نام پژوهشگر: علی شیرخانی

منطقه گرایی و مسئله امنیت در خاور میانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1389
  سید احمد رزاقی موسوی   محمد ستوده آرانی

منطقه خاورمیانه به دلیل دارا بودن موقعیت خاص ژئواستراتژیک، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک و همچنین به دلیل سرشار بودن از منابع مهم انرژی از جمله نفت و گاز، همواره مورد توجه و طمع ورزی قدرت های بزرگ فرامنطقه ای بوده است که این مسئله، امنیت این منطقه را با پیچیدگی ها و محدودیت ها و خطرات فراوانی مواجه ساخته است. از طرفی تنازعات و کشمکش های میان کشورهای مسلمان منطقه نیز ـ علی رغم آموزه های دین مبین اسلام مبنی بر صلح و آرامش و امنیت ـ به این مسئله دامن زده و امنیت این منطقه را با خطر جدی مواجه ساخته است. بنابراین در این رساله سعی شده است تا با بررسی اهمیت و ویژگی های منطقه خاورمیانه و متغیرهای موثر بر امنیت منطقه و علل و عوامل تنازعات میان کشورهای منطقه از جمله متغیرهای درون منطقه ای و برون منطقه ای، با نگاهی مثبت بر تقویت زمینه های مشترک میان کشورهای منطقه و فرصت های همکاری و همگرایی تأکید شود و با ایجاد شرایط و زمینه های لازم و تأکید بر روش منطقه گرایی نوین به دنبال ایجاد اتحادیه سیاسی ـ امنیتی منطقه ای بود، که برای تحقق این مسئله پیشنهاد شد که از طریق اعتمادسازی و تنش زدایی، سطح تعاملات درون منطقه ای افزایش یافته و با تحقق یک همگرایی واقعی و تشکیل اتحادیه سیاسی ـ امنیتی منطقه ای بدون دخالت و نفوذ قدرت های بزرگ، امنیت پایدار را در منطقه خاورمیانه تأمین کرد.

نقش شورا در ساختار نظام سیاسی اسلام به روایت شیعه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  محبوب ضیابی (گیزابی)   علی شیرخانی

این پژوهش که در راستای تبیین و تحقیق نقش شورا و مشارکت در ساختار نظام سیاسی اسلام نگارش یافته است حاصل تلاش و پژوهش پیگری دانش پژوه است که جایگاه شورا را در مجموعه ای از منابع اسلامی اعم از: تاریخ اسلام، قرآن ، سنت، دیدگاه شخصیتهای اسلامی، کتب، مجلات، مقالات، دیدگاه اندیشمندان شیعه، مورد ارزیابی قرار داده است، و به این نتیجه ای کلی رسیده است که: نقش و جایگاه شورا، در ساختار نظام سیاسی از دیدگاه تمام عقلاء عالم، و در ساختار نظام سیاسی اسلام، از دیدگاه مکتب اسلام و تمام مسلمانان یک نقش مهم و کلیدی است. شورا در نظام سیاسی عصر پیامبر اکرم (ع) و خلافت و حکومت امام علی (ع) و خلافت خلفای راشدین (ع) نقش بنیادی داشته است. و برادران اهل سنت آن را سالم ترین شیوه ی تشکیل نظام سیاسی در اسلام میدانند. و دانشمندان نواندیش شیعه ی اثناعشری آن را، در عصر حضور امام یکی از شیوه ها و در عصر غیبت (ع) امام تنها راه تحقق دموکراسی واقعی و حضور مردم در صحنه های تصمیم گیری در نظام سیاسی اسلامی میدانند. در شرایط کنونی که برای گزینش رهبر و تنظیم حاکمیت سیاسی اسلام نصی صریحی نیست و امام معصومی حضور ندارند. به دلایل زیادی منشور سیاسی شورا، قابل توجه، دفاع و نقش در تعیین رهبری و پایه ریزی ساختار نظام سیاسی اسلامی جامعه سیاسی و اجتماعی مسلمانان میباشد و جایگاه سیاسی منشور شورا در قوانین اساسی کشورهای فرانسه، ایران و افغانستان در ساختار نظام سیاسی، کلیدی و مهم پیش بینی گردیده است.

مذاکرات سازش فلسطین و مواضع جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1391
  جواد عرب مارکده   مصطفی ملکوتیان

حمایت از ملت مسلمان فلسطین نه تنها دفاع از یک سرزمین اسلامی محسوب میشود بلکه جلوگیری از گسترش تهدیدات اسرائیلی و حمایت از منافع ملی ایران به شمار می آید. رفتار حمایت ایران، در چارچوب نظری یک دولت اسلامی بر مبنای ایدئولوژی و جهان بینی توحیدی مورد مطالعه قرار می گیرد که در مرحله اول دارای وظیفه و رسالت خاصی جهت حمایت از ملل محروم مسلمان می باشد و در مرحله دوم پشتیبانی از ملل محروم و مستضعف را در سطح منطقه ای و جهانی در قلمرو وظایف خود محسوب می نماید. بنابراین حمایت از ملت فلسطین دومین شاخصه مهم در سیاست خارجی ما است که بارها از سوی رهبران ما و ملت ایران چه از لحاظ مادی و چه معنوی ابراز شده است. بنابراین هدف از این تحقیق در واقع فراهم آوردن زمینه تحقیق برای فضای آموزشی و پژوهشی کشور در مسئله فلسطین می باشد و یافته های این تحقیق حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران از فلسطین حمایت و همه فلسطین را برای همه فلسطینی ها می داند.

امام خمینی (ره) و چالش در بنیان های سیاسی سکولاریسم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1392
  ابراهیم حسینی   نجف لک زایی

بحث حاضر در پی یافتن پاسخ این سؤال است، چالش¬هایی که امام رحمة الله علیه در بنیان¬های سیاسی سکولاریسم ایجاد کرد چیست؟ فرضیه این پژوهش بر این مطلب استوار است که امام در سه ساحت بنیان سیاسی سکولاریسم یعنی در ساحت های عقیده، اخلاق و رفتار سیاسی سکولاریسم چالش بوجود آورده است. از آنجا که دین در برابر دارنده سه بخش باور، اخلاق و احکام است و از طرفی چون امام رحمة الله علیه پارادایم اصلی سکولاریسم یعنی نفی مرجعیت دین در اجتماع را هدف قرار داده، بطور طبیعی، چالش های بنیانی که امام متوجه سکولاریسم نموده نیز درسه حوزه مذکور است. نخست، امام خمینی رحمة الله علیه باورهای اصلی سکولاریسم، یعنی هستی شناسی، انسان شناسی، اصول اعتقادی همچون توحید، معاد، راهنماشناسی ...، را دستخوش بحران نمود. امام رحمة الله علیه اساس تفکر مادی و اصول باورهای سیاسی چنین تفکری را به چالش می کشد و معتقدند مکتب مادی نمی تواند نیازهای واقعی انسان را پاسخگو باشد چرا که معرفت شناسی آن ناقص است. دوم، در حوزه گرایش های سیاسی نیز امام رحمة الله علیه مهمترین رکن اخلاق سیاسی سکولاریسم یعنی عدم دست یابی به حقیقت و نسبی گرایی و پلورالیزم را هدف قرار می دهد. امام، هم در ساحت باور و هم در ساحت اخلاق توهم عدم وجود و عدم اتکاء به اصول ثابت را رد می کند و از اصول ثابت و متغیر اخلاق سیاسی دینی دفاع می کند. سوم، در حوزه رفتار سیاسی نیز امام رحمة الله علیه رفتار سیاسی برآمده از معرفت شناسی ناقص در دو حوزه قبلی را ناکارآمد می داند و غیر مکمل نقیصه های جسمانی و معنوی بشریت معرفی می کند. این رفتار سیاسی چه در قالب مکتب باشد یا نظام سیاسی یا رهبری، یا... در این همه رفتارها سکولاریسم ناتوان از ایجاد جامعه متعالی است.

مطالعه تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه با تاکید بر دوران دکتر احمدی نژاد و اردوغان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1392
  مهدی نادعلی   محمد ستوده

چکیده ایران و ترکیه به عنوان دو بازیگر اصلی و صاحب نفوذ در منطقه خاورمیانه در دو طرف کانون قدرت قرار می گیرند ، و هر یک در شکل دادن به نظم نوین این منطقه ،دارای اهداف و راهبردهای خود می باشد. بررسی و مطالعه سیاست خارجی دو کشور در دوره ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد و نخست وزیری اردوغان با توجه به تحولاتی که در منطقه در این دوران صورت گرفته است و می تواند زمینه ساز ایجاد الگوهای جدیدی از نظم منطقه ای برای تامین منافع بازیگران اصلی آن باشد، اهمیت بسزایی برای سیاستمداران و همچنین پژوهشگران عرصه سیاست خارجی دارد ، و می تواند ما را در فهم تحولات منطقه ای کمک نماید. بنابراین در این رساله با عنوان«مطالعه تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در دوران احمدی نژاد و اردوغان» این سوال وجود دارد که تشابهات و تفاوتهای سیاست خارجی ایران و ترکیه در منطقه خاورمیانه نسبت به ایجاد نظم نوین منطقه ای کدام است و در نهایت کدام الگو می تواند بر خاورمیانه حاکم شود.فرضیه این رساله آن است که ایران و ترکیه در پی ایفای نقش بازیگر اصلی در منطقه خاور میانه و ایجاد نظم نوین منطقه ای می باشند اما ایران بر نظم منطقه ای اسلامی و بومی و راهبرد مقاومت تاکید می نمایید و ترکیه در پی ایفای نقش در منطقه در چهار چوب ائتلاف با غرب می باشد. در این رساله از ادبیات نظری و مفهومی مطالعات منطقه ای بویژه دیدگاه نظم منطقه ای پاتریک ام مورگان استفاده می شود

انقلاب اسلامی ایران و اشغال نظامی افغانستان (1357)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1394
  محمد عبدالهی   محمد ستوده

خاورمیانه یکی از مناطق بسیار حساس ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک جهان می باشد. در این منطقه، قدرت های فرامنطقه ای، دولت ها و احزاب، نقش کلیدی بر ثبات و نظم منطقه ای دارند. یکی از رویدادهای مهم منطقه اشغال نظامی افغانستان در تقارن زمانی با انقلاب اسلامی ایران در سوم دی ماه 1358 ه.ش می باشد. در این پژوهش این فرضیه مطرح گردید که پیروزی انقلاب اسلامی ایران در 1357 به عنوان یکی از عوامل مهم و شتابزا یا غیرمستقیم در اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ می باشد. در این راستا شوروی جهت دست یابی به اهداف منطقه ای خود از جمله توسعه آموزه های مارکسیستی، تأمین امنیت مرزهای جنوبی و جلوگیری از گسترش و نفوذ انقلاب در افغانستان، توسعه و گسترش نفوذ در افغانستان به منظور دستیابی به پایگاه هایی برای اعمال قدرت در منطقه خلیج فارس و دریای عمان، سلطه بر منابع اقتصادی افغانستان، جلوگیری از فروپاشی رژیم کابل طرفدار شوروی و مقابله با نفوذ امریکا در منطقه خلیج فارس و پاکستان، تهاجم گسترده ای را آغاز کرد و سرانجام با مقاومت ملت مسلمان افغانستان ناگزیر به شکست و خروج از این کشور شد.