اعتیاد یک فنوتیپ چند ژنی و چند عاملی است که در نتیجه ی اختلالات مولکولی که در مدار پاداش مغزی از جمله آمیگدال، پره فرونتال کورتکس و ... بوجود می آید اتفاق می افتد. در پاسخ به مورفین نقش عوامل رونویسی نظیر creb و fosb، گیرنده هایی نظیر انواع گیرنده های اپیوئیدی، ژن های دخیل در انتقال گیرنده ها و مسیرهای پیام رسانی نظیر پروتئین g نشان داده شده است. یکی از تنظیم کنندگان کلیدی بیان ژن ها mirnaها هستند که می توانند باعث تنظیم کاهشی mrnaی هدف خود گردند. در مطالعه ی حاضر به منظور شناخت بهتر پاسخ سلول ای نسبت به مورفین از رخ نمایه نگاری mirnaها استفاده گردید. در مطالعه ی حاضر رده ی سلول ای be (2)-c که منشأ نوروبلاستومایی دارد انتخاب و توسط مورفین تیمار داده شد. سپس از هر نمونه rna استخراج شد و رخ نمای mirnaها با استفاده از کیت qpcr array شرکت exiqon تعیین گردید. نتایج مطالعه ی حاکی از این بود که 43 mirna دچار تغییر بیان می شوند که از این تعداد 10 mirna افزایش بیان و 33 mirnaی دیگر کاهش بیان نشان می دهند. شاخص ترین آنها عبارتند از: has-mir-29a*، has-mir-646، has-mir-639، has-mir-1539، has-mir-412 و has-mir-937. بررسی مسیرهای مولکولی که توسط این mirnaها تنظیم می شوند مسیرهایی نظیر mapk، long term potentiation و ... را مشخص می کند که پیش از این نیز ارتباط آنها با اعتیاد نشان داده شده است. ژن های هدف بر اساس دو ویژگی متعاون بودن mirnaها و بیان در نورون ها ، انتخاب شدند و بیان رونوشت آنها توسط pcr کمی تعیین گردید. تمامی 20 ژنی که به عنوان هدف mirnaهای پاسخگو به مورفین انتخاب شدند تغییر بیان متناسبی را نشان دادند. با توجه به تعداد بسیار بیشتر mirnaهای کاهش بیان یافته به نظر می رسد که در پاسخ به تیمار مزمن مورفین سلول ی مورد بررسی غالب ژن های پاسخگو القا می شوند. از میان ژن های هدف مورد بررسی تا کنون ارتباط پنج ژن jazf1، c1orf21، dnajc13، gas7 و hic2 با هیچ نوعی از اعتیاد نشان داده نشده است و برای اولین بار در مطالعه ی حاضر معرفی می شوند. تعدادی از این ژن-ها در برخی جنبه های اندوسیتوز دخالت دارند. لذا به نظر می رسد که مسیر اندوسیتوز یکی از عمده مسیرهایی است که در اثر تیمار مورفین دچار اختلال می شود و همین امر شاید توجیه کننده ی عدم توانایی مورفین در مقایسه با آگونیست های آن در حساسیت زدایی گیرنده های اپیوئیدی باشد. به طور کلی می توان گفت که در این مطالعه مجموعه ی mirnaهایی که در پاسخ سلول ای نسبت مورفین دخالت دارند مشخص گردید که می توان نقش آنها را در اعتیاد به صورت in vivo بررسی نمود. به علاوه می توان از این mirnaها، پس از تأیید in vivo، به عنوان نشانگر جهت اهداف تشخیصی استفاده نمود. از سوی دیگر مسیر اندوسیتوز که در این مطالعه به عنوان یکی از مسیرهای کلیدی در پاسخ سلول ای به مورفین معرفی گردیده است به صورت بالقوه می تواند رمزگشای تفاوت پاسخ ناشی از مورفین نسبت به آگونیست های آن باشد و درک تغییرات ناشی از مورفین در این مسیر به درمان اعتیاد کمک نماید.