تجربیات درونی وشهودهای شخصی از لحاظ مرتبه وجودی ویقین آوری ضعیفتر از تجربیات بیرونی نیست؛لذا نباید اهمیت و واقع نمایی حواس باطنی وتجربیات درونی را کمتر از تجربیات بیرونی دانست. با توجه به نظرات محی ابن عربی وعلاءالدوله سمنانی جهان در حالی که دارای طبقات است اما وحدت بر آن حاکم است . لایه های وجود انسان با لایه های هستی همسنخ وهمطرازند . روح انسان مجرد است ولذا محدودیت زمانی ومکانی برای اتصال با معلوم ندارد .تنها انصراف از جسم ودنیای مادی وتوجه به ملکوت لازم است تا ماورای ماده ومادیات ادراک شود. اتصال با عالم غیب عبارت دیگری از این توجه است.اصل سلوک عرفانی نیز همین توجه به قدس عالم است . روشهای سلوکی مثل تزکیه نفس ،عزلت ، نفی خواطر وذکر همه هموار کننده مسیر این توجه است. اعتدال جسمی ،ذهنی وروحی، تزکیه نفس،صیقلی کردن دل، مطابقت با صور عقلیه در لوح محفوظ، از علل وجودی شهودات عرفانی صحیح است.شیخ و مراد خروج روح از بدن وفنا از جهتی ثبوتا واز جهت دیگر اثباتاً ملاک اعتبار اینگونه شهودات است. بداهت(یقین آوری)، عقل ، مطابقت با متون دینی، مطابقت با احکام دینی، اجماع اهل عرفان ،آزمایش و تجربه، اثباتاً مشخص کننده ادراکات صحیح از غیر صحیح می باشد.