چکیده هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثربخشی گروه درمانی معنوی مذهبی و تحلیل رفتار متقابل بر افسردگی و سبک های اسناد سوء مصرف کنندگان مواد انجام شده است. مواد و روشها: بدین منظور تعداد 45 نفر از سوء مصرف کنندگان مقیم در مرکز اجتماع درمان مدار(tc) مشهد در ابتدا به روش نمونه گیری در دسترس پس از غربالگری انتخاب و به روش گمارش تصادفی در سه گروه آزمایشی اول (معنوی-مذهبی)، آزمایشی دوم (تحلیل رفتار متقابل) و کنترل قرار گرفتند. قبل از آغاز گروه همه اعضاء به دو پرسشنامه افسردگی بک و سبک های اسناد سلیگمن پاسخ دادند. سپس اعضای گروه آزمایشی هر یک در 12 جلسه یک تا یک و نیم ساعته درمان (دو بار در هفته)، شرکت کردند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. یافته ها: گروه درمانی معنوی-مذهبی و تحلیل رفتار متقابل هر دو به یک میزان موجب کاهش افسردگی (00/0=p و89/18=f) کاهش سبکهای اسنادبدبینانه (00/0=p و 48/12=f) و افزایش اسنادهای خوش بینانه (007/0p= و 9 /6=f)در سوء مصرف کنندگان می شوند. نتیجه گیری: هر دو گروه درمانی معنوی- مذهبی و تحلیل رفتار متقابل به یک میزان باعث کاهش افسردگی و بهبود سبک های اسناد شده بودند و نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری داشتند.