نام پژوهشگر: ایرج ضاربان
ایرج ضاربان شمس الدین نکینامی
چکیده: مقدمه: بیماری دیابت به عنوان شایع ترین بیماری ناشی از اختلالات متابولیسم، محسوب می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزش تئوری محور بر رفتارهای خود مراقبتی بیماران دیابتی نوع 2 شهر زاهدان انجام شد. مواد و روش کار: این کارآزمایی بالینی برروی 138 بیمار زن مبتلا به دیابت نوع شهر زاهدان در سال 1390 انجام شد. بیماران به روش نمونه گیری آسان با توجه به معیارهای ورودی و خروجی از مرکز دیابت بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) زاهدان انتخاب و بصورت تصادفی به دو گروه (69 نفر گروه مداخله و 69 نفر گروه کنترل) تقسیم شدند، انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، شامل پرسشنامه (روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت )، چک لیست آزمایش (fbs, ldl, hdl و hba1c) بود. قبل از آموزش، پرسشنامه و چک لیست ثبت آزمایشات برای هر دو گروه تکمیل و گروه مداخله 5 جلسه آموزش (با شیوه بحث گروهی، استقاده از تجارب افراد موفق و نمایش فیلم ) به مدت یک ماه دریافت کردند. 3 ماه و 6 ماه پس از مداخله آموزشی، هر دو گروه شاهد و مورد پرسشنامه و چک لیست ثبت آزمایشات مربوطه را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های مناسب تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و رفتارهای خود مراقبتی در گروه مداخله قبل و بعد از آموزش اختلاف معنی داری مشاهده شد (001/0p<). همچنین بین میانگین آزمایشات (fbs, ldl, hdl و hba1c) گروه مداخله قبل و بعد از آموزش تفاوت معنی داری مشاهده شد (001/0p<). بحث و نتیجه گیری: آموزش خود مراقبتی موجب ارتقای رفتارهای خودمراقبتی و همچنین بهبود میانگین (fbs, ldl, hdlو hba1c) در بیماران گروه مداخله گردید. بنابراین آموزش خود مراقبتی با این روش بیشتر مورد توجه پرستاران و کارکنان بخش بهداشت قرار گیرد.
مرضیه آب سواران شمس الدین نیکنامی
زمینه و هدف: سرطان پستان شایع ترین انواع سرطان و دومین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان است. زنان در تمام سنین در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند و با افزایش سن این خطر بیشتر می شود. در صورت تشخیص زود هنگام بیش از 90 درصد مبتلایان درمان می شوند. خودآزمایی پستان یکی از روش های موثر در تشخیص زود هنگام سرطان پستان می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر روش های آموزش بهداشت در ارتقای خودآزمایی پستان در پرستاران زن شهر زابل انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله ای شاهد دار است که بر روی 105 نفر از پرستاران بیمارستان های شهر زابل انجام گرفت که 35 نفر در گروه مداخله با روش سخنرانی، 35 نفر در گروه مداخله با روش تلفن همراه و 35 نفر در گروه شاهد قرار گرفتند. قبل از انجام مداخله آموزشی پرسشنامه محقق ساخته توسط واحدهای مورد پژوهش تکمیل شد، سپس مداخله آموزشی در گروه های مداخله اجرا گردید. 3 ماه بعد از مداخله، پس آزمون با استفاده از همان پرسشنامه اولیه انجام شد و داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 19 و آزمون آنالیز واریا نس یک طرفه، تی زوجی، همبستگی پیرسون و کای دو تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: آزمون آنالیز واریا نس یک طرفه نشان داد که قبل از مداخله تفاوت میانگین نمرات آگاهی، نگرش و عملکرد بین گروه های مداخله و گروه شاهد از لحاظ آماری معنی دار نبود(05/0 <p) اما این تفاوت بعد از مداخله معنی دار بود(05/0>p) بعد از مداخله افزایش معنی دار در میانگین نمره آگاهی، نگرش و عملکرد در دو گروه مداخله روی داد(05/0 >p) اما این تفاوت در گروه شاهد معنی دار نمی-باشد(05/0 <p). همچنین مشخص شد که این افزایش در گروه تلفن همراه برای نگرش و مهارت به طور معنی دار بیشتر از گروه سخنرانی می باشد(05/0 >p). نتایج: نتایج این مطالعه نشان دهنده ی تأثیر مثبت آموزش بر ارتقای رفتارهای بهداشتی و پیشگیری کننده در رابطه با سرطان پستان می باشد. همچنین نتایج حاکی از آن می باشد که آموزش از طریق تلفن همراه تأثیرگذاری بیشتری نسبت به روش سخنرانی دارد. واژگان کلیدی: آگاهی، نگرش، عملکرد، خودآزمایی پستان، پرستاران.
حسین یاوریان صدیقه السادات طوافیان
مقدمه: تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (cchf) یک نوع بیماری مشترک بین حیوان و انسان است که به صورت ناگهانی شروع می شود. چند سالی است تعدادی از هموطنان عزیز کشورمان در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست می دهند که بیشترین علت ابتلای بیماران، تماس با دام یا مصرف گوشت های آلوده حاصل از ذبح دامهای غیر مجاز می باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان تأثیر برنامه آموزشی در خصوص تب کریمه کنگو (cchf) در تغییر رفتارهای بهداشتی کارگران کشتارگاه ها می باشد. روش کار: این پژوهش شبه تجربی است که در سال 1391 و1392 در کشتارگاه های شهرزاهدان انجام شده است. برای این منظور، به دلیل محدود بودن تعداد کارگران کلیه ی آنان (80نفر ) به روش سرشماری مبتنی بر هدف انتخاب شدند.ابزار گرد آوری پرسشنامه بود که پس ار تایید روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت که 10 نفر ازآنها به دلیل عدم مراجعه به موقع از مطالعه حذف شدند. دراین پژوهش کارگران مورد نظر در قبل و بعد از آموزش در دو گروه کنترل و مداخله تحت نظرقرار گرفتند و اطلاعات جمع آوری شده از طریق پرسشنامه ها درقبل و بعد از آموزش در دو گروه با هم مقایسه گردید. برای این امردر ابتدا کارگران در هر دوگروه پرسشنامه مربوط به سنجش آگاهی، نگرش و رفتار را تکمیل نمودند و فقط گروه مداخله مورد آموزش قرار گرفته و یکماه بعد از تکمیل پرسشنامه در گروه کنترل و یک ماه بعد از مداخله در گروه ازمون پرسشنامه مرحله دوم تکمیل شد. در نهایت تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو مرحله با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. یافته ها: علیرغم یکسان بودن دو گروه در بدو مطالعه از نظر بیشتر متغیرهای دموگرافیک و متغیرهای تحت بررسی اگاهی و رفتار نتایج آزمون تی زوجی اختلاف معنی داری درمقادیر قبل و بعد از آموزش درآگاهی و رفتار کارگران در گروه آزمون نشان داد (p<0/05). علیرغم اینکه نمره نگرش دو گروه آزمون و شاهد بعد از مداخله در هر دو گروه معنی دار بود ولی ازمون مقایسه تفاوت میانگین های قبل و بعد هر دو گروه از نظر نمره نگرش به نفع گروه مداخله معنی دارشد (p<0/005) لذا اجرای برنامه آموزشی در تغییر هر سه متغیر مورد بررسی موثر در خصوص پیشگیری از بیماری تب کریمه کنگو موثر بوده است. نتیجه گیری: برنامه آموزشی درافزایش آگاهی، نگرش و رفتار کارگران گشتارگاه ها تاثیر داشته است. لذا توصیه می شود این برنامه بهداشتی در کشتارگاها مورد استفاده قرار گیرد.