نام پژوهشگر: شیرکو ابراهیمی محمدی
شیرکو ابراهیمی محمدی حمیدرضا صادقی
آگاهی از میزان آورد روان آب، رسوب معلق و مواد مغذی، درک فرآیند حمل و تغییرات زمانی و مکانی آن ها برای انجام اقدامات حفاظتی/ اصلاحی موثر امری ضروری است. لذا در این پژوهش با برداشت 2215 نمونه از فروردین 1390 تا اردیبهشت 1391، ضمن بررسی تغییرات زمانی و مکانی آورد روان-آب، رسوب معلق و مواد مغذی هفت ورودی اصلی دریاچه زریوار در استان کردستان، رابطه آب نمود، رسوبنمود و آلودگی نمود این ورودی ها نیز بررسی شد. نتایج بیان گر بیش ترین آورد روان آب، رسوب معلق و مواد مغذی در فصل بهار، بیش ترین آورد روان آب، نیترات، اورتوفسفات ذرّه ای و نیتروژن کجلدالی رسوب معلق از بخش شمالی آبخیز و آمونیوم و پتاسیم قابل استخراج رسوب معلق به صورت مشترک از بخش های غربی و شمالی حوزه آبخیز بود. در مجموع آورد سالانه جریان، رسوب معلق و مواد مغذی محلول و ذرّهای به ترتیب 9/9 میلیون مترمکعب، 734، 71 و 5 تن بود. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون حاکی از معنی دار بودن روابط دبی با غلظت رسوب معلق طی رگبارها (046/0>p) و مواد مغذی محلول در آب پایه (043/0>p) و عدم معنی داری روابط دبی و غلظت مواد مغذی محلول طی رگبارها (05/0<p) و هم چنین روابط غلظت رسوب معلق با مواد مغذی ذرّه ای (134/0<p) به استثناء اورتوفسفات ذرّه ای بود. نتایج نشان داد که تغییرات غلظت نیتریت و نیترات در طول و بین وقایع بارشی و هم چنین آمونیوم و اورتوفسفات محلول علی رغم تفاوت های رفتاری زیرحوزه ها معنی دار و پتاسیم در طول و بین وقایع بارشی در سطح اطمینان 95 درصد غیرمعنی دار بود. نتایج بررسی الگوهای پسماند بیان گر پاسخ های متفاوت زیرحوزه ها در رابطه با تغییرات غلظت رسوب معلق و مواد مغذی محلول و ذرّه ای نسبت به تغییرات دبی در طول رگبارها علی رغم غالبیت الگوهای پسماند پادساعت گرد مواد مغذی محلول و ساعت گرد رسوب معلق و اورتوفسفات ذرّه ای بود.