زنجیره های تأمین نقش بسیار مهمی در بازارهای جهانی امروز دارند. جهانی شدن بازارها و افزایش امکان انتخاب برای مشتریان، تولیدکنندگان را بر آن داشته است که بجای موجودیت هائی منفرد، در قالب شبکه ای از سازمان های مختلف که هر یک تمرکز بر فعالیت های کلیدی خود دارند، فعالیت کنند. فعالیت در قالب یک زنجیره مزایای رقابتی سازمان ها بهبود داده است و آنها شانس بالاتری برای بقا و موفقیت در بازارها داشته باشند. لذا در این پایان نامه به بحث زنجیره های تأمین پرداخته شده است. تصمیمات مختلفی در حوزه مدیریت زنجیره های تأمین اتخاذ می گردد که می توان آنها را در دو دسته تصمیمات استراتژیک و تصمیمات عملیاتی تقسیم بندی کرد. یکی از مهم ترین تصمیمات استراتژیکی که در همان مراحل اولیه شکل گیری زنجیره گرفته می شود طراحی شبکه زنجیره تأمین است که مشخص می کند چگونه سازمان ها در قالب شبکه ای با یکدیگر یکپارچه شوند. این تصمیم بدلیل اینکه بر تمام تصمیمات عملیاتی آتی زنجیره تاثیرگذار است نظیر تصمیمات مربوط به سیستم تولید، سیستم توزیع و حمل ونقل، سیستم انبارداری و کنترل موجودی، ... لذا تاثیرگذارترین فاکتور در نرخ برگشت سرمایه در زنجیره است. لذا ما در این پایان نامه به بحث طراحی شبکه زنجیره تأمین خواهیم پرداخت. عدم قطعیت و اختلال بخشی انکارناپذیر از محیط کار و بازارهای کسب و کار امروزی است که چشم پوشی از آن عمدتا منجر به زیان های بزرگ و غیرقابل جبران برای سازمان ها می گردد. لذا در این پایان نامه ریسک های مختلف تأمین موجود در زنجیره نیز در مرحله طراحی شبکه آن مدنظر قرار خواهد گرفت و برای مقابله با اثرات منفی این ریسک ، استراتژی های مختلفی در نظر گرفته خواهد شد که عبارت است از: رزرو ظرفیت مازاد در تأمین کنندگان، نگهداری ذخایر استراتژیک در مراکز توزیع و قابلیت استفاده از تسهیلات تولید و توزیع قابل جایگزین. بازارهای امروزی بشدت رقابتی اند و تعداد زیادی رقیب در بازارها وجود دارد که محصولات یا خدمات مشابهی را عرضه می کنند. این رقبا بر درآمد آتی زنجیره در بازارها تاثیرگذار است. نادیده گرفتن رقبای موجود در بازار منجر به خطا در پیش بینی درآمد می شود. بسیاری از مشخصات رقابتی و در نتیجه درآمد قابل تسخیر زنجیره در بازارها از ساختار شبکه زنجیره تاثیر می پذیرد. ساختار شبکه زنجیره تأمین سعی می کند بین درآمد زنجیره و هزینه های آن موازنه مناسبی ایجاد کند. لذا پیش بینی دقیقی از درآمد زنجیره مورد نیاز است. ما در این پایان نامه، رقبای موجود در بازار را در طراحی شبکه در نظر خواهیم گرفت. در ادامه برای بهبود جواب های حاصله مدل، مدل نسبت به عدم قطعیت فرآیند تأمین استوار شده است. البته روش جدیدی در این تحقیق برای استوارسازی مدل ارائه شده و مزیت های آن نسبت به روش های موجود در ادبیات بررسی شده است. در انتها مدل بر روی داده های یک مساله واقعی پیاده سازی شده و تحلیل حساسیت بر روی خروجی های مدل انجام شده است.

یافتن مکان بهینه ایستگاه های آتش نشانی و تعداد بهینه ایستگاه ها یکی از مسائل مهم و کاربردی است. زمان رسیدن و فاصله تا محل حادثه عاملی است که به مساله یافتن تعداد و مکان بهینه ایستگاه های آتش نشانی اهمیت ویژه ای می دهد. با مکان یابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی می توان زمان رسیدن به محل حادثه و فاصله ایستگاه های آتش نشانی تا محل حادثه را کاهش داد و در نتیجه خطرات و خسارات ناشی از آتش سوزی را به حداقل رساند. از آنجا که در ناحیه مورد مطالعه (شهر ارومیه) مکان یابی ایستگاه های موجود به صورت سنتی انجام شده است و نمی توان با ایستگاه های موجود به همه ی نواحی به صورت یکسان سرویس داد یا در زمان استاندارد به محل حادثه رسید، یافتن تعداد و مکان بهینه ایستگاه های جدید با استفاده از برنامه ریزی ریاضی از اهداف این مطالعه است. در این تحقیق دو سناریو ارائه شده است. با توجه به بودجه کل و هزینه راه اندازی برای احداث ایستگاه های آتش نشانی جدید و ناحیه بندی منطقه، سناریوی اول به دنبال حداقل کردن ماکزیمم فاصله ایستگاه های جدید و موجود از نقاط تقاضا است. بدین ترتیب ناحیه ایی بهینه که ایستگاه های جدید بایددر آنها احداث شود به دست می آید. سناریوی دوم با فرض ناکارآمد بودن ایستگاه های موجود در سرویس دهی به نقاط تقاضا، مدل پوششی را پیشنهاد می دهد که در آن برای هر ناحیه اولویت در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب حداقل تعداد ایستگاه ها برای پوشش منطقه مورد مطالعه به دست می آید. با استفاده از داده های سازمان آتش نشانی و تقسیم بندی شهر ارومیه به 58 ناحیه، فاصله های بین هر ناحیه بر اساس خیابان های شهری محاسبه شده است. با بکارگیری این داده ها، مدل های سناریوی اول و دوم برای شهر ارومیه اجرا شده است. با اجرای مدل برای شهر ارومیه برای سناریوی اول دو ناحیه 6 و 31 به عنوان محل احداث ایستگاه های آتش نشانی جدید بدست آمده است. با استفاده از مدل سناریوی دوم ناحیه های 10، 16، 32، 37، 41 و 58 به عنوان محل احداث ایستگاه های آتش نشانی جدید بدست آمده است.

زنجیره های تأمین نقش بسیار مهمی در بازارهای جهانی امروز دارند. جهانی شدن بازارها و افزایش امکان انتخاب برای مشتریان، تولیدکنندگان را بر آن داشته است که بجای موجودیت هائی منفرد، در قالب شبکه ای از سازمان های مختلف که هر یک تمرکز بر فعالیت های کلیدی خود دارند، فعالیت کنند. فعالیت در قالب یک زنجیره مزایای رقابتی سازمان ها را بهبود داده است و آنها شانس بالاتری برای بقا و موفقیت در بازارها داشته باشند. لذا در این پایان نامه به بحث زنجیره های تأمین پرداخته شده است. تصمیمات مختلفی در حوزه مدیریت زنجیره های تأمین اتخاذ می گردد که می توان آنها را در دو دسته تصمیمات استراتژیک و تصمیمات عملیاتی تقسیم بندی کرد. یکی از مهم ترین تصمیمات استراتژیکی که در همان مراحل اولیه شکل گیری زنجیره گرفته می شود طراحی شبکه زنجیره تامین است که مشخص می کند چگونه سازمان ها در قالب شبکه ای با یکدیگر یکپارچه شوند. این تصمیم بدلیل اینکه بر تمام تصمیمات عملیاتی آتی زنجیره تاثیرگذار است نظیر تصمیمات مربوط به سیستم تولید، سیستم توزیع و حمل ونقل، سیستم انبارداری و کنترل موجودی، ... لذا تاثیرگذارترین فاکتور در بازدهی سرمایه‏گذاری در زنجیره است. لذا ما در این پایان نامه به بحث طراحی شبکه زنجیره تأمین خواهیم پرداخت. عدم قطعیت و اختلال بخشی انکارناپذیر از محیط کار و بازارهای کسب و کار امروزی است که چشم پوشی از آن عمدتاً منجر به زیان های بزرگ و غیرقابل جبران برای سازمان ها می گردد. لذا در این پایان نامه ریسک های مختلف موجود در زنجیره نیز در مرحله طراحی شبکه آن مدنظر قرار خواهد گرفت. ما همزمان هم ریسک بخش تقاضا و هم ریسک بخش تأمین را در نظر خواهیم گرفت و برای مقابله با اثرات منفی این ریسک ها، استراتژی های مختلفی در نظر گرفته خواهد شد که عبارت است از: رزرو ظرفیت مازاد در تأمین کنندگان، نگهداری ذخایر استراتژیک در مراکز توزیع و قابلیت استفاده از تسهیلات تولید و توزیع قابل جایگزین. در این پایان نامه دو مدل طراحی شبکه ارائه شده است. در مدل اول صرفاً توجهات مالی بعنوان هدف طراحی شبکه در نظر گرفته شده است ولی در ادامه برای افزایش قابلیت پاسخگوئی زنجیره، تابع هدف دوم به مدل اضافه شده است که هدف آن کاهش زمان پاسخگوئی به تقاضا در زنجیره و افزایش قابلیت زنجیره برای تأمین کل تقاضای بالقوه موجود در بازار است. در این مرحله عدم قطعیت کامل در زمان های تولید و توزیع زنجیره در نظر گرفته شده است. در ادامه برای بهبود جواب های حاصله مدل، مدل نسبت به عدم قطعیت فرآیند تأمین و هم نسبت به عدم قطعیت در پارامترهای زمان تولید و توزیع، استوار شده است. البته روش جدیدی در این تحقیق برای استوارسازی مدل در مقابل عدم قطعیت فرآیند تأمین ارائه شده و مزیت های آن نسبت به روش های موجود در ادبیات بررسی شده است. در انتها مدل بر روی داده های یک مسأله واقعی پیاده سازی شده و تحلیل حساسیت بر روی خروجی‏های مدل انجام شده است.