نام پژوهشگر: ایرج توسلیان
محسن پرجود محمد جواد آروین
جاسموناتها گروه جدیدی از تنظیم کننده های رشد گیاهی هستند که بسته به غلظت و زمانمصرف، اثرات مهاری یا تحریکی بر مورفولوژی، فیزیولوژی ورشد و نمو گیاه دارند. این پژوهش به منظور بررسی اثرات متیل جاسمونات بر دو رقم طالبی(شاهپسندی و آناناسی) دردو مرحله جوانه زنی (آزمایشگاه) و همچنین در مرحله رویشی و زایشی (مزرعه) انجام گرفت. درآزمایش جوانه زنی، بذرها در غلظت های 0، 25/1، 5/2، 5 و10 میکرومولار به مدت 24 ساعت خیسانده و سپس کشت شدند. ویژگی های جوانه زنی و پارامترهای رویشی تا 10 روز ثبت گردید. در آزمایش مزرعه ای، بذرها در غلظت های 0، 5 و10 میکرومولار متیل جاسمونات به مدت 24 ساعت خیسانده وگروهی از آن ها در اواسط رشد (20روز پس از شکل گیری میوه) با غلظت 5 میکرومولار محلول پاشی شدند. در مقایسه با شاهد، 5/2 و 5 میکرومولار درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی و همچنین پارامترهای رویشی ( وزن تر ریشه چه و ساقه چه، طول ریشه چه و ساقه چه و تعداد ریشه چه های فرعی) را افزایش دادند. در آزمایش مزرعه ای، در مقایسه با شاهد، پیش تیمار بذر با 5 میکرومولار باعث افزایش محتوای آب نسبی برگ، سطح برگ،کلروفیل، تعداد میوه، میانگین وزن میوه و میزان عملکرد میوه گردید. در مقایسه با شاهد، افزایش عملکرد میوه با پیش تیمار بذر با 5 میکرومولار متیل جاسمونات در رقم های شاهپسندی وآناناسی به ترتیب 61/42 و 62/52 درصد، با محلول پاشی بوته با 5 میکرومولار 95/20 و47/13 درصد وبا ترکیب این دو تیمار( خیساندن+ محلول پاشی) 83/73 درصد بود. اتفن در هر دو رقم، عملکرد میوه را کاهش داد ولی زودرسی میوه ها را سه روز پیش انداخت. غلظت 10 میکرومولار متیل جاسمونات روی ویژگی های جوانه زنی در بعضی موارد تاثیر منفی داشت ولی این غلظت در مزرعه موجب افزایش پارامترهای رویشی و زایشی نسبت به تیمار شاهد شد.
رامین ارجمند قهستانی قاسم محمدی نژاد
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های ماده پسته دو آزمایش مجزا به شرح ذیل به اجرا درآمد: در آزمایش اول،تنوع مورفولوژیکی 33 ژنوتیپ ماده پسته با استفاده از 14 صفت مورفولوژیکی (کمی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی ساده صفات نشان از وجود همبستگی های مثبت و منفی بین تعدادی از صفات داشت، به طوری که رشد طولی با رشد قطری، تعداد ریزش جوانه با تعداد کل جوانه، تعداد پسته در خوشه با تعداد زودخندانی، تعداد شاخه فرعی در خوشه با طول خوشه، تعداد خوشه با طول خوشه رابطه مثبت و درصد ریزش جوانه با رشد قطری،رابطه منفی معنی دار داشت. تجزیه کلاستر بر اساس صفات مورفولوژیکی بررسی شده ژنوتیپ ها را در فاصله تشابه 15 به چهار گروه اصلی تقسیم کرد.ماتریس فاصله اقلیدسی کمترین فاصله را بین ژنوتیپ های سیریزی و بادامی راور و بیشترین آن را بین ژنوتیپ های پوست پیازی و سفید پسته نوق مشخص کرد. تجزیه عاملی برای تعیین فاکتورهای اصلی تفکیک گذار مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق 5 عامل اصلی و مستقل، توانستند 33/79 درصد از کل واریانس را توجیه کنند و مشخص شد صفات مربوط به خوشه بالاترین تاثیر را در گروه بندی ژنوتیپ های ماده پسته دارند.در آزمایش دوم، تنوع ژنتیکی32 ژنوتیپ از بین ژنوتیپ های مذکوربا استفاده از نشانگر issr مورد بررسی قرار گرفت. 23 آغازگر مورد استفاده مجموعاً 115 قطعهdna را تکثیر کردند که از بین آن ها تعداد 107 قطعه (93درصد) چند شکل بودند. تجزیه کلاستر بر اساس ماتریس تشابه جاکارد و به روشupgma بدست آمد. نتایج حاصل از ماتریس تشابه بیشترین شباهت را بین ژنوتیپ های شاهپسند و بادامی زرند(81%) و کمترین شباهت را بین ژنوتیپ های هراتی و رضایی زودرس(1%)،نشان داد. دندروگرام حاصله ژنوتیپ ها را در نه گروه اصلی قرار داد. نتایج این آزمایش نشان داد که نشانگر issr برای شناسایی ژنوتیپ های ماده پسته و مطالعات بررسی تنوع ژنتیکی و تهیه ی شناسنامه مولکولی کامل برای توده های پسته ایرانی مناسب است.
منصوره افضلی گروه ایرج توسلیان
چکیده: هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر تیمار براسینواستروئید بر خصوصیات کمی و کیفی پرتقال رقم واشنگتن ناول بلافاصله پس از برداشت و پس از 5 هفته انبارداری در دمای 4 درجه سانتی گراد بود. این آزمایش به صورت بلوک طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، چهار غلظت0، 1،0/1،0/01میکرومولار در سه زمان (بعد از تشکیل میوه، بعد از تشکیل میوه+ یک ماه قبل از برداشت و یک ماه قبل از برداشت) اجرا شد. بررسی میوه ها پس از برداشت نشان داد محلول پاشی با غلظت 0/1 میکرومولار brبعد از تشکیل میوه باعث افزایش درصد قند (41%) و شاخص رسیدگی شد. تیمار0/1 میکرومولار یک ماه قبل از برداشت سبب افزایش چگالی (17%)، تیمار1 میکرومولار یک ماه قبل از برداشت سبب افزایش کلروفیل(80%)b و طول میوه (26%) شد. تیمار br بعد از تشکیل میوه + یک ماه قبل از برداشت در غلظت های 0/1، 1 میکرومولار به ترتیب باعث کاهش اسید آلی (8/36%)، افزایش اسیدآسکوربیک (62%)، غلظت 0/01 یک ماه قبل از برداشت سبب افزایش قطر میوه(24%) شد. 0/01 بعد از تشکیل میوه + یک ماه قبل از برداشت سبب افزایش حجم(41%) و افزایش وزن (46%) و سفتی گوشت میوه (71%) و ضخامت پوست (25%) شد. همچنین بررسی میوه های انبار شده نشان داد کاربرد براسینواستروئید روی برخی صفات نظیر سفتی گوشت میوه، ضخامت پوست، اسید آلی، اسید آسکوربیک، اسیدیته، مواد جامد محلول، کاروتنوئید، فنول، درصد کاهش وزن و حجم، نشت یونی پوست در طول مدت انبارداری به طور معنی داری موثر بود و سبب افزایش عمر انبارمانی میوه ها شد. ولی بر آنتوسیانین و نشت یونی گوشت میوه تأثیر معنی داری نداشت.
مرجان سلیمانی ساردو ایرج توسلیان
این پژوهش به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی هورمون براسینو استروئید بر روی خصوصیات کمی و کیفی خرما رقم مضافتی انجام شده است. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و تحت تاثیر تیمارهای براسینو استروئیددر چهار غلظت (0، 01/0، 1/0، 1) پی پی ام در سه مرحله از مراحل زمانی رشد و توسعه میوه (حبابوک، خلال و هر دو مرحله) انجام شده است. و در مرحله رسیدن میوه برداشت و بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و اثر تیمارها بر صفات مورد بررسی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تیمار براسینو استروئید در غلظت 1 پی پی ام و در دو مرحله محلول پاشی (مرحله حبابوک و خلال) بر روی صفات شامل قطر میوه، طول میوه، وزن هسته، مواد جامد محلول، حجم، سفتی، اسید آسکوربیک، درصد رطوبت، در سطح آماری 1 ? و بر صفات نظیر وزن میوه، وزن گوشت میوه، قطر هسته، طول هسته، نسبت گوشت به هسته، چگالی، اسید آلی و اسیدیته در سطح 5? معنی دار بود.
طیبه حیدری ایرج توسلیان
هلو یکی از میوه های مهم مناطق معتدله و متعلق به خانواده رزاسه است. گزارش شده برخی تنظیم کننده های رشد از جمله براسینواستروئیدها با عث بهبود برخی صفات کمی وکیفی محصولات باغی می شوند. در این پژوهش تاثیر غلظت های مختلف 24- اپی براسینولید 0، 1/0، 5/0 و 1 میکرو مولار در دو مرحله زمانی و به سه حالت: یک هفته قبل از تمام گل، یک ماه بعد از تمام گل و یک هفته قبل از تمام گل + یک ماه بعد از تمام گل بر برخی صفات کمی و کیفی میوه هلو رقم "آلبرتا" مورد مطاله قرار گرفت. تیمار 1 میکرومولار در مرحله یک هفته قبل از تمام گل و در حالت دو بار محلول پاشی در مقایسه با شاهد تعداد میوه، طول میوه، قطر میوه، وزن میوه، طول هسته، قطر هسته، وزن هسته، ضخامت گوشت و عملکرد را به طور معنی داری افزایش داد. تیمارهای 5/0 و 1 میکرومولار در مرحله یک هفته قبل از تمام گل و در حالت دو بار محلول پاشی باعث کمترین نشت یونی از برگ، پوست و گوشت به ترتیب 20?، 26? و 25? در مقایسه با شاهد شدند. تیمار 1 میکرومولار و کاربرد آن یک ماه بعد از تمام گل در مقایسه با شاهد، ضخامت پوست را 67? و کاروتنوئید را به طور معنی داری افزایش داد. تیمار 1 میکرومولار در کلیه مراحل محلول پاشی و در مقایسه با شاهد باعث افزایش مواد جامد محلول 38? و کلروفیل برگ 69? گردید. تیمار 1 میکرومولار در حالت دو بار محلول پاشی به طور معنی داری باعث افزایش آنتوسیانین و کاهش اسید آلی تا 68? در مقایسه با شاهد شد. تیمار 5/0 میکرومولار در مرحله یک هفته قبل از تمام گل میزان اسید آسکوربیک (ویتامین ث) را در مقایسه با شاهد 99? افزایش داد. همچنین تیمار 5/0 و1 میکرو مولار در کلیه مراحل محلول پاشی و در مقایسه با شاهد سفتی بافت را تا 90? افزایش داد. به طور کلی کاربرد هورمون 24- اپی براسینولید در بهبود برخی صفات کمی و کیفی موثر بود. تیمار 1 میکرومولار در مرحله یک هفته قبل از تمام گل و در حالت دو بار محلول پاشی نسبت به شاهد و سایر تیمارها موثرترین بود .
پریسا پروین مسعود خضری
کشور ایران در زمره کشورهای خشک و نیمه خشک جهان محسوب می شود. تنش خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی موثر بر درختان میوه است و می تواند بطور قابل توجهی منجر به کاهش عملکرد شود. گردوی ایرانی (juglans regia l.) با سطح زیر کشت قابل توجه آن یکی از مهم ترین محصولات خشکباری ایران می باشد که برای رشد مطلوب و بهره-وری، به آب کافی نیاز دارد. گردوی سیاه شرقی (juglans nigra l.) از لحاظ چوب مهمترین-گونه گردوی آمریکای شمالی است که در برخی مناطق بعنوان پایه کشت می شود. از آنجایی که بذر گردوی سیاه شرقی دارای خفتگی عمیق فیزیولوژیکی می باشد، به منظور تهیه دانهال های این گونه آزمایشی مقدماتی با عنوان تاثیر پرایمینگ با اسید جیبرلیک و سرمادهی بر جوانه زنی بذرگردوی سیاه شرقی، به منظور شکستن خفتگی و افزایش سرعت جوانه زنی انجام گرفت. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار و 16 تکرار در یک گلخانه کاملا کنترل شده انجام شد. تیمارها شامل پرایمینگ با اسید جیبرلیک در دو غلظت (400 و 800 پی پی ام) به مدت 24 ساعت، سرمادهی در دو زمان یک ماه و دو ماه و همچنین تیمار ترکیبی اسید جیبرلیک و سرمادهی انجام گردید. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی بذر مربوط به تیمار ترکیبی دو ماه سرمادهی به همراه اسید جیبرلیک 400 پی پی ام بود. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی پارامتر های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو گونه گردو، مقایسه آنها و تعیین گونه مقاوم، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و 20 تکرار در یک گلخانه کاملا کنترل شده اجرا گردید. در این پژوهش، سه سطح تنش خشکی شامل تیمار شاهد (80 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (50 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (20 درصد ظرفیت زراعی) اعمال شدند و اندازه گیری ها در سه مرحله انجام شد. نتایج نشان داد که پارامترهای اندازه گیری شده تحت تاثیر تیمار خشکی واقع شدند و دو گونه عکس العمل متفاوتی نشان دادند. گردوی سیاه شرقی کمتر تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت و دانهال های آن مدت زمان بیشتری زنده ماند. عدم تحمل گردوی ایرانی در برابر تنش خشکی را می توان با افزایش نشت یونی، کاهش محتوای نسبی آب برگ، افزایش تخریب کلروفیل، کاهش میزان قندهای احیاء و پروتئین، افزایش پراکسید-هیدروژن و همچنین عدم وجود سیستم آنتی اکسیدانی کارا برای مقابله با تنش های خشکی مرتبط دانست.
سمیه رفیعی زهرا پاک کیش
توت فرنگی ازمیوه های ریز مناطق معتدله است که جایگاه مهمی رادر رژیم غذایی انسان دارد. سولفات روی، اسید بوریک وهمچنین اسید هیومیک، به دلیل وجود ترکیبات هورمونی و عناصر، اثرات مفیدی در افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی دارد. در این تحقیق سعی شده است، تاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک(ppm0،20 و 40)، سولفات روی(ppm0، 50 و 100) و اسیدبوربک(ppm0،50 و 100). روی برخی از ویژگی های رویشی، زایشی، کیفی و عمر انبارمانی توت فرنگی رقم کاماروسا بررسی گردد. بدین ترتیب، محلولپاشی بوته ها، توسط تیمار ها در دو مرحله 30 روز بعد از کشت نشا، و شروع گلدهی به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در شرایط گلخانه انجام گرفت. در زمان برداشت بسیاری از خصوصیات کیفی و کمی میوه ها مورد مطالعه قرار گرفت و سپس به منظورارزیابی کیفیت پس از برداشت، میوه ها در دمای 1درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±90 درصدانبار مانی شدند. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد، محلولپاشی در مرحله شروع گلدهی نسبت به 30 روز بعد از کشت نشا، سبب بهبود رشد رویشی و زایشی توت فرنگی گردید. ویزیگی های رویشی وزایشی در هر دو مرحله محلولپاشی نسبت به شاهد افزایش یافت و مرحله دوم محلولپاشی موثرتر بود. ویژگی های کیفی میوه های گیاهان تیمار شده، در زمان برداشت نظیر، کل مواد جامد محلول، آنتوسیانین، و....،نسبت به گیاهان شاهد نیز افزایش یافت و زمان دوم محلولپاشی این ویژگی های کیفی را بیشتر افزایش دادند. در بین تیمار های مورد استفاده، اسید هیومیکppm 40 بیشترین اثر را روی بهبود وِیژگی های رویشی، زایشی و کیفی و کمی میوه توت فرنگی داشت و سایر تیمار ها نیز با شاهد تفاوت معنی داری داشتند. همچنین طی مدت انبارمانی مشخص گردید، تیماراسید هیومیکppm 40 بیشترین اثر را روی افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز آنزیم پراکسیداز، میزان آنتوسیانین، ترکیبات فنولی، استحکام میوه (سفتی)، کل مواد جامد محلول و اسید قابل تیتر و همچنین کمترین میزان نشت یونی، پراکسیداسیون لیپید ها، آب اکسیژنه، پوسیدگی داشته است و سایر تیمار ها نیز باعث افزایش عمر انبار مانی میوه توت فرنگی رقم کاماروسا شدند و با شاهد تفاوت معنی داری داشتند.
مصیب سیاه سر مسعود خضری
نخل خرما (phoenix dactylifera l .) یکی از درختان میوه مهم در مناطق جنوبی ایران به شمار می رود که می تواند در شرایط محیطی نامساعد که دیگر درختان میوه قادر به رشد و نمو نیستند، میوه با کیفیت بالا تولید کند. درحال حاضر نخل کاران کشور بدون آگاهی از نوع پایه نر، از گرده های مختلف برای گرده افشانی استفاده می کنند. لذا این پژوهش برای تعیین رقم گرده زای مناسب، همراه با بررسی اثرات دانه های گرده بر برخی صفات میوه خرمای رقم زاهدی که با روش کشت بافت تکثیر شده بود، در شهرستان زاهدان استان سیستان و بلوچستان انجام شد. در این پژوهش از ژنوتیپ های گرده زای m001، m002 و m003 که بالاترین سطح زیرکشت ارقام نر منطقه را دارا می باشند، استفاده گردید. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار گرده زا و سه زمان برداشت، در چهار تکرار(بلوک) انجام شد. ویژگی هایی مانند درصد میوه نشینی، درصد ریزش میوه، عملکرد، زمان رسیدگی میوه، میانگین طول میوه، قطر میوه، طول هسته، قطر هسته، وزن تر میوه و وزن تر هسته، نسبت گوشت میوه به هسته، حجم میوه، ph، tss، ta، tss/ta و قندکل، در سه مرحله خلال (خارک)، رطب و خرما اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که ژنوتیپ گرده زای m003 از نظر میزان عملکرد و تسریع زمان رسیدگی میوه، از ژنوتیپ های دیگر مورد مطالعه برتر می باشد.