نام پژوهشگر: الهام ایرانمنش
الهام ایرانمنش هادی سریر
برخی از گونه های قارچی، متابولیت های ثانویه ای به نام آفلاتوکسین ها را در مواد غذایی تولید می کنند؛ که عمدتاً به وسیله آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس ایجاد می شوند. چهار آفلاتوکسین اصلی که به وسیله این قارچ ها تولید می شوند شامل آفلاتوکسین های b1، b2، g1 و g2 می باشند. آفلاتوکسین b1 به عنوان عامل موتاژنیک، کارسینوژنیک، سرکوب کننده سیستم ایمنی، تراتوژنیک و همچنین ممانعت کننده از فعالیت های متابولیکی و صدمه زننده به کبد، کلیه و قلب شناخته شده است. هدف مطالعه حاضر، بررسی اثرات ترکیبی عصاره زردچوبه و سیر در بهبود ضررهای ناشی از آفلاتوکسین b1 بود. این تحقیق به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. در آزمایش مذکور سه عامل مورد بررسی قرار گرفت که هرکدام دو سطح داشتند؛ شامل دو سطح آفلاتوکسین b1 (صفر و 100 میکروگرم در کیلوگرم وزن بدن)، دو سطح عصاره زردچوبه (صفر و 100 میلیگرم در کیلوگرم وزن بدن) و دو سطح عصاره سیر (صفر و 50 میلیگرم در کیلوگرم وزن بدن). 64 رت نر نژاد ویستار در هشت گروه تقسیم بندی شدند. در پایان آزمایش، خونگیری از قلب برای سنجش متابولیت های خونی انجام شد. آفلاتوکسین b1 فعالیت لاکتات دهیدروژناز (p<0.01)، گاماگلوتامیل ترنسفراز (p<0.001)، کراتینین (p<0.05) و ldl (p<0.001 سرم خون را به طور معنی داری افزایش داد. در بررسی اثرات اصلی، آفلاتوکسین b1 باعث افزایش معنی دار پروتئین تام، آلبومین، گلوکز، کلسترول، تریگلیسرید و hdl و همچنین کاهش معنیدار اسید اوریک گردید (p<0.05). درمان با عصاره زردچوبه و عصاره سیر باعث کاهش معنی دار لاکتات دهیدروژناز (p<0.05)، گاماگلوتامیل ترنسفراز (p<0.001)و(p<0.05) در مقایسه با تیمار آفلاتوکسین b1 شد. عصاره سیر میزان ldl سرم موشهای صحرایی را به طور معنی داری کاهش داد (p<0.05). سطوح اصلی زردچوبه باعث کاهش معنی دار گاماگلوتامیل ترنسفراز و افزایش معنی دار کلسترول سرم خون شد (p<0.05) و استفاده از ترکیب عصاره زردچوبه و سیر سطح اسیداوریک را به طورمعنی داری نسبت به گروه آفلاتوکسین b1 کاهش داد(p<0.05). بنابراین یافته های تحقیق حاضر نشان داد استفاده از ترکیب عصاره زردچوبه و سیر می تواند با تقویت اثر یکدیگر عوارض زیان بار آفلاتوکسین b1 را کاهش دهد.