نام پژوهشگر: نجات مهدیه
نجات مهدیه محمدتقی اکبری
ناشنوایی شایع ترین نقص حسی در انسان است که در نیمی از موارد به علل ژنتیکی مربوط می شود. 75-80% موارد وراثتی به صورت اتوزومی مغلوب هستند. مشکل اصلی تشخیص در اختلالاتی مانند ناشنوایی، علل ناهمگن آنهاست؛ شایع ترین ژن های دخیل در ناشنوایی عبارتند از dfnb1 (gjb2&6)، dfnb3 (myo15a)، dfnb4 (slc26a4)، dfnb7/11 (tmc1)، dfnb8/10 (tmprss3)، dfnb9 (otof)، dfnb12 (cdh23)، dfnb59 (pjvk)، dfnb67 (tmhs). بنابراین، نگرش های بررسی همزمان چند علت ژنتیکی و ابداع روش هایی برای این منظور از اهمیت ویژه برخوردار است. در این پژوهش، 109 خانواده از آزمایشگاه های ژنتیک پزشکی تهران، کوثر، انجمن خانواده ناشنوایان ایران، مراکز بهزیستی شمیرانات، تهران و ورامین برای شرکت در پژوهش دعوت شدند؛ از این تعداد، 54 خانواده دارای بیش از یک فرد مبتلا به ناشنوایی غیرسندرومی اتوزومی مغلوب در پژوهش شرکت کردند. پس از مشاوره خانواده ها و امضاء رضایت نامه آگاهانه، ژن های gjb2 و gjb6 تعیین توالی شده و افراد هتروزیگوت با mlpa و real time pcr بررسی شدند. خانواده های فاقد جهش gjb2 برای بررسی هاپلوتایپی لکوس های بالا کاندید شدند. برای هر لکوس چهار str انتخاب شد. همه strها در پنج مجموعه مالتی-پلکس راه اندازی گردید. درکل، ناشنوایی در 9 مورد از 54 خانواده به علت جهش های ژن gjb2 بود. در 7 خانواده تنها یک جهش در ژن gjb2 پیدا شد و جهش دومی یافت نگردید. در یکی از این خانواده ها یک جهش غالب de novo پیدا شد. بر پایه تحقیق ما، جهش های gjb2 در 67/16% بیماران دیده شد که با مطالعات پیشین سازگار است. بنابراین، 38 خانواده هیچ جهشی در gjb2 نداشتند. لکوس های dfnb7/11 و dfnb9 هرکدام در یک خانواده و لکوس های dfnb12 و dfnb3 نیز هرکدام در دو خانواده پیوستگی نشان دادند. احتمالاً سهم چهار لکوس dfnb3، dfnb7/11، dfnb9 و dfnb12 در حدود 79/15% موارد فاقد جهش gjb2 است. به زبان دیگر، 9 خانواده بعلت جهش gjb2 و 6 خانواده به علت لکوس های مذکور یعنی 8/27% موارد را شامل می شدند. بنابراین، لکوس های بیشتری در ناشنوایی های ایران درگیر اند.