هورمون های گیاهی نقش مهمی را در پاسخ گیاهان به تنش های محیطی بازی می کنند. در بررسی انجام گرفته، تاثیر هورمون های گیاهی سیتوکینین (ck )، آبسیزیک اسید ( aba) و برهمکنش دو هورمون یاد شده (ck/aba) بر محتوای رنگیزه ها و کربوهیدرات ها، حفاظت کننده های اسمزی، شاخص های تنش اکسیداتیو، شاخص های قدرت آنتی اکسیدانی، پروتئین محلول کل، آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیر آنزیمی اصلی درگیر در چرخه سوپراکسید دیسموتاز-آسکوربات-گلوتاتیون و نیز برخی دیگر از آنتی اکسیدان ها مانند آلفا-توکفرول، محتوای فنل تام، کاتالاز و پراکسیداز در برگ پرچم و نیز شاخص های وزن هزاردانه و میزان محصول دهی دو رقم گندم نان تحت تنش خشکی در شرایط مزرعه که از لحاظ مقاومت به تنش یاد شده در مرحله زایشی متفاوت بودند (پیشگام و mv-17)، در هر دو مرحله آبیاری کامل و تنش بررسی گردیدند. اکثر تغییرات معنی دار قابل مشاهده تیمارهای هورمونی در شرایط آبیاری کامل و خشکی در هفته چهارم یعنی طی 21 روز بعد از گرده افشانی مشاهده شد. به طور کلی تنش خشکی باعث کاهش مقدار تمام رنگیزه های فتوسنتزی و مقدار نشاسته و نیز افزایش مقدار تمام کربوهیدرات های محلول، پرولین و گلیسین بتائین در برگ پرچم هر دو رقم شد، که تغییرات کاهشی در رقم حساس (mv-17) و روندهای افزایشی در رقم مقاوم (پیشگام) بیشتر بود. محتوای پروتئین محلول کل در رقم پیشگام و mv-17 طی بروز خشکی به ترتیب افزایش و کاهش نشان داد. در بین تیمارهای هورمونی، کاربرد خارجی سیتوکینین باعث ایجاد بیشترین افزایش در محتوای رنگیزه ها و نیز تیمار برهمکنش سیتوکینین و آبسیزیک اسید باعث بیشترین فزایش در مقدار کربوهیدرات ها، پرولین، گلیسین بتائین و پروتئین محلول کل در هر دو رقم، بویژه در شرایط خشکی شد، هر چند محتوای کاروتنوئید تاثیر کمتری از تیمارهای هورمونی پذیرفت و مقدار نشاسته بوسیله آبسیزیک اسید کاهش یافت. افزایش کمتر مقدار رادیکال سوپراکسید، پراکسید هیدروژن و متعاقبا تجمع کمتر مالون دی آلدئید در رقم مقاوم نسبت به حساس، توام با افزایش بیشتر توان آنتی اکسیدانی در شاخص های گندخواری dpph، احیاء آهن و پراکسید هیدروژن و نیز میزان مخزن آسکوربیک اسید، گلوتاتیون و مقدار آلفا-توکفرول و همچنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز، چرخه آسکوربات گلوتاتیون، کاتالاز و پراکسیدار طی تنش خشکی بود. بیشترین تاثیر بر کاهش مقدار شاخص های تنش اکسیداتیو و افزایش مقدار شاخص های توان آنتی اکسیدانی در تیمار برهمکنش سیتوکینین و آبسیزیک اسید مشاهده شد در حالیکه بیشترین افزایش فعالیت های آنتی اکسیدان طی کاربرد خارجی آبسیزیک اسید مشاهده شد. البته، بیشترین افزایش آنزیم کاتالاز طی کاربرد برهمکنش سیتوکینین و آبسیزیک اسید مشاهده گردید. البته محتوای فنل دو رقم نه بوسیله تنش خشکی و نه بوسیله هیچکدام از تیمارهای هورمونی تاثیر معنی دار نپذیرفت. تنش خشکی سبب افت میزان محصول دهی و وزن هزاردانه در هر دو رقم و با شدت بیشتر در رقم حساس گردید. در بین تیمارهای هورمونی، استعمال ترکیب سیتوکینین و آبسیزیک اسید بیشترین تاثیر را بر میزان محصول دهی و وزن هزاردانه در هر دو رقم و بویژه در شرایط بروز تنش داشت که افزایش قابل توجه محصول در رقم حساس در شرایط تنش تحت تیمار هورمونی یاد شده، قابل تامل می باشد.