abstract this study is carried out to determine the chemical composition in the three vegetative stages of the haloxylon sp., degradation parameters, with adding naoh and ca(oh2 ). for this purpose, in may and october and january 2010 enough some haloxylon sp. of the ammary area was prepared. crude protein and ash percentage are decrease, neutral detergent fiber percentage with pragress stage of growth is increased. metals measurement such as phosphorus and potassium to vegetative advanced are decreased and calcium and sodium are increased. iron rate to vegetative progress are lowely increased. seeding stage samples were processed with naoh and cao2 (%4) by 4 repeat for three days in plastic bags. degradation processing sampeles than no processing samples observated crude protein and ash rate are increase and neutral detergent fiber rate is decreased. the dry matter degradation parameters in processing were not affected. protien degradation (a) coefficient in processing samples to ca(oh2 ). than no processing and processing sampeles to naoh is significantly increased, (b) parameter prossing sample to naoh than to rest samples is significantly increased. passage rate fixed were not affected in different times. a and b neutral detergent fiber processing samples significant different was observed between sampels(p< 05/0). the highest (a) degradation parameters rate for not processing and increasing (b) degradation parameters rate was cao2 processing. c coefficient not processing sampel than cao2 and naoh processing samples is significantly observated. affective degradation parameters in between are differently observated. the highest affective degradation coefficient rate is for cao2 processing sampel. key words: haloxylon sp., processing, degradability.

این آزمایش به منظور تعیین ترکیب شیمیایی و خصوصیات تجزیه پذیری گیاه مرتعی کهورک با استفاده از روش کیسه های نایلونی انجام گرفت. نمونه برداری از گیاه مورد نظر از منطقه سرچاه عماری واقع در شهرستان خوسف در 3 کیلومتری شهرستان بیرجند انجام گرفت. نمونه برداری از گیاه کامل در سه مرحله رشد (رویشی، میوه دهی و بذردهی) و از میوه آن در دو مرحله رشد (میوه دهی و بذردهی) صورت گرفت. نمونه های برداشت شده پس از خشک شدن آسیاب شدند. جهت تعیین میزان تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک، پروتئین خام و فیبر نامحلول در شوینده خنثی از 2 راس گاو مجهز به فیستولای شکمبه ای استفاده گردید و میزان تجزیه پذیری نمونه ها در ساعت صفر، 2، 4، 8، 16، 24، 48 و 72 ساعت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین مراحل رشد گیاه کهورک حداکثر پروتئین خام در سرشاخه (24/13، درصد) و میوه گیاه (88/10، درصد) مربوط به مرحله رویشی بود، که در مورد سرشاخه از نظر آماری بین مراحل رشد اختلاف معنی دار آماری (05/0p< ) وجود داشت. حداکثر میزان خاکستر در سرشاخه مربوط به مرحله بذردهی و در میوه گیاه مربوط به مرحله میوه دهی بود، که اختلاف معنی دار آماری (05/0p< ) در مورد سرشاخه گیاه وجود داشت. حداکثر میزان چربی خام در سرشاخه و میوه گیاه مربوط به مرحله بذردهی بود، که از لحاظ آماری اختلاف معنی داری (05/0p< ) بین مراحل مختلف در سرشاخه و میوه گیاه وجود داشت. با پیشرفت مرحله رشد از میزان پروتئین خام گیاه کاسته شد و بر میزان الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی گیاه افزوده شد. ضرایب تجزیه پذیری بخش سریع تجزیه (a) ماده خشک سرشاخه و میوه گیاه کهورک در مرحله میوه دهی اختلاف معنی داری (05/0p< ) با مرحله بذردهی داشت. ضرایب تجزیه پذیری (a, b, c) الیاف نامحلول در شوینده خنثی میوه گیاه کهورک در مرحله میوه دهی اختلاف معنی داری (05/0p< ) با مرحله بذردهی داشت، اما در سرشاخه گیاه به جز در بخش کند تجزیه (b) در سایر بخش ها معنی دار نبود. ضرایب تجزیه پذیری بخش های a و b پروتئین میوه گیاه کهورک در مرحله میوه دهی اختلاف معنی داری (05/0p< ) با مرحله بذردهی داشت، اما در سرشاخه این اختلاف معنی دار نبود. با پیشرفت مرحله رشد میزان پروتئین خام گیاه کاهش و دیواره سلولی گیاه افزایش یافت،همچنین میزان تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و دیواره سلولی گیاه کاهش یافت.