در این پژوهش، برای آشکار ساختن چون وچند دوره های کارآموزی در آموزشیاری، برنامه ها، فرایندها، و برایندهای آن ها سنجش و میزان هم خوانی ی هدف ها و فعالیت هایی که در برنامه ها آمده اند، با آزموده های کارآموزان و دست آوردهای کارآموخته گان برآورد شده است تا زمینه برای نوشتن پیش نویس یک برنامه ی سازایی گرانه، در راستای زدایش کاستی های دیده شده، فراهم شود. در این راستا، افزون بر نگرش سیزده برنامه ی آموزشی ی دوره های "تربیت معلم و دبیر"، از 21 استاد، 141 آ کارآموز، و 23 کار آموخته ی 7 رشته در این دوره ها هم پرسش شد و شماری از نشست های آموزشی شان نگرش گردید. گزینش این داده بخشان بر پایه ی میزان دست رسی و تمایل به همکاری بوده است. یافته ها گویای کاستیمندی ی برنامه ها و ناهم خوانی ی برنامه ها، فرایند ها، و برایندهای دوره ها، مگر در زمینه ی بهره مندی از دیدگاه های نوین آموزشی، هستند چون هم برنامه ها و هم کاربران آن ها به گونه ای بر دیدگاه ها و روش های دیروزی پافشاری دارند. درپی ی شناسایی ی کاستی های دوره های کنونی ی کارآموزی در آموزشیاری، و در چارچوب نگره ای ی سازایی گری، پیش نویس برنامه ا ی که ویژه گی های یک برنامه ی کارساز و امروزی را دارد پیشنهاد شده است تا به پژوهش گذاشته شود. کلیدواژه ها: ارزشیابی برنامه، دوره های تربیت معلم، تربیت دبیر، سازایی گری