نام پژوهشگر: زکیه عادلی
زکیه عادلی مسعود غفاری
قانون اساسی به مثابه نخستین سندی که معرف چهره ی قانونی هرکشور می باشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در افغانستان پس از استقلال از انگلیس ( 1919 م ) ( 1298 ش ) تا کنون هفت قانون اساسی رسمیت یافته است. تعدد قوانین اساسی مسأله ای است که پژوهش حاضر بدان پرداخته و عوامل موثر بر آن را مورد کاوش و تحلیل قرار می دهد. وابستگی و وضعیت پسا استعماری با تأثیر بر بی ثباتی دولت، سطح نازل دموکراسی و توزیع نامتوازن قدرت و منابع به عنوان دو متغیر اصلی تأثیر گذار در این رابطه مطرح می باشند. رساله حاضر که محدوده زمانی ( 1390-1301 ش ) را در بر می گیرد، عوامل موثر بر تغییر و تعدد قانون اساسی را در سه دوره تاریخی افغانستان ( دوره سلطنتی مشروطه، دوره کمونیستی و دوره جدید ) با استفاده از روش اتفاق جان استوارت میل مورد مطالعه و پژوهش قرار داده و روابط علی موجود را تبیین می نماید. در این رساله با استفاده از الگوی عوامل موثر بر تغییر قانون اساسی در تلفیق با مباحث وابستگی و وضعیت پسا- استعماری به عنوان چارچوب نظری پژوهش استدلال می گردد که سه عامل بی ثباتی دولت، توزیع نامتوازن قدرت و منابع و سطح پایین دموکراسی، خود در وهله ی نخست از مقوله وابستگی و وضعیت پسا استعماری متأثر بوده و سپس بر تغییر و تعدد قوانین اساسی در افغانستان تأثیر گذار بوده اند .