رساله? حاضر با موضوع تصویر امامان شیعه علیهم السلام در متون زهد و تصوفِ نخستین در تلاش است با بررسی متونی که از دوره? زهد و تصوفِ نخستین، یعنی تا حدود سال 400 هجری، باقی مانده است تصویری را که از امامان شیعه علیهم السلام در ذهن و ضمیر زاهدان و صوفیان وجود داشته است استخراج و بازسازی کند. این رساله شامل پنج فصل است. فصل یکم درباره? کتابهای زهد است. در این فصل سیزده «کتاب زهد» معرفی و بررسی شده است. کهن ترینِ این کتابها از عبدالله بن مُبارک مَرْوَزی (ف. 181) است و تازه ترینِ آنها از خطیب بغدادی (ف. 463). از بررسی کتابهای زهد به دست می آید که امامان شیعه علیهم السلام، در مقایسه با دیگر خلفا و اصحاب و تابعان و تَبَعِ تابعان، از جایگاه والایی برخوردار نبوده اند. در فصل دوم آثار حکیم ترمذی (ف. ح 296) بررسی شده است. وی را نه می توان زاهد صرف دانست و نه می توان در جرگه? صوفیان وارد کرد. دیدگاه ترمذی درباره? امامان شیعه علیهم السلام کاملاً منحصربه فرد و به دیدگاه نواصب نزدیک است. هیچیک از زُهّاد و صوفیه با ترمذی هم رأی نیستند. فصل سوم درباره? رساله های کوچک صوفیه است. در این فصل هفتاد رساله? صوفیانه از یازده نویسنده را معرفی و بررسی و تحلیل کرده ایم که کهن ترین این رساله ها از شقیق بلخی (ف. 194) است و نو ترین آنها از ابوعبدالرحمن سُلَمی (ف. 412). فصل پایانی درباره? چهار کتاب جامع صوفیه است: اللمعِ ابونصر سرّاج (ف. 378) و التعرفِ ابوبکر کُلابادی (ف. 385) و قوت القلوب ابوطالب مکی (ف. 386) و تهذیب الأسرارِ ابوسعد خرگوشی (ف. 406/407). از بررسی رساله های صوفیه و کتابهای جامعِ تصوف می توان به این نتیجه رسید که در میان صوفیه به تدریج جریانی شکل گرفته است که برای امامان شیعه جایگاه بلندی قائل است. از نگاه این جریان امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام جانشین باطنی پیامبر صلی الله علیه وآله و تنها دارنده? علم باطن و علم لَدُنّی در میان یاران پیامبر صلی الله علیه وآله به شمار می رود. در فصل پنجم خلاصه? مطالب رساله و نتایج حاصل از آن مطرح شده و دیدگاه های زهاد و صوفیه درباره? امامان شیعه علیهم السلام مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.