نام پژوهشگر: ابراهیم جمالی
سمیه عباسی کوشک قاضی رضا مستوفی الممالکی
محله های قدیمی شهر فسا هسته اولیه و اصلی شهر را تشکیل می دهد.. شناسایی نارسایی های کالبدی و عملکردی این بافتها به منظور برنامه ریزی و مدیریت و حفظ و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. پژوهش حاضر با توجه به این نگرش به بررسی مشکلات کالبدی محله های قدیم شهر فسا و برنامه ریزی لازم جهت آن می پردازد. سوالات اصلی پژوهش این است که آیا فشردگی و پیوستگی بافت در محله های قدیمی شهر به طور یکسانی وجود دارد؟ آیا فشردگی شدید بناهای موجود در بافت قدیمی شهر فسا باعث ناکارآمدی این محله ها شده است؟ آیا مشکلات و مسائل زیست محیطی در محلات قدیمی شهر فسا از میزان مطلوب بیشتر است؟ آیا فضاهای سبز شهری و تفریحی در محله های قدیمی فسا از سطح استانداردهای موجود کمتر است. روش کار در این تحقیق توصیفی – تحلیلی و تکیه بر اسناد و مدارک معتبر در ارتباط با موضوع است. برای پاسخ به سوالات و فرضیات مطرح شده ابتدا سیر و تحول و تاریخ برنامه ریزی مرمت و مداخله در بافتهای قدیمی، ارائه منشورهای جهانی جهت سازماندهی بافتهای قدیمی، بافتهای فرسوده و ویژگی های عملی آن، نظریه ها و شخصیت های برتر بهسازی و مرمت شهری در سیر تکامل تفکر با زنده سازی بناهای فرسوده و قدیمی، دیدگاهها در برنامه ریزی بهسازی بافت قدیم، سابقه بهسازی بافت های قدیمی در ایران، نارسائی های عناصر کالبدی بافت قدیم، در فصل دوم مورد بررسی قرار گرفته است. سپس در فصل سوم شهر فسا به لحاظ طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و بویژه کالبدی مورد مطالعه قرار گرفته است. در فصل چهارم خلاصه ای بر جغرافیای شهری فسا، مختصری در مورد فضاهای کالبدی شهر فسا، خصوصیات اجتماعی شهر و محله های آن و چگونگی تأثیر آن و توسعه کالبدی شهر ارائه شده است. در فصل پنجم به شناسایی بافت و محلات قدیمی شهر فسا و ویژگی اجتماعی، اقتصادی این محله ها پرداخته شده است. در فصل ششم به شناسایی مشکلات و نارسائی های کالبدی – فیزیکی محله های قدیم شهر فسا پرداخته است. و در آخر پیشنهادها و برنامه ریزی هایی جهت کاهش این نارسائی های کالبدی مطرح می شود.
ابراهیم جمالی ناصر اسدی
حوزه آبریز گوهرکوه در استان سیستان و بلوچستان در 170 کیلومتری جنوب غرب زاهدان واقع شده است. شرایط خاص اقلیمی (میانگین بارندگی سالانه حدود 144 میلی¬متر) و وضعیت استخراج آب های زیرزمینی، تقویت آبخوان آبرفتی منطقه از طریق تغذیه مصنوعی را امری ضروری نموده است. در این تحقیق از میان روش های مختلف تغذیه مصنوعی، روش پخش سیلاب که در ایران کاربرد بیشتری دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. برای مکان¬یابی عرصه های مناسب تغذیه مصنوعی، از 9 لایه¬ اطلاعاتی، شامل: ارتفاع توپوگرافی، شیب، لیتولوژی، تراکم آبراهه¬ها، تراکم شکستگی¬ها، کیفیت آب آبرفت، ضخامت بخش غیراشباع آبرفت، نفوذپذیری و کاربری اراضی استفاده شد. جهت تهیه نقشه¬ تراکم آبراهه¬ها، تراکم شکستگی¬ها و لیتولوژی، از نقشه زمین شناسی و تصاویر ماهواره¬ای محدوده مطالعاتی، بهره گیری شد. نقشه ارتفاع توپوگرافی و شیب منطقه از مدل توپوگرافی رقومی (dem) با مقیاس 1:50000 سازمان نقشه¬برداری کشور به دست آمد. نفوذپذیری سطحی، از نمونه¬های بافت خاک و با استفاده از جداول بافت- نفوذپذیری فائو برآورد گردید. ضخامت بخش غیراشباع آبرفت به صورت نقطه¬ای و با استفاده از داده¬های مربوط به عمق آب چاه¬های پیزومتری منطقه به دست آمد. برای تهیه نقشه کیفیت آب آبرفت از داده¬های هدایت الکتریکی (ec) چاه¬های منطقه استفاده شد. نقشه کاربری اراضی نیز از تصاویر ماهواره¬ای google earth استخراج شد. لایه¬های اطلاعاتی بر اساس دو مدل بولین و فازی تلفیق شد و مناطق مناسب جهت تغذیه مصنوعی آبهای زیرزمینی مشخص گردید. نتایج حاصل از منطق بولین نشان می دهد که 16 درصد از مساحت کل حوزه جهت تغذیه مصنوعی مناسب می-باشد. همچنین در منطق فازی 15 درصد از مساحت حوزه کاملاً مناسب و 18 درصد نیز مناسب تشخیص داده شد. به منظور صحت¬سنجی مدل، ارزیابی¬های مختلفی بر اساس قابلیت ذخیره¬سازی واحدهای آبرفتی و سنگی، تطابق با موقعیت و شرایط منابع آبی، و نقشه واحدهای ژئومورفولوژیک منطقه مطالعاتی صورت گرفت. برای تعیین میزان حساسیت مدل، از دو روش جابجایی وزن نمایه¬ها و حذف نمایه ها استفاده شده است. نتایج حاصل از حساسیت¬سنجی نشان می دهد که مدل، بیشترین حساسیت را به نمایه¬های نفوذپذیری و ضخامت بخش غیراشباع آبرفت دارد.