نام پژوهشگر: یحیی معروف

بررسی و تحلیل زهد در شعر ابو العلاء معری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  حمیده رستمی   یحیی معروف

ابوالعلاء معرّی، یکی از درخشان ترین چهره های ادبی جهان عرب، در میان شاعران زاهد، نامی پُرآوازه دارد. او فیلسوفی بزرگ بود که هرگز قدرت شعری خویش را، در راه به دست آوردن مال وثروت، به کار نگرفت؛ بلکه آن را برای بیان مسائل عقلی، واصلاح دشواری های موجود در جامعه ی خویش، به کار برده است. آنچه از شواهد شعری وی برمی آید، این است که؛ ترس از ارتکاب گناه، وشناخت صفات خداوند، از مهمترین عوامل گرایش وی، به شعرزهد بوده است. آنچه در بررسی آرای وی از سوی بیشتر نویسندگان پایه واساس قرار گرفته است، اثبات بدبینی اوست، اما به نظر می رسد که این نامگذاری در مورد وی خطا بوده است و او به جرم واقع بینی، بدبین نامیده شده است، آنچه که وی در بیان اخلاق بد مردم روزگار خویش، و در باره ی فساد دینداران آن عصر بر زبان می آورد، حقیقتی انکار ناپذیراست. برخلاف تصور عموم، ابوالعلاء در زهدیّاتش، نه تنها دارای تناقض به معنای واقعی آن نیست، بلکه در بیشتر موارد، زهدیّات وی با آموزه های دین مبین اسلام، مطابقت دارد؛ واگر گاه به ظاهر برخلاف آموزه های دین اسلام عمل کرده واز حدّ معمول خارج گردیده است، اهدافی را دنبال نموده است.

دراسه أسلوبیه فی شعر یحیی السماوی.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  بهنام باقری   یحیی معروف

«أسلوبیه»، یکی از مباحث جدید در پژوهشهای ادبی عصر حاضر است، که به بررسی اصول و معیارهای زبانشناسی و جوانب دلالی آنها و بررسی ساختار کلمات در متن ادبی و تناسب آن با غرض متن ادبی و بعد تعبیری آن، و بررسی زیبایی شناسی متن ادبی در خلال تحلیل تصاویر هنری موجود در متن ادبی می پردازد. این پژوهش به بررسی دیوان "نقوش علی جذع نخله" شاعر معاصر عراقی "یحیی سماوی" بر اساس روش "اسلوبیه" پرداخته و درصدد است؛ به بررسی نگرشها، و دیدگاههای شاعر، ویژگیهای زبانی و تعبیری آن، و تناسب آن با غرض متن ادبی، در سه سطح: آوا شناختی، دلالی و ترکیبی بپردازد. احساس واقعی شاعر در بیان درد و رنج خود و مردم عراق، قصائد او را همچون تابلویی گویا و به دور از هرگونه نقص و پیچیدگی قرار داده است. و شاعر برای بیان احساس خود و تصویر جرائم، خونریری ها، و مصیبت ها، و حوادث دهشتناکی که در عراق می گذرد، از همه ظرفیت های زبانی و ادبی خود بهره می گیرد.

نقد تطبیقی ترجمه ی قرآن کریم جزء 20(ترجمه ی محمد کاظم میرمعزّی،مهدی الهی قمشه ای،آیتی،خرّم دل و فولادوند)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات 1390
  فریبا عزیزی   تورج زینی وند

چکیده شیوایی بیان،رسایی سخن،و پرهیز از زیاده نویسی از جنبه های مثبت و ممتاز ترجمه های معزّی،آیتی والهی قمشه ای از قرآن کریم به شمار می آید. هرچند که الهی قمشه ای تا اندازه ای به ترجمه ادبی و تفسیری روی آورده است. دوری از ساختارهای زبان مبدأ و مقصد و گزینش واژگان نامأنوس و مطابقت نداشتن با متن اصلی آیه و نیز نداشتن شیوه ی ثابت و یکسان در ترجمه آیات و. . . از چالش ها و نقدهای وارده بر این ترجمه هابه شمار می آید. از سوی دیگر،ترجمه ی خرّم دل،ترجمه ی آزاد و تفسیری است،و مترجم با آوردن جمله های توضیحی تا اندازه ای از اصول و مبانی ترجمه خارج شده است. از سوی دیگر، ترجمه ی فولادوند نیز به رسایی و شیوایی،انطباق نثر ترجمه با نثر امروزی،نوآوری در شیوه،گزینش ترجمه ی مطابق و معادل،ویراستاری شکلی و محتوایی و. . . ممتاز است. این پژوهش با گزینش جزء20 از قرآن کریم به بررسی و تحلیل تطبیقی این ترجمه ها می پردازد. کلید واژه:قرآن کریم،ترجمه،محمد کاظم میرمعزّی،مهدی الهی قمشه ای،عبدالمحمد آیتی، مصطفی خرّم دل،محمد مهدی فولادوند

مقایسه تحلیلی مضامین حکمی در شعر ناصیف یازجی و ملک الشعرای بهار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  محمد فارغی شاد   یحیی معروف

چکیده: ملک الشعرای بهار و شیخ ناصیف یازجی از شاعران معاصر ادبیات ایران و عرب بوده، که از دو زبان و فرهنگ متفاوت برخاسته، و از مضامین اخلاقی و حکمی در دیوانشان، به وفور استفاده کرده اند، تا آنجا که ناصیف یازجی به عنوان شاعر حکمت شناخته شده است. و در این فن پیرو متنبی شاعر بزرگ و سرشناس عصر عباسی است. و بیشتر اشعار حکمی خویش را در ضمن مراثی و مدائح بزرگان با هدف تنبیه و آگاه نمودن اطرافیان ذکر نموده است. ملک الشعرای بهار هم در جای جای دیوان خود مضامین حکمی فراوانی را، به ویژه در ضمن و پایان داستان ها به عنوان نتیجه گیری بکار برده است. بین این دو شاعر بزرگ زبان و ادبیات فارسی و عربی قرابت و مشابهت های فکری، روحی، فلسفی و... وجود دارد. هر دو شاعر وابسته به مکتب کلاسیک و سنت گرا بودند. و خصوصیت بارز اسلوب ناصیف یازجی در بازگشتی است که آگاهانه به سبک شاعران قرون وسطی، به خصوص عصر عباسی دارد. در دیوان بهار آهنگ کلام قدما طنین وانعکاس بارزی دارد. در شیوه ی شعر قدیم، باید اورا احیا کننده ی سنت های بزرگ کهن در روزگار ما شمرد. هر دو حافظ قرآن و دست پرورده ی مکتب قرآن و نهج البلاغه بوده و از این آبشخور زلال بهره ها گرفته اند. هر دو از کودکی و نوجوانی شعر گفته اند. هر دو شاعر در دوره های سخت استعمار و فقر و فساد زندگی خود را آغاز کردند. در همان دوره ای که ما جنبش مشروطیت و آزادی خواهی داریم، اعراب نیز همین تلاش را به عنوان رهایی از قلمرو فرمانروایی عثمانی دارند. در مسائل علمی قدم های مثبی برداشته اند. هر دو شاعر در عصر خود از جایگاه اجتماعی و علمی ویژه ای برخوردار بوده اند، بهار با لقب«ملک الشعراء» و ناصیف به عنوان «کاتب» اغناطیوس پنجم کشیش بزرگ کاتولیک، و «کاتب» امیر بشیر پادشاه لبنان مشهور گردیده اند. دیوان بهار و یازجی در بردارنده ی مسائل اخلاقی، موعظه، نصیحت، پند و اندرز است. در گنجینه های حکمت این دو حکیم، به موارد متعددی از جمله: قضا و قدر، صبر، قناعت، تواضع و فروتنی، سکوت، دانش و دانش اندوزی، مذمت حرص و آز، نکوهش دنیا، مذمت مال و ثروت، زیر بار منّت دیگران نرفتن، مرگ و نیستی، فقر و... بر می خوریم که در معنا و یا در لفظ به هم شباهت و احیاناً تفاوت هایی دارند. به همین دلیل تلاش ما در این رساله، مقایسه ی اشعار حکمی این دو قلّه ی بلند ادب فارسی و عربی با روی کرد مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی است. که به ذکر شواهد و بیان دیدگاه های دو شاعر در این زمینه پرداخته می شود. کلید واژه ها: ملک الشعرای بهار، شیخ ناصیف یازجی، شعر، ادبیات تطبیقی، ادبیات فارسی، ادبیات عربی

تطورالرموزودلالاتها فی الشعر الفلسطینی المقاوم المعاصر بین عامی(1967-2012)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  عاطی عبیات   یحیی معروف

الرموز هی إحدی العناصرالفاعله التی ساهمت فی تشکیل البنیه الفنیه والجمالیه العامه للقصیده الفلسطینیه المعاصره، کما ساهمت بقوه فی عملیه التطور الداخلی للقصیده،ووفّرت للشاعر المبدع حلاً أمثل لمعالجه أوضاع واقعه بعیداً عن کل رقابه صارمه،أو حساسیه تودی بصاحبها للسجن وإعتقال کلمته. فکان الشاعر الفلسطینی منذ عهد الإستعمار مروراً بإحتلال فلسطین علی ید العدوّ الصهیونی یقاتل بالکلمه الصادقه مع الثوار،ولکی تکون قصیدته بمستوی وحجم الکارثه الواقعه(نکبه احتلال فلسطین ونکسه حزیران) علی وطنه وأن تکون له رویه فنیه شامله مترامیه الأطراف،جنح نحو الإبتکار والتجدید فی مضامین القصیده الکلاسیکیه والعمل علی تکسیر بنیتها؛لتحرر من قیودها تمهیداً لإنفتاحها علی الحداثه والتیارات الأدبیه الوافده والإستفاده من تکنیکاتها فی نضاله ضدّ المحتل. ومن جمله هذه التیارات الوافده هو التیار الرمزی أو الإیحائی. الذی لقی رواجاً واسعاً فی الأوساط الشعریه الفلسطینیه،نظراً لما یمثله من واجهه أمنیه وفنیه للشاعر الفلسطینی. فغدا استدعائه فی الشعر الفلسطینی المعاصرأمراً یثری المضمون الشعری ویدحض عنه الخطابیه والغنائیه البحته و.یخلصه من السقوط فی إوحال السطحیه کما یسعف التجربه الشعریه بطاقات إیحائیه ویکشف عن المعانی التی یصعب الحدیث عنها بطریقه مباشره. فطبیعه الصراع بین الشعب الفلسطینی والعدوّ الإسرائیلی جعل الرموز المستدعاه تکاد تدور حول موضوعات بعینها ترتبط وتتعلق بذلک الصراع،ولها تأثیرمباشر علی حیاه ومصیر الشعب الفلسطینی. فهذا الأمر حدا بالشاعر الفلسطینی قُبیل نکسه عام 1967ومابعدها علی تطویر البنیه الدلالیه لرموز المستحضره وفق رویته المعاصره،تمهیداً للتعبیر عن أفکاره وقضایاه الوطنیه المعاصره.فهذه الرساله والتی اعتمدت فی خطتها علی المنهج الوصفی – التحلیلی، تهدف إلی الکشف عن ظاهره الرمز وتطویر بنیته الدلالیه وتوظیفه فی الشعر الفلسطینی المقاوم المعاصر فتجیب عن الأسئله التالیه:ما هو الرمز وماهی أبرز الرموز التی تطرّق لها شعراء فلسطین؟ ما هی دوافع الشعراء فی استدعاء الرموز وتوظیفها؟ و ما هی دلالاتها وإیحاءاتها الرمزیه؟ وما أثرها علی التجربه الشعریه وأثرهاعلی المتلقی فی تحفیزه للنضال ضدّ المحتل الصهیونی.

بررسی تطبیقی عشق و مستی در شعر ابن فارض و مولوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مهدی داوری نژاد   یحیی معروف

چکیده ابن فارض و مولوی، از شاعران عارف قرن هفتم، در فرهنگ مصر و ایران جایگاهی مشابه دارند. ویژگی های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روزگارشان همانند بوده است. هر دو به مشرب عشق و مستی و نیز اندیشه های وحدت گرایانه متمایل بودند. در نقد فرد و اجتماع کوشیده و شیوه ای ملامتی داشته اند و ... . این همدلی ها و هم چنین معرفت مولوی و ابن فارض به ادب، شعر و فرهنگ اسلامی، همزبانی مولوی با ابن فارض را در ابعاد فکری – ادبی به دنبال داشت؛ از جمله، چنان که از قراین بر می آید، ابن فارض و مولوی، جهان بینی، عرفان و سلوک اجتماعی و فردی خود را بر شالوده ی عشق بنا نهاده و از شُرب مدام سخن گفته اند؛ به گونه ای که در باور آن ها عشق – عموماً یا خصوصاً- مهم ترین موضوع هستی، مبدأ و معاد شناسی، انسان شناسی و بزرگ ترین انگیزه برای تعالی آدمی است. در پایان نامه حاضر بیان می داریم که اصطلاح عشق الهی را نمی توان به مآخذ و منابع اوّلیه ی اسلامی مستند ساخت؛ زیرا عشق در مجموع، در زمان نزول قرآن کریم، مفهوم منفی و سخیفی داشته است. با تغییر و تحوّل دیدگاه شاعران و نویسندگان و جایگزین شدن عشق الهی به جای عشق صوری و ظاهری، معشوق حقیقی و الهی نیز جانشین معشوق زمینی و مادی گشت، واژه های عاشقانه آسمانی شدند و بار معنوی تازه ای یافتند. آنچه از شواهد متنی و قراین عقلی به دست می آید، این است که ابن فارض در برهه ای از زندگی دچار معشوقان و خوبرویان زمینی شده؛ امّا در مورد مولوی نمی توان چنین ادّعایی کرد؛ زیرا عشق او به شمس تبریزی،دریچه ای است برای رسیدن به معشوق حقیقی. این پایان نامه بر آن است تا دیدگاه های این دو عارف را در زمینه ی عشق و مستی مقایسه کند و نقاط مشترک از جمله (توصیف ناپذیری عشق، منشا عشق، اوصاف و اقتضائات عشق، نشانه-های عشق، انواع و مراتب عشق، اوصاف معشوق و عاشق و ... ) و اختلافی آنها از جمله (یکسان نبودن سطح توانایی در بیان عشق و مستی، تکلف مانع پرداختن به معانی است، غم و فراق در مقابلِ شادی و وصال، پایان-پذیری و پایان ناپذیری عشق و ...) و همچنین تحلیلی از اسالیب این دو را بر اساس مکتب فرانسه و با روش توصیفی - تطبیقی مورد بررسی قرار دهد. کلیدواژه ها: ابن فارض، مولوی، عشق، مستی، عرفان، ادبیات تطبیقی.

تحلیل و بررسی واژگان دارای مدّ در قرآن کریم با تأمّلی در موسیقی کلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  ثابت ضیایی   یحیی معروف

یکی از ابعاد إعجاز قرآن کریم إعجاز بیانی، صوتی و موسیقایی است که از دیر باز مورد توجّه دانشمندان قرار گرفته است. موسیقی و ضرب آهنگ بر آمده از الفاظ و عبارتهای قرآن به نحوی است که معانی را در پیش چشم خواننده مجسّم می نماید. اگر چینش و نظم آهنگ حروف و حرکات را جزئی از إعجاز بیانی بدانیم در این صورت نباید از مقوله ای به نام مدّ که در بسیاری از کلمات قرآن کریم نمود یافته غافل گردید. چرا که کشش حروف مدّی علاوه بر سهولت در تلاوت در ذهن شنونده احساس کثرت، فزونی، وسعت، تعدّد، عظمت و فراخناکی را القاء می-نماید که این معانی بی ارتباط با معانی واژه ی مدّ نیست. و اگر این معنا فزونی را در خدمت معنای عبارت های قرآنی که در آنها مدّ به ظهور رسیده قرار دهیم إعجاز موسیقایی مدّ به اوج هدفمندی خود می رسد. فرضیه ی اصلی این تحقیق مبتنی بر این پرسش می باشد که با توجّه به این حقیقت که چینش و نظم آهنگ واژه های قرآن کریم و توالی حروف و حرکات در خدمت إعجاز بیانی قرآن می باشد آیا می توان پدیده ی مدّ را که در بسیاری از عبارت های قرآنی خود نمایی می کند با توجّه به ظرفیت های تنغیمی و موسیقایی آن که گسترش ظرفیت های معنوی را به دنبال دارد جزئی از إعجاز بیانی قرآن کریم به حساب آورد؟ نگارنده با این مسأله اذعان دارد که فلسفه ی اصلی مدّ ایجاد سهولت در تلفظ هنگام تلاوت است. امّا به نظر می آید که بتوان مقوله ی مدّ را از زاویه و رویکرد جدیدی مورد مطالعه قرار داد و آن را عاملی موثر برای القای معانی و به تصویر کشیدن ظرافت های قرآن کریم دانست. شایان ذکر است که در این پایان نامه تنها مدّ متصل واجب و مدّ لازم مبنای کار قرار گرفته و سایر مدّها ممکن است وقف، وصل و غیره در میزان کشش آنها خللی وارد کند. مد نظر در این پایان نامه نمی باشند. این پایان نامه هرگز در صدد آن نیست که اثبات کند هر کلمه ای که در آن معانی کثرت و فزونی را در بر دارد حتما در آن مدّ وجود دارد. تنها ادّعای این تحقیق آن است که کشش موسیقایی حاصل از مدّ این کار کرد را می تواند داشته باشد که یکی از معانی مدّ را در عبارت های قرآنی به منصه ی ظهور برساند و به مخاطب القاکند.

وامگیری از قرآن کریم در دیوانهای «شاهده قبر من رخام الکلمات» و «نقوش علی جذع نخله» اثر یحیی سماوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  فاطمه رجبی سمنگانی   یحیی معروف

وام گیری ادبی، دانشی ارزشمند در کتاب های مربوط به بلاغت و نقد است، که قرن های متمادی شاعران و نویسندگان مسلمان در آثار خود از آن استفاده کرده اند. ادبای معاصر نیز وام گیری قرآنی را به شکل گسترده در آثار خود به کار برده اند. یحیی سماوی شاعر عراقی، شاعری سیاسی و اجتماعی است که در اشعارش به وام گیری از قرآن توجه خاصی دارد. وی ازجمله شخصیت هایی است که از مفاهیم والای قرآنی شناخت جامع وکاملی دارد، شعر او اثرپذیری شاعر از قرآن کریم به شکل عمیق و الهام از معانی بلند آن را منعکس می کند. بررسی اشعار او گواه این است که او گاه مضمون آیه یا آیاتی از قرآن کریم را منبع الهام خویش قرار می دهد و در بعضی از اشعار خود عبارات و یا واژه های قرآنی را استفاده می کند و گاه به حوادث و شخصیت های قرآنی اشاره کرده است، تا به اثر ادبی خود صفت ماندگاری ببخشد. بسیاری از اشعارش با این زیور های قرآنی به طریق مختلف از جمله اقتباس، تلمیح، حلّ به شکل هنری زینت یافته است، هر کس در دیوان های او تأمل کند، نورهای قرآنی را می یابد که شعر او را نورانی می-کند، او با این اشعار تلاش های سیاست شکست خورده ی نظام سلطه و اشغالگران را رسوا می سازد. این پایان نامه برآن است که با روش توصیفی- تحلیلی به وام گیری قرآنی در دو دیوان سماوی بپردازد و از دیدگاه نقدی جنبه های مختلف آن را مورد بررسی قرار دهد.

مضامین پایداری در شعر یحیی سماوی و قیصر امین پور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  حدیث تنگ سیاب   یحیی معروف

ادبیات مقاومت چهره¬ای انسانی و جهانی دارد و تلاش¬های یک نسل مبارز را که برای رهایی سرزمین، دین، فرهنگ و سنت¬های خود از چنگال تجاوزگران به پا خاسته است، برای همگان در شعر و ادب ترسیم می¬کند. حوادثی مانند اشغال عراق و حمله عراق به ایران، باعث آفرینش آثاری یگانه در حوزه ادبیات مقاومت ملل شد. آثار شاعر عراقی«یحیی سماوی» و شاعر دفاع مقدّس ایران«قیصر امین¬پور» میراثی ارزشمند در عرصه شعر مقاومت دو سرزمین است. پژوهش حاضر بر آن است که به بررسی مضامین مقاومت و پایداری در شعر دو شاعر مورد نظر بپردازد. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که احساس تعلق به سرزمین، دفع تجاوز و اشغال خارجی از عوامل اصلی بروز عناصر مقاومت در شعر یحیی سماوی و قیصر امین پور است. وطن¬دوستی، شهادت، آزادی، حماسه عاشورا و اعتراض به نادیده گرفتن ارزشهای جریان مقاومت و بیان جنایات دشمن از مهم¬ترین درونمایه¬های شعر مقاومت شاعران مورد نظر به شمار می¬رود. این دو شاعر از نماد و اسطوره در شعرشان استفاده کرده¬اند. روش این پژوهش تحلیلی- توصیفی و با رویکرد تطبیقی(مکتب آمریکایی) است که با تحلیل شواهد درون متنی انجام می¬گیرد.

دیدگاه های ناقدان عرب درباره شخصیّت و شعر شاعران برجسته شیعه (کثیّر عزّه، کمیت بن زید اسدی، سیّد حمیری و دعبل خزاعی) (نقد و بررسی)
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  مسعود اقبالی   یحیی معروف

بررسی و تحلیل آرای ناقدان درخصوص شخصیّت و مضامین شعری برخی از سرایندگان متعهد شیعه، به منظور تبیین حقایق و دستیابی به دیدگاهی منطقی و قابل اتکا، هدف اساسی این رساله محسوب می شود. بر این اساس، اظهارات و دیدگاه های ناقدان قدیم و معاصر در انعکاس شخصیّت شاعرانی چون «کثیّر عزّه، کمیت بن زید، سیّد حمیری و دعبل خزاعی»، در بوته نقد و بررسی قرار گرفته و ارزیابی منطقی و مستدلّی از آن ارائه گردیده است. علی رغم اینکه سرایندگان مذکور را هرگز نمی توان بری از خطا و نقصان دانست، و بی شک از جنبه اخلاقی، مذهبی و فکری انحرافاتی نیز داشته اند، امّا موضعگیری ناقدان در این باره، سختگیرانه و گاه تعصّب آمیز بوده و در ترسیم شخصیّت ایشان، اغلب، عبارات ناشایست و اتهامات غیر واقعی بیان کرده اند. از جمله مباحث مورد مناقشه در دیدگاه ناقدان، می توان به مواردی چون «اعتقاد شاعران به تناسخ ارواح و رجعت ائمه (ع)، تعرّض به صحابه، دنیاطلبی و حرفه گرایی شاعران، انتساب جهل و حماقت، بی دینی و بیزاری از مردم، کینه توزی و ارتکاب جنایت، گرایش شاعران به فساد و تباهی، بی ارزش بودن اشعار شیعی ایشان» اشاره نمود، که آرای آنان، گاه با تناقض در گفتار همراه بوده و یا بازتاب استنتاج شخصی ناقد در محکوم کردن شاعران مذکور است. از سوی دیگر، عدم ارائه مستندّات کافی و یا انعکاس تعصّبات مذهبی در اظهار نظر ناقدان، صحّت گفته های ایشان را خدشه دار نموده است. در این رساله، نکات و جنبه های قابل نقد از شخصیّت برخی از شاعران که مورد توجّه ناقدان نیز قرار گرفته، مورد تحلیل و ارزیابی واقع گردیده است و موضوعاتی چون «باده گساری شاعران، هجو اخلاقی و پیامد آن، گرایش برخی از آنان به دربار خلفا، داشتن باورهای مذهبی انحرافی» نقد و بررسی شده است. به طور کلّی، رساله حاضر در ارزیابی جامع از نقد و تحلیل دیدگاه های ناقدان و مورّخان، درصدد روشنگری و تبیین حقایق، در فضایی عاری از تعصّب و یکجانبه نگری بوده است و سعی بر آن داشته تا تحلیل و ارزیابی صحیحی از اتهامات وارده ارائه نماید.

صور خیال در اشعار احمد مطر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات 1393
  آرمین ستاروند   علی اکبر محسنی

استفاده از صورخیال و تصاویر فنی همواره وسیله¬ای مناسب برای زیباسازی کلام و بیان مقصود شاعران در دوره¬های مختلف بوده است که شناخت این عناصر گامی در جهت فهم بهتر اشعار آن¬ها است. احمد مطر شاعر معاصر عراقی از جمله شاعرانی است که رنج های امت عربی را در اشعار خود به تصویرمی¬کشد و با صدای مردم هم¬آواز و در دردهایشان شریک می¬شود. فریاد آزادی، مبارزه با استبداد و خودکامگی حاکمان دیکتاتور و بیان اوضاع نابه¬سامان اقتصادی، در سراسر اشعار او نمود پیدا می کند. او برای بیان مقاصد خود، از صورخیال و تصاویر فنی، علی¬رغم ماهیت سیاسی اشعارش با زیبایی و ظرافت خاصی بهره برده است. لافتات او سرشار از تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه و نمادهای گوناگون است که آن¬ها را در اسلوب¬های گوناگون از جمله اسلوب قرآنی، طنز، گفتگو و... بیان می¬کند. در این پژوهش، مهم¬ترین نشانه¬ها و پیامد¬های استبداد و وخامت اوضاع اقتصادی در شعر احمد مطر مورد بررسی قرار گرفته و در ضمن بیان اشعار، صورخیال و عناصر تصویری و فنی به¬کار رفته در آن¬ها و تأثیر شناخت آن¬ها در انتقال محتوای پیام، مورد بررسی قرار گرفته است.

نقد و بررسی کاربرد میراث در شعر فاروق جویده
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  کاوه رحیمی   یحیی معروف

هنر فراخوانی میراث از جمله مسائل مهمی است که مورد توجّه شاعران معاصر عربی قرار گرفته و بازتاب وسیعی در آثارشان داشته است. فاروق جویده از چهره های متمایز و صادق در جریان شعر معاصر مصری است که در جای جای آثارش از این هنر بهره برده و سعی داشته اهداف خود را از این رهگذر بیان کند. میراث در شعر او در دو سطح کلی متون دینی و حضور شخصیّت ها اعم از دینی، سیاسی، تاریخی، عامیانه و ادبی تجلی یافته است. از آن روی که حضور شخصیّت های سنّتی در شعر وی از بسامد بالایی برخوردار است. شاعر نیز با هنر نمایی و اسالیب منحصر به فرد در القای اهداف مورد نظر از آنها الهام می گیرد. در فراخوانی شخصیّت های سنّتی، شاعر سعی کرده از سه روش عَلَم (اسم، کنیه، لقب)، نقش و گفتار بهره جوید و آنها را در سه شکل جزئی، ممتد و محوری در بستر شعری خود حضور دهد. شیوه های فراخوانی شاعر نیز از طریق هر سه صیغه ی غایب، مخاطب و متکلم صورت گرفته است. شیوه های بهره مندی از میراث نزد وی متنوع است و شامل تکنیک های نقاب و بینامتنیت است. کاربرد میراث در شعر فاروق جویده در شش حوزه ی کلی میراث دینی، تاریخی، فرهنگ عامیانه (فولکلور)، اسطوره ای، ادبی و میراث صوفی حضور یافته است. از طریق به کار گیری شخصیّت های قدیمی و برخی آیات اقتباس شده موضوعات زیر برمی آید: انقلاب، خشونت، ظلم ستیزی، درد و رنج انسان معاصر، عذاب و غربت. این پایان نامه برآن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی به نقد و بررسی کاربرد میراث در آثار شعری فاروق جویده بپردازد.

جلوه های پایداری و مقاومت در آثار احلام مستغانمی
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  عبدالمنصور لرستانی   یحیی معروف

این پژوهش، به بررسی ابعاد مختلف اندیشه‏ی پایداری در آثار یکی از نویسندگان معاصر جهان عرب، به نام «احلام مستغانمی» می‏پردازد. در آثار احلام مستغانمی، مفهوم ادبیات در ژرف ساخت، با «پایداری فردی و اجتماعی» گِرِه خورده ‏است. به عبارت دیگر، از منظر نگاه وی، می‏توان، «جامعه و پایداری و ادبیات» را زوایای سه گانه‏ی «مثلث زندگی انسان» در سده های پی در پیِ حیات او بر کُره‏ی زمین دانست.

بررسی مضامین و اسالیب رثای اهل بیت (ع) در عصر عباسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  گل ملک اله نظری طرحان   تورج زینی وند

چکیده ندارد.

بررسی و تحلیل مضامین و اسالیب شعر شیعی در عصر اندلس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  پروین زمانی فر   تورج زینی وند

چکیده ندارد.

بررسی و تحلیل مضامین شعری اسماعیل صبری پاشا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  سمیه بختیاری   یحیی معروف

چکیده ندارد.

بررسی ساختار بنیادی واژگان حکمت های نهج البلاغه (از مناظر ترادف و اشتقاق)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  همت بیگی خلیفه آبادی   یحیی معروف

چکیده ندارد.