نام پژوهشگر: زینب اصغری

تفسیر روایی سوره عنکبوت 1-35
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1391
  زینب اصغری   کاظم قاضی زاده

قرآن کریم برترین معجزه پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) کتابی آسمانی و هدایت بخش برای تمام جهانیان است. از همان روزگار نزول آیات قرآن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) خود شخصاً به تفسیر و تبیین آنها همت گماشته و اصحاب و یاران خود را ترغیب و تشویق بدان می کردند. ائمه اطهار (علیهم السلام) داناترین و فهیم ترین افراد نسبت به قرآن در تفسیر قران نیز پوینده ی راه و مکتب پیامبر (صلی الله علیه و آله) بوده و با روایات و بیانات خود مردم را به فیض عظیم در فهم قرآن رسانده اند. بی گمان صحیح ترین و استوارترین تفسیر از قرآن کریم، تفسیری است که در کلام و بیان آورنده آن و اهل بیت عصمت و طهارتش تجلی کرده و ظهور یافته است. چرا که معصومان (علیهم السلام) داناترین و آگاه ترین افراد نسبت به معارف قرآنی هستند. دانشمندان و مفسرانی دوراندیش و آگاه به این نکته از دیرباز و از کهن ترین روزگاران روایات صادره از این بزرگترین عالمان قرآنی را در تفسیر و تبیین آیات قرآن گردآورده و در مجموعه هایی سامان داده اند. بدین طریق تفاسیر اثری بر پایه کلام معصومین (علیهم السلام) شکل گرفته و در دورانهای مختلف به جامعه عرضه شده است. با یک نگاه اجمالی به تفاسیر موجود اثری به نکاتی پی خواهیم برد از جمله: 1-تفاسیر اثری موجود، عمدتا در قالب گزارش روایات سامان یافته اند بدین صورت که در ذیل هر آیه ای روایات مربوط به آیه را به ترتیب به همان شکل روایت (سند و متن) فقط نقل کرده اند و متنی روان و تفسیری مبتنی بر روایات به نگارش در نیاورده اند.(بعضاً تفاسیر متاخرتر نظیر برهان، دسته بندی های موضوعی نیز ارائه داده، اما باز هم ذیل هر موضوع فقط به نقل روایات پرداخته است.) 2-تفاسیر اولیه اثری نظیر قمی صرفا روایاتی راکه در آنها و یا عبارتی از آیه به کار رفته است و یا روایاتی را که مستقیماً و در ذیل آیه مورد نظر آمده اند روایت تفسیری تلقی کرده در تفاسیر خود نقل کرده اند و روایات مرتبط به آیه و هم موضوع با آن را که هیچ اشاره ای به آیه ندارد. گردآوری نکرده اند. البته تفاسیر متاخرتر نظیر صافی، برهان از این انحصار بیرون آمده، روایات هم موضوع و مرتبط با آیه را هم در تفاسیر خود استفاده کرده اند. در این پایان نامه برآنیم که به تفسیر روایی سوره عنکبوت بپردازیم.