نام پژوهشگر: نوذر امین صارمی

بررسی تحولات کنش های کارگری چند دهه اخیر ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  نوذر امین صارمی   جعفر هزارجریبی

در این تحقیق پس از بررسی مفاهیم و ادبیات موضوع به تشریح نظریه های موجود در زمینه جنبش های اجتماعی پرداخته شده و با الهام از دیدگاه گلدستون ،تئوری های کنش جمعی تیپولوژی شده است. این پژوهش در پی بررسی و تبیین تحولات کنش های کارگری چند دهه اخیر ایران و نقش عوامل ساختاری در آن بوده است. پرسش آغازین و در واقع انگیزه انجام این پژوهش این بود که آیا جنبش های کارگری از ماهیت سنتی و کلاسیک خود که عمدتاً رادیکالیزه و تند بوده، به سمت جنبش های مسالمت جویانه گرایش یافته است؟ فرض اساسی پژوهشی نیز همین موضوع بوده است که مبتنی بر چارچوب نظری محقق ساخته برگرفته از نظریه مخازن کنش چارلز تیلی است. این فرضیه اینگونه مطرح شد که تحولات ساختاری چند دهه اخیر ایران موجب تغییرات مخازن ( منابع ) کنش های کارگری به سمت کنش های مسالمت جویانه گردیده است. در بخشی از تحقیق به تبیین تاریخی جنبش های کارگری پیشرو در جهان –مانند انگلستان،امریکا،فرانسه،آلمان و ایتالیا-پرداخته شده است.همچنین این پدیده در ایران ،از دوران شکل گیری طبقه کارگر تا ظهور انقلاب اسلامی،بررسی گردیده است. در بخش تبیین تجربی ،تحولات کنش های کارگری در چند دهه اخیر و عوامل موثر بر آن مورد مطالعه قرار گرفته است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش توصیفی تبیینی می باشد. رویکرد تحقیق عمدتا کیفی است و اطلاعات مورد نیاز در قالب تاریخ شفاهی و از طریق مصاحبه های نیمه ساختمند (به منظور تبیین تاریخی موضوع و بررسی تحولات کنش های کارگری)گردآوری گردیده است. برای تبیین تجربی از مصاحبه هاو همچنین از داده های ثانویه(آمار و اطلاعات موجود در سازمان های کارگری،وزارت کار،سازمان تامین اجتماعی،خانه کارگر،پلیس اطلاعات ناجا) بهره برداری شده است. متغیرهای اساسی تحقیق به شرح زیر است: متغیر اثرگذار(مستقل)تحولات ساختاری شامل تحول در روابط کار، نیروی کار و عرصه کار ؛ و متغیر اثرپذیر(وابسته) تحول کنش های کارگری چند دهه اخیر می باشد . واحد تحلیل نیز کنش های کارگری است. نتایج تحقیق نشان داده که کنش های گذشته از نظر نوع تعامل با کارفرما یا حکومت عمدتاً تقابلی بود اما در دهه های اخیر مذاکره و حل اختلافات رواج بیشتری یافته است. کنش های گذشته از نظر سیاست معطوف به رهایی طبقه کارگر و مبارزه با استثمار بود اما کنش های جدید به زندگی و کسب هویت می‏اندیشند.