نام پژوهشگر: محمد جواد فرخی
محمد جواد فرخی شمس اله ایوبی
چکیده در دهه های اخیر با توجه به افزایش جمعیت و روند رو به رشد صنعتی شدن کشورها، مشکلات زیست محیطی زیادی زندگی انسان ها و سایر موجودات زنده را به خطر انداخته است. آلاینده های زیادی از طریق خاک می توانند وارد چرخه ی غذایی انسان شوند که از مهم ترین این آلاینده ها، عناصرسنگین می باشند. این عناصر به دلیل آثار زیان بار و طول عمر بالا در محیط زیست از اهمیت زیادی برخوردار هستند. برای تخمین میزان عناصر سنگین در خاک از روش های شیمیایی استفاده می شود که این روش ها بسیار دشوار، هزینه بر و وقت گیر می باشند. در سال های اخیر برای تخمین میزان عناصر سنگین در خاک از روش پذیرفتاری مغناطیسی استفاده می شود که روشی آسان و غیر مخرب است. تعداد 76 نمونه در این پژوهش با هدف بررسی تغییرات پذیرفتاری مغناطیسی با خروج عناصر سنگین از خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از آماده سازی، عناصر سنگین از چهار فاز تبادلی، اکسیدی، احیایی و فاز ساختاری و باقی مانده خاک به روش عصاره گیری متوالی خارج شد و پس از خروج عناصر از هر فاز، پذیرفتاری مغناطیسی در دو فرکانس khz 46/0(فرکانس کم) و khz6/4 (فرکانس زیاد) اندازه گیری گردید. غلظت عناصر سرب، روی، منگنز، آهن، مس، نیکل، کروم و کبالت به وسیله ی دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که خروج عناصر سنگین از خاک تأثیر معنی داری بر پذیرفتاری مغناطیسی خاک دارد و باعث کاهش آن می شود. بیشترین کاهش پذیرفتاری مغناطیسی پس از خروج عناصر سنگین از فاز ساختاری و باقی مانده خاک وکمترین آن پس از خروج این عناصر از فاز تبادلی خاک رخ داد. در این تحقیق همبستگی بین عناصر سنگین در فازهای مختلف خاک و همچنین همبستگی بین پذیرفتاری مغناطیسی با خصوصیات خاک و عناصر سنگین تعیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد که غلظت عناصر سنگین موجود در فازهای مختلف خاک تأثیر بسزایی در میزان پذیرفتاری مغناطیسی دارد و همچنین می توان از روش حساسسیت مغناطیسی به عنوان روشی آسان، کم هزینه و سریع برای بررسی غلظت عناصر سنگین در فازهای مختلف خاک استفاده نمود. کلمات کلیدی:عناصر سنگین، پذیرفتاری مغناطیسی، فاکتور آلودگی، همبستگی، عصاره گیری متوالی