نام پژوهشگر: فاطمه تابع بردبار

اثرات کشنده و زیر کشنده عصاره متانولی سرخس شتر مرغی matteuccia struthiopteris (l). (onocleaceae) روی شب پره پشت الماسی plutella xylostella l. (lepidoptera:plutellidae) و شب پره آرد ephestia kuehniella zeller (lepidoptera :pyralidae)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1390
  فاطمه تابع بردبار   سعید محرمی پور

امروزه تحقیقات جهت استفاده از عصاره های گیاهی مانند اکدیستروئید های گیاهی، به دلیل توانایی کنترل آفات در حال افزایش است. اکدیستروئیدهای گیاهی دارای ساختاری مشابه هورمون پوست اندازی حشرات می باشند و گیاهان جهت حفاظت از خود در برابر گیاه خواران، این ترکیبات را تولید می کنند. اکدیستروئید های موجود در گیاهان از طریق اختلال در سیستم هورمونی باعث اختلال در تغذیه و رشد حشرات می-گردند. گزارش هایی از وجود ترکیبات اکدیستروئید ی در برخی گونه های سرخس وجود دارد، اما تا کنون گزارشی از وجود چنین ترکیباتی در سرخس شتر مرغی در دست نمی باشد. در این پژوهش اثرات کشنده و زیر کشنده عصاره متانولی سرخس شتر مرغی روی شب پره پشت الماسی و شب پره آرد و امکان وجود ترکیبات اکدیستروئید ی در آن مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها در شرایط دمایی 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در شرایط نوری 8:16 (روشنایی و تاریکی) برای شب پره پشت الماسی و در شرایط دمایی 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی برای شب پره آرد انجام شد. اثر عصاره متانولی روی تفریخ تخم و لارو های سن سوم شب پره پشت الماسی و سن چهارم شب پره آرد مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش سمیت تماسی مشخص شد که عصاره متانولی سرخس شتر مرغی در شب-پره پشت الماسی و شب پره آرد در غلظت 44/28 درصد و 79/27 درصد سبب 50 درصد مرگ و میر در تخم شد. نتایج نشان داد که مرگ و میر لارو ها در برابر افزایش غلظت عصاره و مدت زمان، افزایش می یابد. در این پژوهش، اثر غلظت های زیر کشنده عصاره متانولی سرخس شتر مرغی روی شب پره پشت الماسی و شب پره آرد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که غلظت های زیر کشنده به طور معنی داری سبب کاهش تعداد شفیره، حشرات کامل خارج شده، باروری و طول عمر حشرات کامل می شوند. هم چنین به طور معنی داری سبب کاهش نرخ خالص تولید مثل (r0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (?)، مدت زمان یک نسل (t) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (dt) شد. نتایج حاصل نشان داد که غلظت های زیر کشنده عصاره متانولی سرخس شتر مرغی سبب کاهش پارامتر های جدول زندگی و جدول تولید مثل در شب پره پشت الماسی و شب پره آرد می شوند. آزمایشات شاخص های تغذیه ای شب پره پشت الماسی نشان داد که عصاره متانولی سرخس شتر مرغی به طور معنی داری نرخ رشد نسبی، شاخص های کارایی تبدیل غذای بلعیده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده و شاخص تقریبی هضم شوندگی غذا را در مقایسه با شاهد کاهش می دهد. به طوری که یافته های حاصل از کاربرد عصاره متانولی حاکی از اثرات سمیت پس از تغذیه توسط عصاره گیاه سرخس می باشد. استخراج و شناسایی ترکیبات شیمیایی عصاره متانولی سرخس شتر مرغی با استفاده از دستگاه hplc انجام شد و ترکیب 20-hydroxyecdysone در عصاره متانولی سرخس شتر مرغی مورد شناسایی قرار گرفت.