جستجوی سرچشمه ها و نارسایی های رویکردها و راهکارهای تجربی و ذهنی مبتنی بر نگرش های غربی و اسلامی در ارتباط با فضای شهری، و اتخاذ رویکرد و روش شناسی پژوهشی جدید و مبتنی بر فلسفه و حکمت اسلامی در رابطه با مفهوم فضای شهری اسلامی به طور عام و میدان های شهری به طور خاص، مسئله اساسی این پژوهش است. بدین منظور، با استعانت از رویکرد «واقع گرایانه اسلامی» که در آن با مرجعیت و اعتباری که برای سه منبع معرفتی حس، عقل و وحی قائل است و با اسلوبی «استنباط گرایانه و اجتهادی»، معنای فضای شهری در شهر اسلامی مبتنی بر ارتباط بنیادین و وثیق ابعادی «وجودی» و «ماهیتی» فضا می باشد. براین اساس، فرایند استنباط مفاهیم فضای شهری اسلامی، بواسطه دو راهبرد و روش «فراتجربی» و «تجربی» در فضا، میسر است. در سطح فراتجربی به تعاملات «درون گرایانه» و «واقع گرایانه» ناشی از حضور وجودی «ذهن» و «اجتماع» در فضا می پردازد. در سطح تجربی نیز به تحلیل نظرسنجی ها، مشاهده ها، مصاحبه ها، پرسش نامه ها و سازمان فضایی و کالبدی میدان مرکزی همدان، پرداخته شد. در بخش پرسش نامه ها، افراد پاسخ دهنده به صورت تصادفی، از کلیه اقشار اجتماعی و جنسیتی و مجموعا 219 نفر، انتخاب گردیدند و داده ها در نرم افزار آماری spss، به وسیله روابط معنادار بین متغیرهای دخیل، مورد استنباط قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که در بعد تعاملات ذهنی(درون گرایانه) با فضای شهری، مفاهیمی نظیر: تقدم خلوت درونی بر خلوت شخصی، تقدم تعلق به فضای خصوصی(درونی) نسبت به فضای شهری، تقدم حضور روزانه در فضای شهری نسبت به حضور شبانه، تقدم حرکت در فضای شهری نسبت به حس توقف و درنگ در آن و کم رنگ بودن حس مالکیت فضایی در فضای شهری قابل تببین و تفسیر می باشد. در بعد «تعاملات اجتماعی» نیز، مفاهیمی چون: تقدم بعد کاری بر بعد تفریحی در فضای شهری، تقدم خاطرات اجتماعی بر خاطرات فردی، نفی قشربندی اجتماعی در فضا، تقدم شلوغی و ازدحام بر خلوت های شخصی و دوطرفه، تقدم تعاملات مردان نسبت به زنان و تقلیل امنیت روانی در فضای شهری، مورد استنتاج و استنباط قرار گرفت.

مجموعه آموزشی ، مرکزی است جهت آموزش ویادگیری با ایجاد فضاهایی که کودکان بتوانند رویاهای زیبای کودکانه خود را بازسازی کنند . طراحی و ساخت مجموعه ای برای کودک شامل فضاهای مختلف آموزشی ، نمایشگاهی ، گالری ها ،کلاس ها، آمفی تئاتر روباز و ورزشی و ... با شیوه های کاملا نوین همراه با مدیریت و فضاهای تجهیزاتی و تاسیساتی که مصادیق فضای کودکانه می باشد که در مبانی پژوهشی به اصول طراحی آن دست یافته شده است .

مبحث زمینه گرایی پیرامون یک اثر معماری در یک محیط کالبدی ، به منظور ارتباط نیروها یا ویژگی های درونی یک بنا با محیط و مجموعه اطراف می باشد.در زمینه گرایی اجزای شکل ساختمان ها به تنهایی ارزیابی و مطالعه نمی شوند، بلکه در زمینه وسیع تر و در ارتباط با ساختمان های موجود مورد بررسی قرار گرفته و در سلسله مراتبی از مجموعه قرار می گیرند. بافت سنتی جوانشیر نقش مهم درشکل گیری ساختار شهر کرمانشاه دارد و به عنوان عنصری خدماتی-شهری، از گذشته تا به امروز مورد توجه بوده است،جهت بالا بردن سطح کیفی - خدماتی و فرهنگی محیط شهری ، بهبود حیات فرهنگی مرکز شهر و تقویت و تداوم خاطره های شهر، در این بخش از شهر بهره برد.در این تحقیق با بررسی تئوری زمینه گرایی و بکارگیری مفاهیم آن، طراحی در بخشی از بافت انجام دهیم که شکل گرفته از جزئیات کالبدی و انرژی های درونی سایت و فرهنگ مردم می باشد.

هدف از انجام این پروژه استفاده از خلاقیت در معماری مجموعه آموزشی و فرهنگی کودکان بوده که در این باره به تحقیق موردی و مطالعات کتابخانه ای پرداخته و در نهایت امکان تغییر در ویژگی های فضا های داخلی و عملکرد ها ، ترکیب سنی در فضاهای مختلف، بهره گیری از رنگ های روشن، انعطاف پذیری ، استفاده از تکنولوژی های نوین در طراحی مجموعه آموزشی و فرهنگی کودکان را بررسی می کند

در این نوشتار ابتدا به بررسی آموزش سنتی می پردازیم و سپس آموزش مدرن و دانشگاهی یا مدرسه ای که از چارچوب نظر و عمل در کنار هم به عمل یا نظر صرف نزدیک گشته است. به دنبال مجهولی که میتواند مهره گم شده و اصلی نابسامانیهای معاصر باشد،از تربیت معمار صحبت می شود.همچنانکه در فتوت نامه ها تعلیم در کنار تربیت معنا داشته است.برای تکمیل منظور به بیان چند شبهه پرداخته می شود.

امروزه بحران مکان به مفهوم فقدان معنی اجتماعی در فضا و زمان یکی از دلایل اصلی عدم توانایی فضاهای زیستی در فراهم آوردن محتوای لازم برای "باشیدن" انسان ها و در پی آن بحران هویتی جوامع معرفی می گردد. چرا که هویت بشری مستلزم هویت مکان است و مکان بدون در اختیار نهادن امکانات غنی در تعیین هویت انسان ها نمی تواند کارکردی هویت پرداز ایفا نماید. دربسیاری از کلانشهرهای دنیا رقابت ویژه ای درجهت ارتقای کیفیت کالبدی و معنایی منظر شهری وجود دارد تا بتوانند جایگاه خود را برای جذب گردشگر و توریسم ارتقا دهند. براساس چنین ویژگی، گسترش فضاهای باز جمعی و ایجاد مراکز فراغتی و تفریحی یکی از اهداف مهم برنامه ریزان مدیریت کلانشهرهای جامعه گردشگری شهری است. وجود جاذبه های متنوع منابع طبیعی در شهرها از جمله رودخانه های شهری جزء پارامترهای مهم شکل گیری شهری می باشد. توسعه فضاهای شهری در عصر حاضر بدون شناخت کافی ازویژگی های رودخانه های شهری و بهره گیری از پتانسیل های آنها ، مشکلات عدیده ای را برای شهرها به همراه داشته است. متاسفانه در اغلب شهرهای ایران به طور جامع وکامل به این عامل توجه کافی نشده و عرصه رودخانه ها با پتانسیل های بالا برای جذب توریسم ، بدون استفاده می باشد. لذا استفاده از رویکرد مکانسازی و هویت وحس تعلق به مکان و استفاده از تجربیات جهانی و الگوهای رایج در این زمینه ، برای رسیدن به الگوهای معماری در برخورد با این رودخانه های شهری در مقیاس خرد و بصورت کل در بافت شهری وتبدیل آنها به یکی ازمراکز پویا و زنده شهری در این رساله ارائه می شود.

امروزه پدیده ی تفرج ، جزء لاینفک زندگی انسانها را تشکیل می دهد و اکثر مردم بعلت عدم برخورداری از ویژگی های لازم برای زندگی در شهرهای صنعتی و بزرگ از زندگی بی روح شهرنشینی گریزان بوده و سعی می نمایند تا بیشتر اوقات فراغت و ایام تعطیل خود را در خارج از منزل سپری نمایند. دراین میان پارک های جنگلی به دلایل گوناگون، بیش از هر مناطق تفریحی دیگر مورد استفاده قرار می-گیرند. از سویی گریز مردم از شهرها و پناه بردن به جنگل، اگر بی قاعده و بدون کنترل باشد، آسیب های جدی و کنترل ناپذیری را به پیکره طبیعت وارد می نماید. لذا با ایجاد محیط های تفریحی مناسب در بسترهای طبیعی و جنگل ها می توان ضمن جلوگیری از تخریب طبیعت، آسایش و رفاه بیشتری را برای استفاده کنندگان از مواهب طبیعی فراهم نمود. محیط و منظر طبیعی میراثی است که خداوند برای بشر آفریده است، و بشر باید در حفظ و نگهداری از آن بکوشد تا کمترین آسیب به آن برسد. این محیط طبیعی میتواند بستری باشد که انسان در آن به گشت و گذار بپردازد و به آرامش روحی و فکری دست یابد. تفرج و گردشگری در دامن طبیعت یک روش مناسب برای گذران اوقات فراغت است که در طرح این مجموعه مدنظر می باشد. رساله حاضر کوشیده است تا به مبانی نظری درباره ی طبیعت و گردشگری و همچنین لازمه های طراحی یک مجموعه تفریحی- توریستی، با رویکردی از طبیعت گرایی در محوطه ی غار قوری قلعه واقع در استان کرمانشاه که در ردیف پارکهای جنگلی قرار می گیرد، بپردازد. همچنین علاوه بر درنظر گرفتن مسائل تفریحی به مسئله ی محیط زیست و طبیعت پیرامون نیز توجه شده است تا علاوه بر گردش و تفریح و دیدن جاذبه های طبیعی و باستانی غار قوری قلعه، با ایجاد یک مکان امن و آرامش بخش بتوان این فضا را در سطح جهانی مطرح نمود.

نیاز انسان به طبیعت، نیازیست انکارناپذیر، سفر در طبیعت و هم اقامت در آن و مأنوس شدن با آن در ساختن روح انسان بسیار تأثیرگذارند و معماری از عوامل تعیین کننده نحوه اقامت و بی شک برخورد او در این اقامت با طبیعت است. معماری علاوه بر این که به ایجاد رابطه با محیط طبیعی کمک می کند، وظیفه محافظت از آن را در برابر آسیبهایی که از طرف انسانها به آن وارد می شود بر عهده دارد تا تخریب گریزناپذیر محیط بدست انسان را به حداقل برساند. امروزه، متأسفانه طبیعت شکوه پیشین خود را از دست داده وتوان ما دردرک طبیعت کم شده است. معماری از این رو می باید در فراهم آوردن مکان های معمارانه که در آن مردم حضور طبیعت را احساس کنند، بکوشد. وقتی چنین باشد معماری طبیعت را بوسیله تجرید تغییر شکل می دهد و معنایش را دگرگون می سازد. وقتی که آب، باد، نور و دیگر عناصر طبیعت در درون معماری تجرید می یابند، معماری تبدیل به مکانی می شود که در آن مردم و طبیعت تحت یک حس پایدار کشمکش باهم مواجه می گردند. همین احساس کشمکش، حساسیت های معنایی را که در انسانیت معاصر نهفته است بیدار خواهد ساخت. از طرفی معماری را می توان به وسیله جست و جوی منطق بنیادی نهفته در مکان ساخت. جست و جوی معمارانه شامل: دریافت و بیرون کشیدگی ویژگی های سایت، همراه با سنت های فرهنگی، آب و هوا، وجوه طبیعی و هویت تاریخی و... که پس زمینه آن را شکل می دهد می باشد. با توجه به آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی متعددی که در کرمانشاه وجود دارد و این استان هرساله دارای مسافران و گردشگران بی شماری جهت بازدید از این منطقه می باشد، وجود مجموعه تفریحی، گردشگری و اقامتی ... از ضروریات این منطقه به شمار می رود. در مبانی نظری این پژوهش سعی گردید که برای ساماندهی سایت و طراحی مجموعه با توجه به عناصر موجود در سایت نگاهی به فلسفه وجودی و عناصر تشکیل دهنده باغ ایرانی داشته باشیم که در یک قسمت سایت مجموعه اقامتی و... به عنوان کوشک که از عناصر اصلی و تشکیل دهنده باغ ایرانی می باشد در نظر گرفته شده است. از دیگر عناصر باغ ایرانی مانند: ریتم، هندسه، آب، مرکزیت، گستردگی دید و... نیز در طراحی پروژه استفاده شده است. از این رو ایجاد مجموعه تفریحی، گردشگری و اقامتی براساس هندسه و نظم موجود در مبانی باغ ایرانی هدف رساله حاضر بوده است. امید است این تحقیق در راستای حفظ ارزشهای هنر ایرانی توانسته باشد گامی مفید بردارد.