نام پژوهشگر: عباس همتی کاخکی
کاظم فرهمند گلیان وحید قاسمی
در بازاریابی فعلی زعفران مشکلات و نواقص فراوانی در زمینه شرایط رقابت، و مشکلات خاص مربوط به نگهداری و انبار کردن، تقلبات گسترده در زعفران، حمل و نقل ، بسته بندی کالا و عدم دسترسی مناسب به بازارهای بین المللی و عدم تبلیغات مناسب در شناسایی نشان تجاری(برند) زعفران وجود دارد که در این بین ارزش افزوده فراوانی از زعفران از دست می رود. با این رویکرد، این مطالعه با هدف تدوین یک نظام جدید بازاریابی زعفران که بر پایه بسته بندی، نشان تجاری(برند) و تجارت الکترونیک بنا شده باشد، و بر ارزش افزوده زعفران تأکید کند تنظیم شده است. برای رسیدن به این هدف سه مرحله اقدامات صورت گرفت. در ابتدا با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای و تکمیل پرسشنامه از شهرستانهای گناباد، تربت حیدریه و قائنات مسیر فعلی بازاررسانی زعفران شناسایی شد، در ادامه با تکمیل پرسشنامه از متخصصین مربوط به هر بخش، مسیر جدید بازاررسانی زعفران با ورود متغیرهای تجارت الکترونیک، بسته بندی و نشان تجاری(برند) ترسیم گردید. که در این مسیر با ورود واسطه های جدید و حذف واسطه های سنتی و همچنین رفع تعداد زیادی از مشکلاتی که در بازاریابی سنتی زعفران وجود داشت سبب بهبود این بازاریابی شد. در مرحله بعد نوع ارتباط سه متغیر مذکور و شیوه اثرگذاری بر صادرات و عرضه داخل زعفران در قالب مدلسازی معادلات ساختاری و به صورت مدل نظری طراحی شد. که در این مدلسازی تأثیر و سهمی که هر کدام از متغیرهای بسته بندی، تجارت الکترونیک و نشان تجاری(برند) بر ارزش افزوده زعفران چه در بازارداخل و چه در بازارخارج داشتند مشخص شد. که متغیر بسته بندی با 91/0 بیشترین سهم را در ارزش افزوده زعفران دارا بود. نشان تجاری(برند) با 79/0 و تجارت الکترونیک با 64/0 به ترتیب رتبه های بعدی را در اختیار داشتند. و در مرحله آخر به منظور بهبود و افزایش ارزش افزوده زعفران ، با استفاده از مدل دلفی فازی نقاط ضعف و مشکلات مربوط در هر بخش شناسایی و رتبه بندی شدند تا با ارائه راه کارهای عملیاتی در هر مورد سبب بهبود و افزایش ارزش افزوده زعفران گردد.
کتایون مهدوی خزاعی محمد قربانی
چکیده گل های زعفران (crocus sativus) دارای مقادیر فرآوان ترکیبات طبیعی فلاوونوئیدی از جمله آنتوسیانین ها هستند. در این پژوهش شرایط استخراج انواع آنتوسیانین از گلبرگ زعفران در دو روش استخراج سنتی با حلال (ces) و استخراج به کمک مایکروویو (mae)، به کمک روش سطح پاسخ (rsm) بهینه سازی شدند. ضرایب واریانس به دست آمده در سطح 5%، جهت ارزیابی اثر متغیر های مستقل بر میزان استخراج، مورد استفاده قرار گرفتند. بهینه شرایط در ces، که در آن میزان آنتوسیانین حاصل بیشینه بود (mg/100ml 1561)، عبارت از: مقدار حلال 20 میلی لیتر بر گرم نمونه، اتانول 25%، دمای c?26/25 و زمان استخراج 81/23 ساعت بودند. این شرایط برای mae عبارت از نسبت حلال 50 میلی لیتر بر گرم نمونه، دمای ?c24/48 و زمان 58/7 دقیقه بود که موجب استخراج mg/100ml 53/1322 آنتوسیانین شد و این میزان از مقدار آنتوسیانینی که در شرایط یکسان از ces به دست آمد، بسیار بالاتر بود. در مرحله ی دوم پژوهش، پایداری عصاره ی گل زعفران ریزپوشانی شده مورد بررسی قرار گرفت. ریزپوشانی به روش خشک کردن انجمادی و با کمک مالتودکسترین با de 5/19-5/16 و de 7-4 و نیز صمغ عربی صورت گرفت. پودر های ریزپوشانی شده به منظور بررسی پایداری برای مدت 70 روز در دمای ?c 35 نگهداری شدند .آزمون lsd هیچ گونه اختلاف معناداری (p<0.01)بین میزان آنتوسیانین نمونه ها بلافاصله پس از تولید و پس از 70 روز ماندگاری، نشان نداد. نتایجی که در این پژوهش از بررسی فاکتور های رنگی (a*, b*, l*,c, ??) پودر ها به دست آمد، نشان داد که نمونه های دارای صمغ عربی کمتر (7/16% و 3/33%) در بین ترکیب های مختلف مواد دیواره ای، کمترین میزان تغییر رنگ (??) را نشان داده و پایدار تر بودند. به طور کلی، mae در مقایسه با cse، فرایند استخراجی سریع تر و کارآمد تر جهت استخراج عصاره ی گلبرگ زعفران بود. ریزپوشانی با نسبت های کمتر صمغ عربی (7/16% و 3/33%) و مالتودکسترین ایجاد پودر هایی پایدار با حداقل تغییرات رنگی را نمود.