نام پژوهشگر: هادی گریوانی
هادی گریوانی ابراهیم حق شناس
در مطالعه ای که در سال 2003 براساس برداشت خردلرزه ها بر روی تعدادی از مخازن هیدروکربنی در جهان انجام شد، مشخص گردید در طیف دامنه خردلرزه ها در محدوده فرکانسی 1 تا 10 هرتز و عموما زیر 6 هرتز، قله هایی مشاهده می شود که به سمت حواشی مخزن از دامنه آنها کاسته شده و در خارج از مخازن ناپدید می شوند. این ناهمگنی ها که تحت عنوان خردلرزه های هیدروکربنی نامگذاری شدند، این امید را ایجاد کردند که بتوان از خردلرزه ها برای شناسایی و مطالعه مخازن هیدروکربنی استفاده نمود. مطالعه حاضر در این راستا و در ادامه این دسته از مطالعات انجام شده است. برای این منظور، مطالعه طی دو مرحله و براساس دو سری داده خردلرزه تدوین گردیده است: مرحله اول در گستره جزیره قشم و براساس داده های شبکه لرزه نگاری موقت که پس از زلزله 6/9/1384 در جزیره قشم و توسط پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله برداشت شده و مرحله دوم در گستره مخزن گازی گورزین و براساس داده هایی که طی این مطالعه برداشت شده، انجام شده است. در این مطالعه برای بررسی داده ها به فراخور نیاز از روش های مختلفی مانند محاسبه طیف فوریه دامنه، نسبت طیفی مولفه های افقی به قائم (h/v)، نسبت طیفی مولفه قائم به مولفه های افقی (v/h)، نمایش زمان- فرکانس طیف دامنه و نسبت طیفیh/v و v/h، تحلیل زمان- فرکانس با استفاده از موجک و فوریه زمان کوتاه، تحلیل آزیموتی طیف دامنه و نسبت طیفی h/v، محاسبه میرایی سیگنالها، محاسبه فاکتور کیفیت q برای زلزله ها، قطبش ذرات و محاسبه طیف متقاطع برای ایستگاههای مجاور استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد، خردلرزه های ثبت شده در فرکانسهای 7 تا 9 هرتز و به خصوص 3 تا 4 هرتز ویژگیهای ذکر شده و مورد انتظار برای خردلرزه های هیدروکربنی را نشان می دهند.
شیما ابراهیمی علویجه ابراهیم حق شناس
سال هاست که اثر شرایط محلی زمین شناسی و خاک بر شدت لرزش های زمین و خرابی های زلزله شناخته شده است. اثر ساختگاه نقش مهمی در طراحی مقاوم در برابر زلزله ایفا می کند. یکی از روش هایی که برای برآورد اثرات ساختگاهی طی سالیان اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است، استفاده از خردلرزه هاست. برخی از مطالعات شواهدی مبنی بر تاثیر حفرات و فضاهای زیرزمینی بر پاسخ لرزه ای زمین ارائه می نمایند. عمده مطالعاتی که تاکنون بر روی اثرات حفره های زیر زمینی صورت گرفته است، به مطالعات عددی محدود بوده و حجم اندکی از مطالعات به صورت تجربی انجام پذیرفته است. در ادامه این مطالعات، این تحقیق به منظور ارزیابی پاسخ لرزه ای سطح زمین بر اثر وجود تونل مترو ایستگاه شهید بهشتی شهر تهران تعریف شده است. برای انجام این تحقیق از برداشت خردلرزه ها در داخل تونل ایستگاه مترو شهید بهشتی و سطح زمین در محدوده مصلای تهران استفاده گردیده است. داده های به دست آمده در این محل به وسیله نرم افزار (geopsy) پردازش شده و برای بررسی آنها به فراخور نیاز از روش های محاسبه نسبت طیفی مولفه های افقی به قائمh/v) ) و محاسبه نسبت طیفی سایت به سایت مرجع استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده از این مطالعه بیانگر آن است که وجود تونل زیر زمینی مورد مطالعه، پاسخ لرزه ای زمین را تغییر داده و باعث ایجاد بزرگنمایی بر روی سطح زمین می گردد.