشد. در اکثر نمونه ها غلظت ترکیبات غیر سرطان زا بیشتر از ترکیبات سرطان زا می باشد. از بین آفت کش های ارگانوکلره، متابولیت های ترکیب ddt ( dde و ddd) به علت نیم عمر بالا در نمونه های خاک یافت شد. از بین آفت کش های ارگانوفسفره، ترکیبات dursban، diazinon، trifluralin، dactal و bromopropylate در بعضی نمونه ها غلظت بالایی را نشان دادند. میانگین و بیشینه مقدار teq ترکیبات دیوکسین و فوران در 10 نمونه خاک سطحی، به ترتیب 5.1 و 9.43 نانوگرم بر کیلوگرم می باشد که این مقدار در مقایسه با دیگر مناطق جهان نسبت بالاتری دارد و بیانگر خطر سمناکی و بروز ابتلا به سرطان در این منطقه است. pahها در نمونه های آب، خاک و رسوب براساس فراوانی حلقه ها به ترتیب شامل 4حلقه ای ،3حلقه ای ،5 و 6 حلقه ای و 2حلقه ای می باشند. کارخانه های ذوب آهن و فولاد مبارکه و همچنین سوختن ناقص ترکیبات نفتی از مهمترین علل آلودگی این منطقه به مواد آلی می باشند.

در تحقیق اول روش ریزاستخراج سه فازی مایع در ترکیب با روش ولتامتری پالس تفاضلی به صورت درجا مورد بررسی قرار گرفت. داروی دسیپرامین به عنوان ترکیب مدل در این تحقیق به کار رفت. بدین منظور ریزالکترودهایی طراحی و به صورت درجا در داخل فیبر توخالی قرار گرفت و بنابراین امکان آنالیز گونه های استخراج شده به صورت مستقیم فراهم گردید. لایه نازکی از حلال پروپیل بنزوات در دیواره فیبر به عنوان واسطه برای استخراج ترکیب عمل می کرد. فاکتور تغلیظ 301، حدتشخیص 2/0 میکروگرم بر لیتر ( معادل با 8/0 نانومولار) و دقت 2/6% برای ترکیب مورد مطالعه تحت شرایط بهینه به دست آمد. همچنین روش ارائه شده در این تحقیق امکان آنالیز نمونه های حقیقی پیچیده همانند ادرار و پلاسما را که با روش های الکتروشیمیایی معمولا دچار مشکل هستند را فراهم نمود. میزان بازیابی برای داروی دسیپرامین در نمونه ادرار و پلاسما به ترتیب 78 و 89 درصد بدست آمد. در تحقیق دوم روش جدیدی بر مبنای حلال بارگیری شده بر روی نانوساختارهای سیلیکایی، در زمینه استخراج فاز مایع مورد ارزیابی قرار گرفت. سموم ارگانوفسفره به عنوان ترکیبات مدل، با استفاده از روش فوق مورد استخراج قرار گرفتند. به منظور آنالیز ترکیبات از روش کروماتوگرافی گازی با آشکارساز نیتروژن-فسفر استفاده شد. عوامل موثر بر استخراج شامل نوع حلال، قدرت یونی، دما و زمان استخراج مطالعه شد. تحت شرایط بهینه، حدتشخیص بین 6/0 تا 3 نانوگرم بر لیتر برای ترکیبات مورد مطالعه به دست آمد. روش ارائه شده با سایر روش های ریزاستخراج مورد مقایسه قرار گرفت. در تحقیق سوم روش ارائه شده در تحقیق قبل برای استخراج کلروفنول ها از نمونه های آبی توسعه یافت. آنالیز ترکیبات به کمک کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترون انجام گرفت. شرایط مختلف موثر بر مشتق سازی و استخراج همانند حجم مشتق ساز، زمان مشتق سازی، نوع حلال استخراجی، قدرت یونی، اثر دما و زمان مشتق سازی بر روی راندمان استخراج ترکیبات مورد مطالعه بهینه سازی گردید. تحت شرایط بهینه مقادیر حد تشخیص بین 1 تا 530 نانوگرم بر لیتر و دقت روش نیز برای ترکیبات مورد نظر 9/3 تا 8/9% به دست آمد و در نهایت روش ارائه شده برای آنالیز نمونه های پساب به کارگرفته شد. در تحقیق چهارم پلی اورتو-آمینوفنول به عنوان یک پلیمر جدید برای استخراج فاز جامد ترکیب بیس فنول-a به کار رفت. عوامل موثر بر استخراج و مشتق سازی همانند مقدار مشتق ساز، اثر نمک، اثر دما، زمان و... مورد بهینه سازی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه حد تشخیص 6/0 میکروگرم بر لیتر و دقت 4% بدست آمد. این پلیمر در مقایسه با جاذب های تجاری عملکرد بهتری از خود نشان داد. سپس ترکیب بیس فنول a موجود در نمونه های آب قرار گرفته در ظرف شیردهی نوزاد و ظرف آب معدنی مورد اندازه گیری قرار گرفت. در تحقیق آخر نیز صفحات سلولزی اصلاح شده با گروه های عاملی سیلانی و کرباماتی به عنوان جاذب جدید برای ریزاستخراج فیلم نازک به کارگرفته شدند. هورمون های استروئیدی به عنوان ترکیبات مدل با استفاده از این جاذب مورد استخراج قرار گرفتند. به منظور آنالیز ترکیبات استخراج شده از روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا به همراه آشکارساز فلوئورسانس استفاده شد. شرایط موثر بر استخراج و واجذب ترکیبات، مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه مقادیر حد تشخیص در محدوده 05/0 تا 23/0 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. همچنین دقت روش نیز در ناحیه 8/1 تا 1/11% به دست آمد. نمونه های آب رودخانه، آب استخر، پساب و ادرار با روش ارائه شده مورد ارزیابی قرار گرفت و مقادیر بازیابی برای این نمونه ها بدست آمد.

چکیده در این پایان نامه ازترکیب روش ریز استخراج مایع- مایع- مایع با سیستم تزریق در جریان پیوسته به همراه محفظه ی فتوشیمیایی برای استخراج، تغلیظ و اندازه گیری یدید در شیر و بافت آب رودخانه استفاده شد. همچنین با جفت کردن یک واکنش شیمیایی تبدیل یدات به یدید واستخراج مایع- مایع با این روش به اندازه گیری میزان یدات موجود در نمک خوراکی نیز پرداخته شد. در این تکنیک توسط روش ریز استخراج سه فازی مایع- مایع- مایع با استفاده از فیبر توخالی و همچنین به کار بردن سورفکتانت کاتیونی به عنوان عامل استخراج، یدید از بافت نمونه استخراج و تغلیظ شد. سپس، فاز استخراجی به سیستم تزریق در جریان پیوسته تزریق گردید. محلول یدید در مسیر خود در بین محل تزریق و آشکار ساز از یک محفظه ی فتوشیمیایی که از یک لامپ بخار جیوه و لوله تفلونی پیچیده شده دور آن تشکیل شده بود عبور کرده و در معرض نورuv قرار گرفته ودر نهایت به گونه ملکولی و رنگی ید تبدیل شد. پس از آن توسط آشکار ساز اسپکتروفتومترuv-vis که در طول موج 445 نانومترتنظیم شده بود اندازه گیری شد. در این کار پارامترهای موثر برراندمان استخراج و نیز پارامترهای مربوط به سیستم تزریق در جریان پیوسته مورد بهینه سازی قرار گرفتند. این پارامترها به همراه مقدار بهینه آن ها عبارتند از سرعت جریان فاز متحرک (1/0 میلی لیتر بر دقیقه)، طول لوله تفلونی پیچیده شده دور لامپ بخار جیوه (5/4 متر)، نوع حلال به کار رفته در جداره ی فیبر تو خالی (هگزیل استات)، غلظت سورفکتانت حل شده در حلال آلی (2% وزنی-حجمی)، نوع آنیون فاز پذیرنده (پرکلرات)، غلظت آنیون فاز پذیرنده (1/0 مولار)، اثر نمک، حجم نمونه (10میلی لیتر)، سرعت هم زدن (700 دور بر دقیقه) و زمان استخراج (20 دقیقه). پارامتر های تجزیه ای این روش نیز محاسبه شدند. این روش دارای حد تشخیص 6/1 میکروگرم برلیتر، محدوده خطی 5-1000میکروگرم بر لیتر، درصد انحراف استاندار نسبی 5/4% وفاکتور غنی سازی350 بود.

در این پروژه تحقیقاتی برخی از سموم کربامات توسط تکنیک ریز استخراج با حلال نمونه های آبی استخراج می گردند. استخراج توسط یک قطره 5/3 میکرولیتری بنزونیتریل آویزان از نوک یک سرنگ 0/10 میکرولیتری کروماتوگرافی گازی انجام می گیرد. پروپکسور، پیریمیکرب، دسمدیفام فنمدیفام، کربوفوران، تیوفانوکس، کرباربل و متیوکرب کربامات های مورد مطالعه هستند. آنالیت ها از 5 میلی لیتر محلول نمونه با استفادهخ از 5/3 میکرولیتر حلال بنزونیتریل استخراج شدند. کربامات هار استخراج شده به دو صورت با دستگاه gc-ms اندازه گیری شدند. در حالت اول کربامات های استخراج شده بدون مشتق سازی با استفاده از محفظه سرد سر ستونی 1 برای اندازه گیری به دستگاه gc-ms تزریق شدند. در حالت دوم نمونه ها بعد از استخراج با استفادهخ از استیک انیدرید در یک لوله مویینه مشتق سازی شدند. بعد از آن نمونه های مشتق سازی شده برای آنالیز به دستگاه gc-ms تزریق گردیدند. شرایط مشتق سازی درون لوله مویینه مطالعه و بهینه شد. حجم 7/0 میکرولیتر استیک انیدرید در دمای 150c به مدت 120 دقیقه برای انجام واکنش مشتق سازی مورد استفاده قرار گرفت. پارامترهای موثر بر استخراج با ریز قطره حلال نظیر انتخاب حلال، زمان استخراج، دمای استخراج، دمای استخراج، ph محلول آبی مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال بنزونیتریل، حجم قطره 5/3 میکرولیتر، سرعت همزدن 250 دور بر دقیقه، مدت زمان استخراج 15 دقیقه، در دمای محیط، بدون افزایش نمک و ph خنثی به دست آمد بین %3/8-7/4 و حد تشخیص بین -1 ug l ( - ) به دست آمد. در نهایت هر دو روش پیشنهادی برای آنالیز نمونه های حقیقی آب رودخانه های زاینده رود و کشکان لرستان آزمایش و بررسی گردید.

انار یکی از غنی ترین منابع ترکیبات زیست فعال بوده که مصارف فراوانی در تغذیه، صنعت و مواد دارویی داشته و قدمت استفاده از آن در طب سنتی به قرن ها پیش بازمی گردد. انار حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات فنلی می باشد که خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد سرطان ، ضد تصلب شرایین و زیست تغذیه ای بسیاری از آنها شناخته شده است. آنتوسیانین ها بعنوان زیر گروهی از فلاونوییدها (از گروه ترکیبات فنلی) عامل بوجود آورنده رنگ پوست و بخش خوراکی میوه انار می باشند. در تحقیق حاضر تفاوت میزان محتوای مواد فنلی 23 واریته انار با رنگ های قرمز، سیاه و سفید جمع آوری شده از دو استان یزد و اصفهان مورد مطالعه قرار گرفت. مواد فنلی پوست و هسته توسط دستگاه سوکسله و حلال متانول استخراج و مقدار آن مطابق روش فولین سیو-کالتو (بر اساس محلول استاندارد تانیک اسید) سنجیده شد. برای آنالیز تجزیه واریانس و مقایسات میانگین داده ها از نرم افزار sas.v.8 و آزمون lsd استفاده شد. میزان مواد فنلی پوست و هسته به ترتیب بین mg/g 1/176-37 و mg/g 456/2-844/0 (در ماده خشک) و در آب انار بین mg/ml 8/3-95/0 در ارقام و رنگ های مختلف در نوسان بود. بیشترین میزان مواد فنلی در آب و عصاره پوست و هسته به ترتیب مربوط به ارقام پوست سفید ایلام، پیازی قصر شیرین (پوست قرمز) و شیرین پوست سیاه یزد بود. عدم رابطه مستقیم بین رنگ پوست و مواد فنلی بخش های مختلف میوه یکی از نتایج این تحقیق می باشد. نتایج نشان دادند که عصاره پوست دارای 64 برابر مواد فنلی در مقایسه با عصاره هسته می باشد. ترکیبات آنتوسیانینی پوست ارقام انار نیز پس از استخراج با متانول اسیدی توسط تکنیک های کروماتوگرافی لایه نازک (tlc)، کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) با استفاده از آشکار ساز dad و طیف سنجی جرمی آنالیز گردید. از میان 21 حلال مورد آزمایش برای جداسازی آنتوسیانین ها بر روی صفحه tlc، حلال بوتانل: اسید فرمیک: آب: هگزان به نسبت (40: 15: 40: 5) بعنوان بهترین حلال شناخته و مورد استفاده قرار گرفت. توسط تکنیک tlc رنگدانه قابل مشاهده ای از نمونه های پوست سفید یافت نشد، در حالیکه ارقام پوست سیاه و پوست قرمز حاوی مقادیر زیادی از مشتقات سیانیدین و پلارگونیدین بودند. علاوه بر آن در ارقام پوست سیاه علاوه بر ترکیبات فوق، مشتقات دلفینیدینی نیز یافت شد که بر طبق منابع موجود تاکنون، وجود این ترکیبات در دیگر رنگ های پوست انار گزارش نشده است.

با استفاده از یک دستگاه استخراج فوق بحرانی به روش پیوسته, استخراج مالییک اسید و فتالیک اسید با استفاده از دی اکسید کربن فوق بحرانی اشباع شده از تری اکتیل آمین در سه دمای 35 و 45 و 55 درجه سانتیگراد و محدوده فشار 100 تا 350 بار با سرعت جریان 2/0 میلی لیتر بر دقیقه از دی اکسید کربن مایع, انجام شد. برای تعیین مقدار مالییک اسید و فتالیک اسید استخراج شده نیز از روش کروماتوگرافی گازی استفاده شد. استخراج اسیدهای آلی به وسیله دی اکسید کربن به علت قطبیت بالای آنها به سختی انجام می شود. در این پروژه از تری اکتیل آمین به عنوان یک واکنشگر تشکیل دهنده زوج یون برای افزایش مقدار اسید استخراج شده استفاده شد. مقدار استخراج فتالیک اسید و مالییک اسید به ترتیب تا 200 و 250 بار در تمامی دماها افزایش یافت و سپس ثابت شد. مقدار استخراج مالییک اسید به وسیله دی اکسید کربن فوق بحرانی اشباع شده از تری اکتیل آمین بیشتر از فتالیک اسید استخراج شده بود. مقدار اسید استخراج شده نیز با افزایش دما افزایش یافت. مقدار اسید استخراج شده به وسیله این روش بسیار بیشتر از مقدار حلالیت این اسیدها در دی اکسید کربن فوق بحرانی خالص بود. مقدار گزینش پذیری برای مالییک اسید و فتالیک اسید (? = y1/y2) در دمای 318 درجه کلوین و فشار 250 بار, 3/7 بدست آمد.

در این پایان نامه دو جاذب جدید بر اساس قالب گیری یونی برای استخراج و پیش تغلیظ گزینشی نیکل(ii) در نمونه های آبی ارایه می گردد. هر دو روش بر اساس تشکیل کمپلکس نیکل(ii) با لیگاندهای غیر گزینشی و در پی آن به دام انداختن این کمپلکس به روش غیر کووالانسی در بافت جاذب می باشند. شرایط بازیابی کمّی نیکل(ii) از محلول های رقیق، مانند میزان اسیدی بودن فاز آبی، متغیرهای سیستم جریان، شرایط شویش و یون های با توانایی ایجاد مزاحمت، مورد مطالعه قرار گرفتند. مقدار یون های فلزی در محلول شویش توسط اسپکترومتر جذب اتمی شعله تعیین گردید. در قسمت اول این مطالعه، پلیمر قالب یونی نیکل با تشکیل کمپلکس یون نیکل با لیگاند دی تیزون و در پی آن پلیمری شدن با 4- وینیل پیریدین به عنوان منومر عملگر، اتیلن گلیکول دی متآکریلات به عنوان پیوند دهنده عرضی و استفاده از 2و´2- آزوبیس(2- متیل- پروپیونیتریل) به عنوان آغازگر سنتز شد. پلیمر شاهد نیز تحت شرایط مشابه اما بدون حضور یون نیکل، تهیه گردید. سپس پارامترهای مختلف که روی پیش تغلیظ نیکل موثرند، به روش ستونی بهینه سازی شدند. ph بهینه جهت پیش تغلیظ کمّی نیکل برابر با 0/8 بوده و واجذب کامل آن توسط محلول m 0/1 hcl صورت گرفت. درصد بازیافت و ظرفیت نگه داری جاذب برای یون نیکل به ترتیب 95%< و mg g-1 3/1 به دست آمد. ضرایب انتخابگری (?ni/me) برای نیکل در حضور یون های فلزی مس، کبالت و کادمیم به ترتیب برابر با 3/54، 6/21 و 7/22 می باشد. دقت روش (rsd) برای 6 استخراج تکراری محلول µg l-1 30 نیکل مقدار 4/3% حاصل شد. حد تشخیص روش بر اساس سیگنال معادل 3 برابر انحراف استاندارد شاهد برابر با µg l-1 6/1 به دست آمد. روش حاضر در محدوده غلظت 5 تا µg l-1 100 رفتار خطی نشان می دهد. در نهایت این جاذب برای پیش تغلیظ یون نیکل از دو نمونه آب رودخانه مورد آزمون قرار گرفت. در بخش دوم، جاذب قالب یونی نیکل از طریق تشکیل کمپلکس یون نیکل با لیگاند 1و3- دی فنیل 1و3- پروپان دی اُن و در پی آن سنتز جاذب به روش سُل- ژل از تترا اتیل اورتوسیلیکات، 3- آمینوپروپیل تری اتوکسی سیلان و فنیل تری متوکسی سیلان در حضور کمپلکس به دام افتاده تهیه شد. جاذب شاهد نیز تحت شرایط مشابه اما بدون حضور یون نیکل، آماده شد. سپس پارامترهای موثر روی پیش تغلیظ نیکل، به روش ستونی بهینه سازی شدند. ph بهینه جهت پیش تغلیظ کمّی نیکل برابر با 0/8 بوده و واجذب کامل آن از روی ستون توسط m 0/1 hcl حاوی 10% ایزوپروپیل الکل صورت گرفت. درصد بازیافت و ظرفیت نگه داری جاذب برای یون نیکل به ترتیب برابر 95%< و mg g-1 4/3 به دست آمد. ضرایب انتخابگری (?ni/me) برای نیکل در حضور یون های فلزی مس، کبالت و کادمیم به ترتیب برابر با 2/30، 7/23 و 4/24 می باشند. دقت روش (rsd) برای 8 استخراج تکراری محلول µg l-1 30 نیکل, مقدار 2/4% می باشد. حد تشخیص به ذست آمده برای روش بر اساس سیگنال معادل 3 برابر انحراف استاندارد شاهد برابر با µg l-1 3/2 به دست آمد. روش حاضر در محدوده غلظت 3 تا µg l-1 100 رفتار خطی نشان می دهد. در نهایت این جاذب برای پیش تغلیظ یون نیکل از یک نمونه آب رودخانه و دو نمونه پسآب صنعتی مورد آزمون قرار گرفت.

در این تحقیق از تکنیک ریز استخراج مایع - مایع پاشنده به همراه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (hplc) با آشکارساز آرایه دیودی به منظور استخراج و اندازه گیری فنول ها از نمونه های زیست محیطی استفاده شده است. بدین منظور مخلوط مناسبی از استون (حلال پاشنده) و کربن دی سولفید (حلال استخراجی) توسط یک سرنگ سریعاً به درون یک لوله شیشه ای در پیچ دار با انتهای مخروطی شکل حاوی محلول آبی استاندارد فنول ها تزریق گردید. پس از سانتریفیوژ نمودن، فاز ته نشین شده به طور کامل توسط یک سرنگ 250 میکرولیتری hplc به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی منتقل گردید. سپس تبخیر حلال با جریان آرام گاز نیتروژن انجام شد و 5/12 میکرولیتر از مخلوط متانول - آب با نسبت حجمی 30 : 70 به گونه های باقیما نده موجود در لوله افزوده و در نهایت 5/8 میکرولیتر از آن به دستگاه hplc تزریق گردید. به منظور بدست آوردن بهترین شرایط جهت انجام استخراج، برخی از پارامتر های موثر بر استخراج از قبیل: نوع حلال استخراجی، نوع حلال پاشنده، اثر افزایش نمک بر روی استخراج و ph مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و شرایط بهینه استخراج تعیین گردید. تحت شرایط بهینه (165 میکرولیتر حلال استخراجی، 2500 میکرولیتر حلال پاشنده، 2= ph و بدون افزایش نمک به محلول) فاکتور های غنی سازی و حدود تشخیص برای ترکیبات به ترتیب در محدوده 3/373 - 2/30 و µg/l 3/1 - 01/0 قرار دارند. انحراف استاندارد نسبی برای آنالیز محلول آبی فنول ها با غلظت µg/l 40 به ازای 5 اندازه گیری در محدوده %6/16 - 6/2 واقع است. همچنین انحراف استاندارد نسبی برای محلول های پساب با غلظت افزوده شده فنول ها در سطح µg/l 10 در محدوده % 26/19 - 3/4 قرار دارد. محدوده خطی روش خوب بوده و برای اکثر ترکیبات بین µg/l 200 - 5/0 می باشد. مربع ضریب همبستگی نیز برای ترکیبات در محدوده 9997/0 - 9958/0 قرار دارد. همچنین درصد بازیابی محاسبه شده برای نمونه های پساب که به آنها در سطح µg/l 10 از هر فنول افزوده شده بود بین % 3/108 - 5/65 قرار دارد.

در این پروژه تحقیقاتی از تکنیک ریزاستخراج مایع- مایع پخشی به همراه hplcبا آشکارساز آرایه دیودی برای استخراج و اندازه گیری علف کش های فنیل اوره از نمونه های آبی استفاده شد. استخراج توسط افزایش2150 میکرولیتر محلول پخشی با نسبت 2000 میکرولیتر استون به 0/150 میکرو لیتر حلال استخراج کننده ( مخلوطی از کربن دی سولفید و تولوین)، از 0/5 میلی لیتر محلول نمونه آبی توسط یک سرنگ 0/5 میلی لیتری گازبندی شده انجام گرفت. پس ازسانتریفوژ، فاز آلی ته نشین شده به طور کامل توسط یک سرنگ 0/250 میکرو لیتری hplc به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی شکل منتقل گردید و با جریان ملایمی از گاز نیتروژن تبخیر شد. سپس 0/25 میکرولیتر از مخلوط متانول- آب با نسبت حجمی 50:50 به باقیمانده موجود در لوله اضافه و 0/20 میکرولیتر از آن به hplc تزریق گردید. پارامترهای موثر بر ریز استخراج مایع- مایع پخشی شامل نوع حلال استخراج کننده و پاشنده, حجم حلال استخراج کننده و پاشنده, مقدار نمک، اثر حلال کمکی، اثر کسر موثر از حلال کمکی و اثر افزایش nacl در حضور حلال کمکی مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال استخراج کننده کربن دی سولفید, حلال پاشنده استون، حلال کمکی تولوین، حجم حلال استخراجی 0/160 میکرولیتر، حجم حلال پاشنده 2000 میکرولیتر، 30 درصد تولوین و بدون افزایش نمک در نمونه آبی به دست آمد. در این روش دقت بدست آمده بین %7/7-0/3 و حدتشخیص بین 5/0-01/0 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. فاکتور غنی سازی و مربع ضریب همبستگی برای ترکیبات به ترتیب در محدوده 8/117-3/11 و 9995/0-9925/0 قرار دارد. در نهایت این روش برای آنالیز چهار نمونه آب روخانه زاینده رود، رودخانه سه هزار تنکابن، آب شهر و آب چاه آزمایش و بررسی شد.

در این پروژه ی تحقیقاتی در ابتدا، تکنیک پیش تغلیظ و پاکسازی ریزاستخراج مایع- مایع- مایع، به منظور آنالیز تعدادی از آنتی اکسیدان ها از نمونه های آب میوه طبیعی و تجارتی مورد استفاده قرار گرفت. فاز آلی در منافذ فیبر توخالی متخلخل پلی پروپیلنی به حالت اشباع در آمده، درحالی که حجم داخلی فیبر توخالی توسط محلول naoh به عنوان محلول پذیرنده توسط سوزن سرنگ پرشده بود. فیبر به داخل نمونه ی آبی با ph اسیدی غوطه ور شده، آنالیت های اسیدی به داخل فاز آلی استخراج شده و به طور همزمان به داخل محلول پذیرنده قلیایی استخراج گردیدند. درحالی که محلول نمونه همزده می شود،گونه های اسیدی مورد آنالیز در ph پایین پروتونه شده و در ph بالا دپروتونه می گردند. بعد از استخراج در زمان مشخص محلول پذیرنده به داخل سرنگ کشیده شده و پس از اضافه محلول استاندارد داخلی به عصاره استخراج شده، محلول حاصله از طریق حلقه ی نمونه بردار به hplc-dad تزریق گردید. پارامترهای موثر بر استخراج سه فازی شامل نوع حلال, ph محلول نمونه، قلیاییت محلول پذیرنده، سرعت همزدن محلول نمونه، مقدار نمک، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. از آن جا که هزینه فیبر نسبتاً پایین است، برای هر بار استخراج از فیبر تازه استفاده می گردد. بنابراین احتمال باقی ماندن اثر حافظه حذف می گردد. در این روش دقت بدست آمده بین4/4-2/11 درصد و حدتشخیص در محدوده 00/2-01/0 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. به علاوه به دلیل استفاده از حجم بسیار کم حلال آلی، این روش از دسته تکنیک های دوستدار محیط زیست و سازگار با شیمی سبز به شمار می رود. در نهایت این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی آب میوه های طبیعی و تجارتی آزمایش و بررسی شد. در مطالعه ی دوم، اندازه گیری ترکیبات آلی فرار مورد مطالعه قرار گرفت. آروماتیک ها و آلکن های فرار از اجزای اصلی تشکیل دهنده ی مواد نفتی بوده و به عنوان آلوده کننده های آب یکی از مسایل محیطی می باشند. روش hs-sdme به منظور استخراج 28 ترکیب آلی فرار از نمونه های آبی به کار برده شد و آنالیز توسط کروماتوگراف گازی و آشکارساز شعله یونشی انجام پذیرفت. پارامترهایی نظیر حلال آلی، حجم قطره حلال آلی، سرعت همزدن، غلظت نمک، دمای محلول نمونه و زمان استخراج بهینه سازی گردید. دقت روش در محدوده 3/4-8/11 درصد و حدتشخیص روش در محدوده 04/0-02/0 میلی گرم بر لیتر گزارش گردید.

حشره کش های پیرتروییدی به عنوان یک گروه وسیع از حشره کش ها هستند که کاربرد زیادی در کشاورزی به صورت عامل کنترل کننده آفت ها و مصارف عمومی و خانگی دارند. باقیمانده پیرتروییدها در روی محصولات کشاورزی، غذاهای حیوانی (به عنوان مثال تخم مرغ، شیر و گوشت) خاکها، رسوبات و آبهای سطحی و زیرزمینی وجود دارد. آلودگی اکوسیستم های آبی تازه توسط تخلیه مستقیم فاضلاب های صنعتی و کشاورزی یا به وسیله عملیات های تصفیه فاضلاب اتفاق می افتد که باقیمانده آنها می تواند وارد محیط زیست شود. در این پروژه تحقیقاتی حشره کش های پیرتروییدی (پرمترین، سایپرمترین، دلتامترین و فن والریت) توسط دو تکنیک ریزاستخراج فاز مایع، قطره حلال و فیبر تو خالی از نمونه های آبی استخراج گردیدند. در ابتدا حلال استخراجی در داخل سرنگ کشیده و با قرار دادن سرنگ در داخل محلول آبی و فشار پیستون سرنگ قطره در داخل محلول به طور معلق آویزان می شود. بعد از گذشت زمان استخراج حلال به ذاخل سرنگ کشیده شده و به دستگاه gc-fid تزریق می گردد. پارامترهای موثر بر استخراج با ریز قطره حلال شامل نوع حلال، حجم قطره، سرعت همزن، مقدار نمک، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. در روش ریز استخراج با قطره حلال غلظت معینی از نمونه آبی حاوی حشره کش های پیرتروییدی تهیه شده استخراج در شرایط بهینه توسط یک قطره 5/3 میکرولیتری هگزیل استات آویزان از نوک سوزن یک سرنگ 0/10 میکرولیتری کروماتوگرافی گازی از 3 میلی لیتر محلول نمونه آبی با سرعت همزن 600 دور در دقیقه، مدت زمان استخراج 35 دقیقه، در دمای محیط 25 درجه سانتی گراد، افزایش نمک20% در نمونه آبی به دست آمد. نمونه ها بعد از استخراج برای آنالیز به دستگاه gc-fid با برنامه ریزی دمای آون در دمای اولیه 60 درجه سانتیگراد در مدت یک دقیقه با سرعت 30 درجه سانتیگراد در دقیقه در دمای نهایی 260 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه انجام گردیدند. تزریق ها به صورت غیر انشعابی با دمای محفظه تزریق و آشکار ساز 250 درجه سانتی گراد انجام شد. در روش ریز استخراج با غشای فیبر تو خالی از فیبرهای 3/1 سانتی متری پلی پروپیلنی با قطر داخلی 600 میکرومتر و سرنگ 25 میکرولیتری مجهز به دو سوزن استفاده شد. بعد ازچیدن فیبر، آنها را در داخل استون قرار داده وسپس برای چند دقیقه در اولتراسونیک قرار می دهند. بعد از خشک شدن فیبرها، فیبر را به نوک سوزن سرنگ hplc متصل نموده و حلال را به وسیله فشار پیستون سرنگ در داخل فیبر قرار می گیرد. انتهای باز فیبر رابسته و نوک سوزن سرنگ حاوی فیبر را در داخل محلول نمونه آبی حاوی غلظت مشخصی از حشره کش های پیرتروییدی قرار داده می شود. بعد از گذشت زمان استخراج انتهای بسته فیبر باز و با بالا بردن پیستون سرنگ حلال داخل سرنگ کشیده و با تعویض سوزن سرنگ به gc حلال حاوی نمونه را به دستگاه gc-fid با شرایط دستگاهی کاملاً مشابه روش ریز استخراج با قطره حلال تزریق گردید. پارامترهای موثر بر استخراج بوسیله ریز استخراج با فیبر تو خالی شامل نوع حلال، سرعت همزن، مقدار نمک، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. در روش ریز استخراج با فیبر تو خالی استخراج در شرایط بهینه توسط حلال زایلن از 3 میلی لیتر محلول نمونه آبی با سرعت همزن 1500 دور در دقیقه، مدت زمان استخراج 20 دقیقه، در دمای 15 درجه سانتی گراد، افزایش نمک30% در نمونه آبی به دست آمد. با انجام سه بار ریز استخراج در شرایط بهینه با قطره حلال و غشای فیبر تو خالی با استفاده از روش t-test اختلاف بین میانگین دو روش معنی دار نبوده و مربوط به خطای تصادفی می باشد. از مقایسه راندمان استخراج در شرایط بهینه ریز استخراج با قطره حلال و شرایط بهینه ریز استخراج با فیبر تو خالی، راندمان استخراج با فیبر تو خالی 77/1-27/1 برابر بیشتر از ریز استخراج با قطره حلال می باشد. در ادامه ارقام شایستگی برای روش ریز استخراج با فیبر تو خالی محاسبه گردید. برای محاسبه ارقام شایستگی روش بهینه تنها یک پیک از کلیه ایزومرهای نمونه استفاده شد. در روش ریزاستخراج با غشای فیبر تو خالی درصد انحراف استاندارد نسبی بدست آمده بین %8/8-1/13 برای انجام پنج اندازه گیری بدست آمد. حدتشخیص بین µg/l 8/6-5/3 برای کمترین غلظت مطالعه شده، بدست آمد. در نهایت این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی پیچیده پساب صنعتی و پساب انسانی شرکت فولاد مبارکه اصفهان و پساب سبا آزمایش و بررسی شد

در این تحقیق از ترکیب روش ریزاستخراج دو فازی مایع- مایع با فیبر توخالی و دستگاه طیف سنج تحرک یونی با منبع یونیزاسیون تخلیه کرونا در مد منفی جهت استخراج و اندازه گیری ترکیب 2،1- دی نیتروبنزن به عنوان نماینده ای از دسته ترکیبات نیتروآروماتیک در نمونه های آب و پساب استفاده شد. هم چنین، با قرار دادن یک جاذب در لایه داخلی فیبر، استخراج در همان شرایط به کار رفته در استخراج دو فازی مایع- مایع، بدون حلال داخل آن ا نجام شد و نتایج به دست آمده از هر دو روش استخراجی با یکدیگر مقایسه شدند. برای ساخت جاذب از فرایند سل- ژل و ترکیب آن با نانولوله های کربنی استفاده شد. برای استخراج دو فازی در سیستم حلال اثر پارامترهایی از قبیل نوع حلال استفاده شده در فیبر، قدرت یونی محلول استخراجی، دور همزن، حجم محلول آبی، زمان و دمای استخراج مورد مطالعه قرار گرفت و مقادیر بهینه به دست آمد. بهترین راندمان استخراج با حلال هگزیل استات، غلظت 1/0 گرم بر میلی لیتر از نمک nacl، دور همزدن 700 دور بر دقیقه، حجم 5 میلی لیتر از محلول آبی، زمان استخراج 20 دقیقه و دمای 35 درجه سانتیگراد مشاهده شد. ارقام شایستگی روش شامل محدوده خطی 100- 1 میکروگرم بر لیتر با مربع ضریب همبستگی 9978/0، حد تشخیص 3/. میکروگرم بر لیتر، فاکتور غنی سازی 20 و انحراف استاندارد های نسبی 7/4 و 2/5 درصد به ترتیب برای غلظت های 5 و50 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. نمونه های زیست محیطی شامل نمونه های آب رودخانه و چاه و هم چنین پساب های انسانی و صنعتی مجتمع صنعتی فولاد مبارکه اصفهان مورد استخراج و اندازه گیری قرارگرفتند و درصد بازیابی های 107- 89 به دست آمد. در قسمت مقایسه سیستم حلال و جاذب از اکتانول به عنوان حلال قرار داده شده در دیواره ی فیبر استفاده شد و مقدار فاکتور تغلیظ 5، برای سیستم جاذب در برابر فاکتور تغلیظ 10 برای سیستم حلال به دست آمد.

در این پروژه از دو روش ریز استخراج فاز مایع (lpme) ایستا و پویا برای استخراج هیدروکربنهای آروماتیک (pahs) از نمونه های آبی استفاده شد. gc/ms برای جداسازی و اندازه گیری آنالیتها مورد استفاده قرار گرفت. در روش ایستا استخراج توسط یک قطره 12 میکرولیتری تولوین, آویزان از نوک سوزن یک سرنگ 50 میکرولیتری انجام گرفت. 0/18 میلی لیتر محلول آبی برای استخراج استفاده شد. بعد از گذشت مدت زمان مشخص استخراج, قطره به داخل سرنگ کشیده و سپس محتویات سرنگ به داخل یک لوله مویینه که انتهای آن با شعله بسته شده است, تزریق شد. سپس لوله مویینه داخل آون در دمای ?c 75 قرار داده شد تا حلال آن تبخیر و به حجم 3 میکرولیتر کاهش یابد. سپس حلال فوق توسط یک سرنگ 10 میکرولیتری به دستگاه gc/ms تزریق شد. پارامترهای تجربی نظیر حداکثر سرعت همزدن در حجمهای مختلف, قدرت یونی محلول, دمای استخراج, درصد استون موجود در محلول آبی و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال تولوین, حجم قطره 12 میکرولیتر, سرعت همزدن 420 دور بر دقیقه, مدت زمان استخراج 30 دقیقه در دمای محیط, بدون افزایش نمک از محلول آبی 5% استون بدست آمد. در روش پویا از یک موتور گیربکسی برای ایجاد حرکت دورانی استفاده شد. این حرکت دورانی توسط یک پیستون به حرکت رفت و برگشتی تبدیل شد. قبل از استخراج, جداره سرنگ توسط دی کلرو دی متیل سیلان غیر فعال شد. سپس سرنگ به طور کامل با متانول و استون شستشو و برای استخراج استفاده شد. 3 میکرولیتر حلال تولوین حاوی استاندارد داخلی درون میکروسرنگ 50 میکرولیتری کشیده, سپس سوزن سرنگ به درون محلول نمونه فرو برده شد. در طول استخراج, پیستون سرنگ با سرعت ثابت به داخل و خارج از سرنگ بالا و پایین شد. بعد از استخراج سرنگ از ظرف شیشه ای خارج ومحتویات داخل سرنگ به داخل یک لوله مویینه که انتهای آن با شعله بسته شده, تزریق شد. سپس توسط یک سرنگ 10 میکرولیتری محتویات داخل لوله مویینه به داخل سرنگ کشیده و به gc/ms تزریق شد. پارامترهای تجربی نظیر سرعت حرکت رفت و برگشت پیستون سرنگ، قدرت یونی محلول, درصد استون موجود در محلول آبی, حجم نمونه برداری، دمای استخراج و زمان استخراج بر روی عملکرد استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با سرعت خطی ?l/s 67/1, زمان استخراج 20 دقیقه در دمای ?c 40، حجم نمونه برداری ?l 50 و بدون افزایش نمک از محلول آبی حاوی 5% استون بدست آمد. از ویژگیهای روش ایستا فاکتور غنی سازی 440-173 نسبت به روش پویا با فاکتور غنی سازی 303-68 را می توان نام برد. بر اساس نتایج آزمایش ها انحراف استاندارد نسبی بین3/3-8/10 درصد برای روش ایستا و 9/10-5/3 درصد برای روش پویا بدست آمد. حد تشخیص در روش ایستاng/l 6/1-031/0 و در روش پویا ng/l 3/3-061/0 بدست آمد. در نهایت از دو روش فوق برای اندازه گیری pahها در نمونه آب رودخانه زاینده رود و کشکان لرستان استفاده شد.

در این پروژه برای اولین بار از تکنیک جفت شده ریزاستخراج مایع- مایع پخشی- اسپکترومتر تحرک یونی با منبع یونیزاسیون تخلیه کرونا در پلاریته منفی (dllme-ncd-ims) به منظور آنالیز آفت کش اتیون استفاده شده است. ازآنجا که امکان استفاده از هر دو پلاریته مثبت و منفی دستگاه cd-ims در این پروژه امکان پذیر بود، ابتدا آنالیز اتیون در هر دو پلاریته مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که حساسیت دستگاه cd-ims در پلاریته منفی به منظور آنالیز اتیون بیشتر از پلاریته مثبت است. در این تحقیق از حلال سبک تر از آب سیکلوهگزان جهت استخراج اتیون از نمونه های آبی استفاده شد. به این منظور، مخلوطی از 40 میکرولیتر سیکلوهگزان (حلال استخراج کننده) و 5/0 میلی لیتر متانول (حلال پاشنده) به سرعت به 5 میلی لیتر محلول آبی حاوی آنالیت تزریق شد. پس از سانتریفوژ محلول (3000 دور بر دقیقه به مدت 5 دقیقه) فاز آلی (قطرات ریز سیکلوهگزان) در بالای محلول آبی جمع شد. به منظور جمع آوری این فاز آلی، مقدار 2 میلی لیتر آب دیونیزه به درون ویال شیشه ای تزریق شد تا فاز آلی به قسمت باریک ویال منتقل شده و توسط یک سرنگ 25 میکرولیتری جمع آوری شود. سپس 5 میکرولیتر از این فاز جمع آوری شده به صورت مستقیم و بدون تبخیر حلال، از طریق محفظه تزریق به دستگاه اسپکترومتر تحرک یونی تزریق شد. پارامتر های موثر بر بازده استخراج از قبیل نوع و حجم حلال استخراج کننده، نوع و حجم حلال پاشنده، اثر افزایش نمک و ph محلول مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه فاکتور تغلیط 60، محدوده خطی 0/100-2/0 میکروگرم بر لیتر، حد تشخیص 075/0 میکروگرم بر لیتر و انحراف استاندارد نسبی (rsd) 7 درصد به دست آمد. در نهایت به منظور بررسی اثر بافت بر استخراج آنالیت، آنالیز اتیون در نمونه های حقیقی انگور و آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفتند که بازیابی نسبی در نمونه انگور 68 درصد و در نمونه آب زیرزمینی 92 درصد به دست آمد. نتایج حاصل نشان دهنده مناسب بودن تکنیک مورد استفاده در این پایان نامه برای اندازه گیری آفت کش اتیون در نمونه های حقیقی انگور و آب زیرزمینی می باشد.

در این تحقیق، برای اولین بار تکنیک ریز استخراج فاز جامد به طیف سنج تحرک یونی با منبع یونیزاسیون الکترواسپری متصل شد. یک محفظه ی واجذب به عنوان حد واسط ، به منظور اتصال درخط تکنیک spme به esi-ims طراحی و ساخته شد که در آن آنالیت توسط حلال الکترواسپری واجذب شده و به سوزن الکترواسپری وارد می گردد. مجرای شویش در محفظه ی واجذب دارای ارتفاع 25 میلی متر و قطر داخلی 7/0 میلی متر می باشد و حجم مرده در آن بسیار کم است. این محفظه ساده، ارزان و کارآمد است. استخراج و تعیین مقدار داروی ونلافکسین در نمونه های بیولوژیکی از جمله ادرار و پلاسما به روش شرح داده شده انجام شد. روش مذکور توانایی مناسبی برای استخراج و تعیین مقدار آنالیت های ناپایدار حرارتی و دارای نقطه ی جوش بالا از خود نشان می دهد. فیبر spme توسط کامپوزیت پلی پیرول/ سل- ژل پوشش داده شد. کامپوزیت پلی پیرول/ سل- ژل به صورت مستقیم روی سیم استیل ضد زنگ ، با استفاده از سیستم سه الکترودی و با اعمال پتانسیل ثابت 2/1 ولت به مدت 1000 ثانیه به روش الکتروشیمیایی نشانده شد. تاثیر پارامتر های مختلف شامل زمان استخراج، دما، ph و قدرت یونی بررسی شد و این پارامتر ها بهینه گردید. کامپوزیت پلی پیرول/ سل-ژل پس از قرار گرفتن در معرض متانول پایداری مناسبی از خود نشان داد و راندمان استخراج مناسبی برای ونلافکسین پس از استفاده از آن حاصل شد. منحنی تنظیم تحت شرایط بهینه ترسیم گردید و دامنه ی خطی 50- 5/0 ، 85- 1 و 1000- 20 میکروگرم بر لیتر به ترتیب برای محلول آبی استاندارد، نمونه ی ادرار با داروی افزوده شده و نمونه ی پلاسما با داروی افزوده شده به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی 11% و حد تشخیص 2/0 ، 6/0 و 11 میکروگرم بر لیتر به ترتیب برای استخراج دارو از نمونه های استاندارد آبی، ادرار با داروی افزوده شده و پلاسما با داروی افزوده شده حاصل شد. بازیابی نسبی 80% و93% به ترتیب برای نمونه ی ادرار با داروی افزوده شده و پلاسما با داروی افزوده شده به دست آمد. به منظور بررسی و نشان دادن قابلیت روش برای آنالیز ونلافکسین در نمونه های بیولوژیکی حقیقی، ونلافکسین از نمونه های ادرار و پلاسمای گرفته شده از شخص داوطلب پس از مصرف دارو، با روش مذکور استخراج و تعیین مقدار شد.

در این پروژه تحقیقاتی برخی از پارابن ها توسط تکنیک ریزاستخراج با قطره حلال از نمونه های آبی و محصولات آرایشی و بهداشتی استخراج می گردند. استخراج توسط یک قطره 3 میکرولیتری هگزیل استات آویزان از نوک سوزن یک سرنگ 0/10 میکرولیتری کروماتوگرافی از 3 میلی لیتر محلول نمونه انجام می گیرد. متیل پارابن، اتیل پارابن، ایزوپروپیل پارابن، پروپیل پارابن، بوتیل پارابن وپنتیل پارابن ترکیبات مورد مطالعه هستند. برای مشتق سازی پارابن ها قبل از تزریق به دستگاه gc-msاز مشتق سازی درون سرنگ استفاده شد. پارامترهای موثر بر مشتق سازی بررسی و بهینه سازی شدند.توسط حجم 4/0 میکرولیتر ترکیب o,n- بیس (تری متیل سیلیل) استامید، مشتق تری متیل سیلیل پارابن ها در دمای محیط ودر مدت زمان 5 دقیقه در درون سرنگ تشکیل می گردد. پارامترهای موثر بر ریزاستخراج با قطره حلال نظیر انتخاب حلال، حجم قطره حلال، نیروی یونی محلول، زمان استخراج و دمای استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال هگزیل استات، حجم قطره 3 میکرولیتر، سرعت همزدن 430 دور بر دقیقه، مدت زمان استخراج 20 دقیقه، در دمای c° 37 و بدون افزایش نمک به دست آمد. منحنی معیارگیری برای متیل پارابن از 2/0 تا g/l? 5 و برای اتیل، ایزوپروپیل، پروپیل، بوتیل و پنتیل پارابن از 1/0 تا g/l? 5 خطی بود.حد تشخیص بین g/l? 015/0-001/0 و دقت بین 7/13-1/8 درصد به دست آمد. در نهایت روش پیشنهادی برای اندازه گیری پارابن ها در نمونه های حقیقی آب رودخانه زاینده رود اصفهان، کشکان لرستان و نمونه های دهان شوی، ژل مو و کرم استفاده شد.

در این پروژه ی تحقیقاتی، ریز استخراج مایع-مایع پخشی و کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترونی برای تعیین مونو، دی و تری کلرواستیک اسید در نمونه های آبی استفاده شد. استخراج بر اساس تزریق سریع مخلوط حلال استخراجی و پخش کننده به درون محلول نمونه، استوار است. محلول ابری شکل بعد از تشکیل، بلافاصله سانتریفوژ و در نهایت حلال استخراجی از روی محلول جمع آوری شد. n-اکتانول به عنوان حلال استخراجی و مشتق ساز مورد استفاده قرار گرفت. پارامتر های تجربی نظیر حجم حلال استخراجی و پخش کننده، نوع حلال پخش کننده، مقدار نمک، ph محلول و زمان استخراج مورد بررسی قرار گرفتند. بهترین شرایط استخراج با استفاده از 75 میکرولیتر اکتانول، یک میلی لیتر استونیتریل، 150 گرم بر لیتر نمک سدیم سولفات و 15% اسید سولفوریک غلیظ در محلول نمونه به دست آمد. واکنش مشتق سازی نیز در دمای 200 درجه سانتی گراد به مدت 2 دقیقه انجام شد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص روش برای کلرواستیک اسید ها در محدوده ی 0/6 -1/0 میکروگرم بر لیتر و انحراف استاندارد نسبی زیر 8/2% به دست آمد. در نهایت این روش برای آنالیز نمونه های آبی مورد استفاده قرار گرفت.در نهایت این روش برای آنالیز نمونه های آبی مورد استفاده قرار گرفت.

در این تحقیق از ریزاستخراج فاز جامد در سرنگ پرشده (meps) و دستگاه طیف¬سنج تحرک یونی با منبع یونیـزاسیون تخلیه¬ کرونا (cd/ims) برای تغلیـظ و تعیین آفت¬کش دیازینون در نمونه¬های آبی استفاده شده است. پیش از این، ترکیب روش استخراج meps و دستگاه طیف سنج تحرک یونی با منبع یونیزاسیون الکترواسپری (esi/ims) انجام شده بود. در این کار تحقیقاتی جاذب بر اساس تکنولوژی سل- ژل در بستر نانو ذرات خاک رس ساخته شده و در روش استخراج استفاده گردیده است، که این جاذب قابل رقابت با جاذب¬های تجاری موجود برای روش استخراج meps می¬باشد. به دلیل ساختار لایه¬ای نانو ذرات خاک رس، جاذب ساخته شده از تخلخل بالایی برخوردار می¬شود.

در این پروژه از روش جدید تهیه¬ی پلیمرهای حکاکی شده¬ی مولکولی برای جاذب ریز استخراج فاز جامد به روش امولسیونی استفاده شد. نانو اکساید زیرکونیوم برای فعال سازی سطح فیبر مورد استفاده قرار گرفت. نانو اکساید زیر کونیوم به همراه پلی وینیل الکل به روش الکتروریسی بر روی سطح فیبر فعال شده در محلول پلیمر قرار گرفت. پلیمر به روش امولسیونی بر روی فیبر تشکیل شد. برای بررسی فیبر ساخته شده و روش پیشنهادی از استامینوفن به¬عنوان ترکیب آزمایشی استفاده گردید. برای استخراج پارامترهای غلظت نمک سدیم سولفات، دما، ph، سرعت همزن و زمان استخراج مطالعه شد. بهترین راندمان استخراج در غلظت 3 درصد وزنی¬-حجمی، 3= ph، دمای 65 درجه¬ی سانتیگراد، سرعت همزن 600 دور بر دقیقه و زمان استخراج 20 دقیقه مشاهده شد. منحنی تنظیم برای نمونه¬های استخراج شده از ادرار رسم شد. استخراج حاصل از استامینوفن موجود در نمونه¬ی ادرار محدوده¬ی خطی 100-2 نانوگرم بر میلی¬لیتر، مربع ضریب همبستگی 994/0 محاسبه شد. حدتشخیص به¬دست آمده برابر 4/0 نانوگرم بر میلی¬لیتر و انحراف استاندارد نسبی 7% محاسبه شد. برای بررسی توانایی روش در نمونه¬ی حقیقی، نمونه¬ی ادرار شخص داوطلب پس از مصرف استامینوفن مورد آنالیز قرار گرفت

در این رساله هدف تهیه کامپوزیت و نانوکامپوزیت های جدید به منظور توسعه روش ریزاستخراج فاز جامد و پلیمرهای قالب مولکولی و ترکیب آن ها با روش های الکتروشیمیایی، می باشد. در بخش نخست، کامپوزیت جدیدی متشکل از پلی پیرول و سل-ژل تهیه و به عنوان یک پوشش جدید برای ریزاستخراج فاز جامد در ترکیب با روش کروماتوگرافی گازی برای استخراج و اندازه گیری آفت کش های ارگانوفسفره استفاده شد. از روش الکتروپلیمریزاسیون برای تهی? این فیبر استفاده شد. کامپوزیت تهیه شده دارای پایداری حرارتی بالا و ساختاری بسیار متخلخل می¬باشد. محدوده خطی روش 2000-5 نانوگرم برلیتر و حد تشخیص 10-5/1 نانوگرم برلیتر به دست آمد. در این روش انحراف استاندارد نسبی داخل روز و بین روز به ترتیب 9/2-1/1 درصد و 2/4-2/2 درصد به دست آمد. تکثیرپذیری فیبر تهیه شده نیز 1/10-0/6 درصد می باشد. این روش برای اندازه گیری دو نمون? آب (آب شهر و آب چاه) و دو نمونه سبزیجات (خیار و کاهو) مورد استفاده قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، درصد بازیابی روش 109-80 درصد به دست آمد. در بخش دوم، از ترکیب روش پلیمرهای قالب مولکولی و حسگرهای الکتروشیمیایی با روش ولتامتری موج مربعی به منظور استخراج و اندازه گیری کافئین استفاده شد. در این تحقیق جهت بهبود خصوصیات پلیمر قالب مولکولی، نانوکامپوزیت پلی پیرول/سل-ژل/نانوذر? طلا به روش الکتروپلیمریزاسیون تهیه شد. پلیمر تهیه شده گزینش پذیری خوبی را نسبت به کافئین نشان داد. حسگر تهیه شده دارای دو محدوده خطی 0/50-0/2 و 0/1000-0/50 نانومول برلیتر و حد تشخیص 9/0 نانومول برلیتر می باشد. در نهایت حسگر تهیه شده به طور موفقیت آمیزی جهت اندازه گیری کافئین در نمونه های پلاسما، ادرار، قرص، چای سبز، نوشیدنی انرژی زا و نوشابه به کار برده شد. در بخش سوم از روش ارائه شده در تحقیق قبل برای اندازه گیری گزینش پذیر لورازپام استفاده شد. به منظور افزایش حساسیت و گزینش پذیری حسگر ارائه شده، پارامترهای موثر بر کارایی حسگر پلیمر قالب مولکولی مورد بررسی قرار گرفتند. ریخت شناسی و ویژگی های سطح الکترود توسط میکروسکوپ روبش الکترونی، میکروسکوپ نیروی اتمی، ولتامتری چرخه ای و طیف نگاری امپدانس الکتروشیمیایی بررسی شد. روش ارائه شده تحت شرایط بهینه دارای دو محدوده خطی 0/2-2/0 و 0/20-0/2 نانومول برلیتر و حد تشخیص 09/0 نانومول برلیتر می باشد. درنهایت کاربرد حسگر تهیه شده در اندازه گیری لورازپام در نمونه های قرص، پلاسما و ادرار مورد ارزیابی قرار گرفت. در بخش چهارم، با ترکیب روش پلیمرهای قالب مولکولی و مولکول زیستی dna با روش ولتامتری موج مربعی ابزار جدیدی برای اندازه گیری گزینش پذیر ترکیب سودان ii در بافت پیچیده فراهم شد. نانوکامپوزیت اورتو-فنیلن دی آمین/dna/نانوذرات طلا به روش الکتروپلیمریزاسیون روی سطح مغز مداد فعال شده نشانده شد. در این روش حد تشخیص 3/0 نانومول برلیتر می باشد. حسگر تهیه شده امکان اندازه گیری سودان در نمونه های پیچیده مانند سس گوجه و سس گوج? تند را با درصد ارزیابی 107-90 % و دقت 4/4-6/2 % فراهم نمود. در بخش پایانی با بکارگیری حسگر ارائه شده در تحقیق قبل، اندازه گیری دوپامین در نمونه های حقیقی توسط ولتامتری پالس تفاضلی بررسی شد. در این روش لایه ای نازک از پلیمر زیست قالب مولکولی (اورتو-فنیلن دی آمین/dna/نانوذر? طلا) روی سطح مغز مداد فعال شده نشانده شد. ناحی? خطی 7000-20 نانومول برلیتر با حد تشخیص 6 نانومول برلیتر به دست آمد. در نهایت روش ارائه شده برای اندازه گیری دوپامین در نمونه های بیولوژیکی (پلاسمای خون و ادرار) به کار گرفته شد.

در تحقیق اول یک روش ساده و سریع برای اصلاح سطح نانوذرات مغناطیسی با سیلیکای عامل دار شده با گروه های فنیل ارائه شد. سپس این نانوذرات اصلاح شده برای تغلیظ 1و4- دی کلروبنزن، 1و2و3- تری کلروبنزن، 1و2و4-تری کلروبنزن و 1و2و3و4-تترا کلروبنزن از نمونه های آبی به کار برده شدند. به منظور آنالیز ترکیبات از روش کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترونی استفاده شد. شرایط مختلف موثر بر استخراج و واجذب ترکیبات نظیر نوع و حجم حلال واجذب، قدرت یونی محلول، مقدار جاذب، دما و زمان استخراج مورد مطالعه و بهینه سازی قرار گرفتند. تحت شرایط بهینه مقادیر فاکتور تغلیظ بین 220 تا 360 برای ترکیبات مورد مطالعه به دست آمد. همچنین حد تشخیص ها در محدوده 6 تا 500 نانوگرم بر لیتر قرار گرفتند و دقت روش در ناحیه 3/5 تا 5/8% به دست آمد. در نهایت روش ارائه شده به صورت موفقیت آمیزی برای آنالیز نمونه های محیط زیستی به کار برده شد. در تحقیق دوم روش جدیدی برای نشاندن سورفاکتانت ها روی سطح نانوذرات مغناطیسی مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از روش ارائه شده در این تحقیق تنها یک لایه سورفاکتنت می تواند روی سطح نانوذرات جذب شده و در نتیجه سطح جاذب در مقایسه با جاذب های مشابه دارای بار بیشتری است و لذا برای استخراج ترکیبات یونی مناسب تر است. آنیون برومات به عنوان ترکیب مدل در این تحقیق به کار رفت. پس از استخراج، برومات توسط سدیم متا بی سولفیت تبدیل به برم شده، سپس برم حاصل با فوشین واکنش داده تا مشتق رنگی تولید شود. در نهایت یک سیستم کروماتوگرافی مایع بدون ستون مجهز به آشکارساز اسپکتروفوتومتری uv-vib برای اندازه گیری مشتق رنگی استفاده شد. پارامترهای موثر بر استخراج شامل مقدار سورفاکتانت، میزان جاذب، نوع و غلظت آنیون واجذب، دما و زمان استخراج مطالعه شدند. حدتشخیص 0/5 میکروگرم بر لیتر و دقت 2/9% برای ترکیب مورد مطالعه تحت شرایط بهینه به دست آمد. در این روش مزاحمت گونه های یونی معمول موجود در آب های محیط زیستی، مشاهده نشد. همچنین روش ارائه شده در این تحقیق برای آنالیز نمونه های محیط زیستی همانند آب لوله کشی شهری، آب رودخانه زاینده رود و آب چاه به کار برده شد. در تحقیق سوم پوشش کربنی تثبیت شده بر روی سیم آلومینیوم به عنوان جاذب جدید برای ریزاستخراج فاز جامد معرفی و برای استخراج برخی از کلروبنزن ها از نمونه های آبی به کار رفت. فیبر تهیه شده پایداری مکانیکی بالایی نشان داد. آنالیز ترکیبات با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی همراه با آشکارساز ربایش الکترونی انجام شد. عوامل موثر بر استخراج و واجذب همانند دمای آماده سازی فیبر، غلظت نمک، دما و زمان استخراج و دما وزمان واجذب بررسی شدند. تحت شرایط بهینه حد تشخیص روش در محدوده ی 14 تا 350 نانوگرم بر لیتر و دقت در ناحیه 4/7 تا 14/2 درصد بدست آمد. این فیبر در مقایسه با فیبر تجاری پلی دی متیل سیلوکسان عملکرد بهتری از خود نشان داد. سپس روش ارائه شده برای آنالیز نمونه های محیط زیستی به کار برده شد. در تحقیق آخر پارچه ی کربنی فعال اکسید شده به عنوان جاذب جدید برای ریزاستخراج فیلم نازک به کارگرفته شد. علف کش-های فنیل اوره به عنوان ترکیبات مدل با استفاده از این جاذب مورد استخراج قرار گرفتند. به منظور آنالیز ترکیبات استخراج شده از روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا مجهز به آشکارساز آرایه دیودی فرابنفش-مرئی استفاده شد. شرایط موثر بر استخراج و واجذب ترکیبات، مورد بررسی و بهینه سازی قرار گرفتند. تحت شرایط بهینه مقادیر حد تشخیص در محدوده 0/04 تا 0/11 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. همچنین دقت روش نیز در ناحیه 4/4 تا 12/1% به دست آمد. نمونه های آب لوله کشی شهری، آب چاه و آب رودخانه با روش ارائه شده مورد ارزیابی قرار گرفتند و مقادیر بازیابی برای این نمونه ها بدست آمد.

چکیده در این کار تحقیقاتی اندازه گیری آکریل آمید در مواد غذایی به کمک ریز استخراج قطره آویزان و کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترونی صورت پذیرفت. تأثیر عوامل تجربی مانند نوع حلال استخراج، اثر نمک، دمای استخراج و زمان استخراج بر بازده استخراج مطالعه شدند و استخراج در شرایط بهینه ی حلال اکتانول در محلول حاوی 33? وزنی-حجمی نمک سدیم کلرید در دمای اتاق و زمان 0/5 دقیقه انجام شد. پیش از استخراج، فرآیند مشتق سازی آکریل آمید توسط افزودن هیدروبرمیک اسید و آمونیوم پراکسی دی سولفات در دمای 45 درجه سانتی گراد و زمان 0/15 دقیقه صورت پذیرفت. 0/1 میکرو لیتر از حلال استخراجی به دستگاه کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترونی تزریق شد. حد تشخیص، انحراف استاندارد نسبی و ناحیه ی خطی این روش برای آکریل آمید موجود در نمونه های آبی به ترتیب 600 نانوگرم بر لیتر، کمتر از 0/6 درصد و 0/1 تا 0/100 میکروگرم بر لیتر محاسبه گردید. درنهایت این روش پس از فرآیندهای آماده سازی همچون خرد کردن، چربی زدایی، انحلال،سانتریفیوژ و فیلتر کردن و انجام مراحل مشتق سازی و ریز استخراج قطره آویزان برای آنالیز نمونه های حقیقی نان، چیپس سیب زمینی و کیک استفاده گردید. کلمات کلیدی: ریز استخراج قطره آویزان، آکریل آمید، کروماتوگرافی گازی، آشکارساز ربایش الکترونی، مشتق-سازی.

در این رساله، به منظور افزایش گزینش پذیری اسپکترومتر تحرک یونی با منبع یونیزاسیون الکترواسپری (esi-ims) در اندازه گیری ترکیبات دارویی در نمونه های بیولوژیکی، روش های مختلف استخراج مانند ریزاستخراج فاز مایع با فیبر توخالی (hf-lpme)، استخراج فاز جامد با نانوجاذب های مغناطیسی (mspe) و ریزاستخراج فیلم نازک (tfme) بر پایه ی آپتامر تثبیت شده بر روی کاغذ صافی سلولزی مورد بررسی قرار گرفتند. در بخش دیگری از رساله، اندازه گیری پروتئین بر پایه ی هضم پروتئین با استفاده از آنزیم تریپسین تثبیت شده روی سطح نانوذرات مغناطیسی توسط esi-ims انجام شد. در پایان، روشی ساده، حساس و انتخابی برای اندازه گیری اسپکتروفلوریمتری آدنوزین بر پایه ی انتقال انرژی رزونانس فلورسانس معرفی شد. در تحقیق اول، از روش hf-lpme به صورت سه فازی با دو حلال آلی غیر قابل امتزاج، برای استخراج آرتمیزینین استخراج شده از برگ، ساقه و ریشه گونه آرتمیزیا برنجاسف استفاده شد. در ریزاستخراج سه فازی با دو حلال غیر قابل امتزاج، از حلال متانول به عنوان فاز پذیرنده استفاده شد که مستقیماً قابل تزریق به دستگاه esi-ims می باشد. شرایط موثر بر استخراج مانند اثر نمک، سرعت همزدن نمونه و زمان مورد بررسی قرار گرفتند. تحت شرایط بهینه، ناحیه خطی روش در محدوده0/1-02/0 میکروگرم بر میلی لیتر در برگ، ساقه و ریشه گونه آرتمیزیا برنجاسف به دست آمد. در تحقیق دوم، به منظور اندازه گیری پروتئین های hsa و bsa بر پایه ی هضم آن ها، از تریپسین تثبیت شده روی سطح نانوذرات مغناطیسی استفاده شد. علاوه بر پایداری بیشتر تریپسین به واسطه تثبیت روی سطح نانوذرات مغناطیسی، کارایی هضم افزایش یافته و زمان لازم برای هضم کاهش می یابد. ابتدا مخلوط پپتیدهای تولیدی با دستگاه hplc همراه با آشکارساز فلورسانس اندازه گیری شدند و سپس هر کدام از پپتیدهای جدا شده توسط دستگاه esi-ims اندازه گیری شدند. گستره خطی روش با esi-ims در محدوده 0/10-10/0 میلی گرم بر میلی لیتر برای هر دو پروتئین و با حد تشخیص 03/0 و 04/0 میلی گرم برمیلی لیتر به ترتیب برای hsa و bsa به دست آمد. در تحقیق سوم، نانوذرات مغناطیسی آرایش داده شده با کامپوزیتی از نانولوله های کربنی (mwcnts) و پلی پیرول (ppy)، fe3o4-ppy/mwcnts، به صورت شیمیایی سنتز شد و به عنوان جاذبی جدید برای استخراج و پیش تغلیظ داروی متوکاربامول در پلاسمای خون با esi-ims به کار برده شد. اثر عوامل مختلف بر استخراج مانند نوع و حجم حلال واجذب، افزایش نمک، زمان استخراج، زمان واجذب و ph محلول نمونه بررسی شدند. تحت شرایط بهینه، ناحیه خطی روش در محدوده 0/150-0/2 نانوگرم بر میلی لیتر با حد تشخیصی برابر 9/0 نانوگرم بر میلی لیتر در پلاسما به دست آمد. در ادامه کارایی جاذب پیشنهادی برای تعیین داروهای با قطبیت متفاوت با دو جاذب fe3o4-ppy و fe3o4-mwcnts مقایسه شد. در نهایت این روش برای اندازه گیری متوکاربامول در پلاسما به کار برده شد. در تحقیق چهارم، ترکیبی از ریزاستخراج فیلم نازک بر پایه ی آپتامر تثبیت شده روی کاغذ صافی سلولزی و esi-ims برای اندازه-گیری کدئین به عنوان یک داروی مدل معرفی گردید. تثبیت بر پایه ی پیوندکوالانسی آپتامر اصلاح شده با گروه آمینی، با گروه های آلدئیدی کاغذ صافی سلولزی اکسید شده صورت گرفت. پارامترهای موثر بر استخراج مانند نوع و حجم حلال واجذب، زمان استخراج و دما مورد مطالعه قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، ناحیه خطی روش در محدوده 0/300-0/10 نانوگرم برمیلی لیتر با حد تشخیصی برابر 4/3 نانوگرم بر میلی لیتر در ادرار به دست آمد. در پایان نتایج به دست آمده از اندازه گیری کدئین در ادرار با روش استاندارد hplc مقایسه شد. در تحقیق پایانی، روشی ساده، حساس و انتخابی برای اندازه گیری اسپکتروفلوریمتری آدنوزین بر پایه ی انتقال انرژی رزونانس فلورسانس معرفی شد. شدت نشر نقاط کوانتومی متصل به آپتامر ضد آدنوزین در حضور پلی پیرول به دلیل برهمکنش الکترونی قوی بین پلی پیرول با توالی نوکلئوتیدی آپتامر، کاهش می یابد. با ورود آدنوزین شدت فلورسانس شروع به افزایش می کند که میزان آن به مقدار آدنوزین ورودی به محیط بستگی دارد. تحت شرایط بهینه، محدوده خطی روش در گستره 0/146-0/23 نانومولار با حد تشخیص 3/9 نانومولار در بافر فسفات و 8/11 نانومولار در ادرار به دست آمد. در نهایت از این روش برای اندازه گیری آدنوزین در نمونه ی ادرار بیماران مبتلا به سرطان ریه استفاده شد.

گونه گیاهی catharanthus roeus (l.) g. don که عمدتا با نام پروانش ماداگاسکاری شناخته می‏شود گیاهی از خانواده آپوسیناسه می‏باشد که منشا آن مناطق حاره و گرمسیر مانند جنوب هند، اندونزی و ماداگاسکار گزارش شده اما امروزه در سراسر دنیا گسترش یافته است. این گیاه حاوی بیش از 130 نوع آلکالوئید ایندولی ترپنوئیدی (tias) می‏باشد که در میان آن‏ها، دو آلکالوئید دایمری وین‏بلاستین و وین‏کریستین دارای خاصیت ضد تومور بوده و برای درمان بسیاری از سرطان‏ها کاربرد دارند. اما در مقابل تقاضای بالا برای این داروها، مقدار آن ها در گیاه پروانش که تنها منبع آن نیز می باشد بسیار کم است. پیچیدگی و چند مرحله ای بودن مسیر سنتز این دو آلکالوئید و وجود مراکز کایرال چندگانه، تولید اختصاصی برخی پیش ماده های مسیر سنتز آن ها در بافت های تخصص یافته، اثر بخشی کمتر داروهای نیمه سنتزی نسبت به انواع طبیعی و تقاضای بالا برای این دو دارو از مهمترین دلایلی می باشند که توجه محققان را به استفاده از روش های بیوتکنولوژیک و کشت بافت برای افزایش تولید این آلکالوئیدهای حیاتی در گیاه جلب نموده است. در این پژوهش با هدف تعیین بهترین محیط کشت جهت ریزازدیادی و افزایش میزان آلکالوئیدهای ضد سرطان وین بلاستین و وین‏کریستین در گیاه پروانش، 25 ترکیب هورمونی برای تولید کالوس از ریزنمونه برگ، 7 تیمار برای باززایی کالوس‏ها و 30 محیط کشت برای باززایی مستقیم ریزنمونه گره در نظر گرفته شد. سپس آلکالوئیدهای وین‏بلاستین و وین‏کریستین در گیاهان باززا شده به روش ریز استخراج فاز مایع مبتنی بر فیبر توخالی (hf-lpme) استخراج و توسط کروماتوگرافی مایع جفت یونی آنالیز شدند.

محدودیت های منابع آبی و بحران آب در کشور از یک سو و افزایش آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی به وسیله آلاینده-های حاصل از بخش های صنعت و کشاورزی از سویی دیگر، لزوم استفاده از روش های نوین و قابل قبول محیط زیستی برای بهبود کیفیت آب های نامتعارف را نمایانتر کرده است .نانو ذرات آهن با ظرفیت صفر سال های زیادی است که برای تصفیه آب های آلوده مورد بهره برداری قرار گرفته اند، لکن هنوز کاربرد این ذرات مشکلاتی به همراه دارد، مانند تجمع ذرات، عدم پایداری و معضل جداسازی نانو ذرات از محیط محلول پس از اتمام فرآیند جذب آلاینده ها. در رساله حاضر، هدف تثبیت نانو ذرات آهن بر روی بستری مناسب جهت غلبه بر چالش های موجود در به کارگیری نانو ذرات آهن خالص می باشد. بنابراین از تعدادی مواد زیستی و معدنی (شن (sa)، زئولیت طبیعی (ze)، پوسته سخت فندق(hs) و کربن فعال تهیه شده از پوسته سخت فندق (hsac)) جهت تثبیت نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی (nzvi) استفاده شد. سنتز nzvi تثبیت شده بر اساس روش کاهش فاز مایع با استفاده از بروهیدرات سدیم انجام شد. جاذب های سنتز شده با استفاده از تکنیک های پراش پرتو ایکس، میکروسکوپ الکترونی روبشی و اندازه گیری سطح ویژه مشخصه یابی شدند. در مطالعات مرحله اول، کارآیی جاذب های ze، hs، hsac، nzvi خالص، sa-nzvi، ze-nzvi، hs-nzvi و hsac-nzvi در حذف نیترات، سرب و کادمیوم (به عنوان آلاینده های مدل) طی آزمایش های همدمای جذب بررسی شد. نتایج مطالعات مرحله اول نشان داد که جاذب ze-nzvi پایدارتر بوده و همچنین کارآیی بیشتری در حذف آلاینده ها داشت. در مطالعات مرحله دوم اثر پارامترهای مختلف: (ph محلول، غلظت اولیه آلاینده، مقدار جاذب، زمان تماس، دما و حذف همزمان آلاینده های رقیب) بر فرآیند جذب آلاینده ها توسط ze-nzvi در سیستم ناپیوسته بررسی شد.

. آرتیمیزین یکی از این مواد است که یک متابولیت ثانویه گیاهی با ساختار ایزوترپنویید می باشد. در میان گونه های آرتمیزیا، بالاترین غلظت آرتمیزینین در برگ های a. annua و سپس در برگ های a. dracunculus گزارش شده است.فیتوهورمون هایی مانند جازمونیک اسید و سالیسیلیک اسید که در پاسخ های دفاعی گیاه دخیل هستند، در تجمع آرتمیزینین نقش مهمی ایفا میکنند. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثر القایی سالیسیلیک اسید و جازمونیک اسید بر بیان ژن های cpr، cyp وdbr2 و میزان بیوسنتز آرتمیزینین درگیاه ترخون است.گیاهان حاصل از کشت بافت، توسط فیتوهورمون های سالیسیلیک اسید با غلظت یک میلی مولار و جازمونیک اسید با غلظت300 میکرومولار تیمار شده و در زمان های صفر، شش، 12 و 24 ساعت پس از انجام تیمار، نمونه برداری از برگ ها انجام شد و الگوی بیان ژن های مذکور به روش qrt-pcr مورد سنجش قرار گرفت. سپس میزان آرتمیزینین درگیاهان تیمار شده در زمان های صفر، 12، 24، 48 و 72 ساعت پس از انجام تیمار فیتوهورمونی، با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا(hplc) اندازه گیری شد. نتایج حاصل از qrt-pcr نشان دادکه سه ساعت پس از تیمار فیتوهورمونی بیان ژن dbr2 کاهش معنی داری داشته است ولی حدودا شش ساعت پس از تیمار جازمونیک اسید و 24 ساعت پس از اعمال تیمار سالیسیلیک اسید، بیان هر دو ژن cyp وcpr افزایش معنی داری نشان دادند و نتایج حاصل از hplc نیز نشان داد که میزان بیوسنتز آرتمیزینین در گیاه ترخون، 48 ساعت پس از تیمار جازمونیک اسید و 72 ساعت پس از تیمار سالیسیلیک اسید، به شکل معنی داری افزایش یافت. بررسی نتایج حاصل از hplc نشان داد که کاهش بیان ژن dbr2 بر روی بیوسنتز آرتمیزینین تاثیر منفی نداشته است، زیرا فعالیت کاتالیکی آنزیمdbr2 و آنزیم cyp طی دو مسیر مختلف منجر به تولید یکی از مشتقات آرتمیزینین می شود، بنابراین در صورت کاهش یکی از این آنزیم ها، دیگری این مسیر بیوسنتزی را به نفع خود پیش خواهد برد.

ریز استخراج با فیلم نازک از جمله روش های ریزاستخراج فاز جامد بوده که به دلیل سادگی، کارایی و دوست دار محیط زیست بودن، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تمرکز اصلی این پایان نامه بر روی معرفی روشی نوین در تهیه جاذب فیلم نازک است. در این روش ابتدا سوسپانسونی از نایلون 6 (به عنوان بستر فیلم نازک), اکتادسیل سیلان (به عنوان جاذب) و پلی اتیلن گلیکول (به عنوان پخش کننده) تهیه و پس از همگن شدن توسط دستگاه اولتراسونیک, بر روی سطح صاف یک ظرف پتری ریخته شد. پس از تبخیر حلال و خشک شدن جاذب, از آن برای ریزاستخراج بیس فنول آ که از جمله ترکیبات مختل کننده ی غدد درون ریز است، استفاده شد. جهت حصول بیشترین راندمان استخراج, چندین فیلم نازک با استفاده از روش پیشنهادی و جاذب های سدیم مونتموریلونیت, لیکرولوت ای ان و نانولوله ی کربنی چند دیواره تهیه شده و با فیلم نازک ساخته شده با جاذب اکتادسیل سیلان مقایسه شد. برای کاهش حجم حلال آلی مورد استفاده در ریزاستخراج نیز, ظروف واجذبی با حداکثر حجم 350 میکرولیتر از میله ی شیشه ای تهیه شد که جاذب پس از استخراج آنالیت، برای عمل واجذب درون آن قرار می گیرد. پس از بهینه سازی روش ارائه شده, زمان استخراج یک ساعت از محلول بدون نمک بیس فنول آ به همراه 2 دقیقه واجذب آنالیت با استفاده از 150 میکرولیتر حلال متانول در دمای محیط و بدون استفاده از دستگاه اولتراسونیک به عنوان شرایط بهینه استخراج به دست آمد. در این کار تحقیقاتی از دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و آشکارساز ماوراء بنفش برای اندازه گیری مقدار آنالیت استفاده شد. در نهایت چهار نمونه ی حقیقی تهیه شده از ظرف شیردهی کودک, آب زاینده رود اصفهان, پساب شرکت فولاد مبارکه اصفهان و آب ورودی تصفیه خانه شاهین شهر برای ارزیابی روش در آنالیز بیس فنول آ مورد استفاده قرار گرفت.

چکیده در این پایان نامه از روش ریزاستخراج فاز جامد جهت اندازه گیری ویتامین ب12 در مواد غذایی استفاده شد. بدین منظور ابتدا نانو کامپوزیت مغناطیسی مونت موریلونیت / اکسید آهن از مخلوط کردن سدیم مونت موریلونیت، آهن (iii) کلرید شش آبه و آهن (ii) کلرید چهار آبه در دمای 80 درجه سانتی گراد و اتمسفر نیتروژن سنتز شد. سپس این نانوجاذب مغناطیسی جهت استخراج ویتامین ب12 از فاز آبی مورد استفاده قرار گرفت. شرایط بهینه مقدار نانو ذره، ph جذب، نوع و مقدار حلال واجذبی ومدت زمان لازم برای جذب و واجذب آنالیت از سطح جاذب، مشخص و بررسی شد. در این روش، استخراج از 0/3 میلی لیتر محلول آبی با استفاده از 0/1 میلی گرم جاذب در حمام اولتراسونیک انجام شد، سپس به کمک 50 میکرولیتر متانول واجذبی صورت گرفت و 0/40 میکرولیتر از محلول واجذبی به دستگاه کروماتوگرافی تزریق شد. محدوده خطی این روش 0/1000-0/20 میکروگرم بر لیتر و درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 2 تا 4 و حدتشخیص 5/8 میکروگرم بر لیتر و فاکتور غنی سازی و مربع ضریب همبستگی به ترتیب 7/17 و 9933/0 بدست آمد. در نهایت از این روش برای اندازه گیری نمونه های حقیقی گوشت، جگر و شیر استفاده شد. کلمات کلیدی :ریزاستخراج فاز جامد، نانوذره مغناطیسی، مونت موریلونیت، کروماتوگرافی مایعی، آشکارساز مرئی، ویتامین ب12

به طور کلی، کارهای تحقیقاتی انجام شده در این پایان نامه با تمرکز بر سنتز و استفاده از جاذب های جامد جدید و استفاده از آن ها در قالب روش های استخراج ریز فاز جامد و ریز استخراج فاز جامد انجام گرفته است. در تحقیق اول، نانو ذرات مغناطیسی پوشش داده شده با آمینو فنیل برنیک اسید سنتزگردید و در استخراج ریز فاز جامد کتکول آمین ها شامل دوپامین، نوراپی نفرین و اپی نفرین از ادرار و خون انسان مورد استفاده قرار گرفت. جاذب سنتز شده، به دلیل وجود برنیک اسید بر روی سطح خود که به طور شیمیایی پیوند داده شده بود، با تشکیل زوج یون بین سایت برنیک اسید و سایت سیس دیول کتکول آمین ها، توانایی استخراج و تغلیظ گزینش پذیر سه ترکیب ذکر شده را دارا بود. از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا متصل به آشکار ساز فلورسانس برای جداسازی و شناسایی آنالیت ها استفاده شد. گزینش پذیر بودن جاذب سنتز شده، جداسازی ترکیبات توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا و همچنین گزینش پذیر بودن آشکار ساز فلورسانس، همگی باعث گزینش پذیری هرچه بیشتر روش ارائه شده گردید و در نهایت، روش ارائه شده در این تحقیق، امکان آنالیز کتکول آمین ها در نمونه هایی با بافت پیچیده مثل خون و ادرار رافراهم آورد. روش ارائه شده، در مقایسه با سایر روشها برای اندازه گیری کتکول آمینها در خون و ادرار انسان، کارایی بهتر، هزینه ی آنالیز پایین تر و مصرف حلال های آلی کمتری داشت. در تحقیق دوم، یک ژل آلی- فلزی بر مبنای آهن و اتصال دهنده های ترفتالیک اسید طی چندین مرحله سنتز شد و نهایتا با کمک فناوری فوق بحرانی به منظور دستیابی به بیشترین سطح در دسترس خشک شد تا یک ایروژل آلی- فلزی تشکیل شود و به عنوان جاذب در ریز استخراج فاز جامد برای ترکیبات 1و2- دی کلرو بنزن، 1و4- دی کلرو بنزن، 1و2و4- تری کلرو بنزن، 1و2و3- تری کلرو بنزن و 1و2و3و4- تترا کلرو بنزن مورد استفاده قرارگرفت. پس از بررسی اثر پارامتر های آزمایشگاهی موثر بر کارایی استخراج، روش ارائه شده برای ریز استخراج فاز جامد کلرو بنزن های مدل از آب، لجن و خاک مورد استفاده قرار گرفت. به منظور آنالیز ترکیبات از کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترون استفاده شد.همچنین جاذب تهیه شده در مقایسه با جاذب تجاری کارایی بهتری از خود از خود نشان داد.

فلز روی از مهم ترین فلزات غیرآهنی است که به علت خصوصیات منحصر به فرد، در صنایع مختلف کاربرد دارد. استخراج روی از کانیهای اکسیدی و سولفیدی به روش های حرارتی و تر امکان پذیر است. امروزه تولید روی به روش هایدرومتالورژی بعلت مزایای این روش در حال گسترش میباشد. علاوه بر تولید روی از کنسانتره آن، بازیابی روی از منابع ثانویه غنی از روی نظیر دورریزها و سرباره کوره های برنج ریزی، غبارات و خاکستر فرایندهای صنعتی، قراضه های غیر آهنی و قراضه اتومبیل نیز میسر می باشد. انباشته شدن این مواد در طبیعت علاوه بر تبعات اقتصادی موجب آلودگی های زیست محیطی نیز می گردد. لذا با در نظر گرفتن این منابع استخراج روی بسیار حائز اهمیت است. یکی از این منابع ثانویه، گرد و غبار کوره های برنج ریزی می باشد. در این پژوهش استخراج روی از این گرد و غبارها تحت شرایط بهینه مورد مطالعه قرار گرفت. جهت این امر از فرایند لیچینگ (انحلال) توسط اسید سولفوریک استفاده شد. پارامترهای مورد مطالعه در فرایند لیچینگ، غلظت اسید سولفوریک، دانسیته پالپ، سرعت هم زدن و دما می باشند. همچنین به منظور حذف کلر بعنوان یک ناخالصی مضر از گرد و غبارهای ذکر شده، از روش تشویه استفاده گردید. نتایج آزمایشات لیچینگ نشان داد که غلظت اسید سولفوریک تأثیر بسیار زیادی بر میزان استخراج روی دارد به طوری که در غلظت 1 مولار تنها پس از گذشت 9 دقیقه، بیش از 98 درصد استخراج حاصل شد. افزایش سرعت هم زدن تأثیر به سزایی در کاهش زمان رسیدن به حداکثر استخراج روی داشت. مقادیر بهینه برای سرعت هم زدن و دانسیته پالپ به ترتیب 1250 و 0/1تعیین شدند. دما تأثیر چندانی بر راندمان فرایند لیچینگ نداشت. جهت کاهش میزان کلر با استفاده از تشویه غبار، تأثیر پارامترهای دما و زمان تشویه مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش از آزمایشات با انجام تشویه غبار در دمای 950 به مدت 60 دقیقه میزان کلر محلول به کمتر از ppm 100 رسید. همچنین مشخص شد که مدل سینتیکی کنترل شونده توسط دیفوزیون، مدل حاکم بر فرایند لیچینگ است. تحت شرایط بهینه آزمایشات لیچینگ و تشویه می توان بیش از 98 درصد روی موجود در گرد و غبار را با حذف حداکثر کلر استخراج نمود.

هدف از این رساله ‏‎"‎‏بررسی کیفیت زندگی معلولین ضایعه نخاعی عضو انجمن ضایعات نخاعی شهر تهران ‏‎"‎‏است.