نام پژوهشگر: علی اکبر سیف کردی
مسعود یقبانی علی اکبر سیف کردی
تلخی در آب مرکبات از سال 1932 به عنوان مشکلی در صنایع تبدیلی مرکبات مطرح بوده است و سازمان بهداشت امریکا در سال 1969، آنرا به عنوان یکی از 101 مشکل پیچیده و قابل توجه در علوم و تکنولوژی مواد غذایی طبقه بندی نموده است . تلخی آب مرکبات به ویژه آب لیموشیرین توسط یکی از دو ترکیب نارینجین و لیمونین یا هر دو ایجاد می گردد. طی پژوهشهایی که تاکنون در این زمینه انجام پذیرفته است ، روشهای مختلفی جهت تلخی زدایی از آب مرکبات پیشنهاد شده است . روشهای آتزیمی و جذب سطحی عمده ترین روشهای تلخی زدایی می باشند. از آنجا که روشهای آنزیمی گران و پرهزینه هستند و نمی توانند هر دو ترکیب عامل تلخی را بطور همزمان حذف نمایند، لذا روشهای جذب سطحی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. در این روش جذب سطحی، از رزین پلی استایرن دی وینیل بنزن که مناسبترین رزین تشخیص داده شده است ، بصورت بستر رزین ثابت استفاده گردید. براتی این منظور بستری از رزین مذکور درون لوله شیشه ای به قطر 2 سانتیمتر تهیه و آب لیموشیرین با دو سرعت جریان 12 و 15 برابر حجم بستر در ساعت از آن عبور داده شد. در نهایت آب میوه تلخی زدایی شده تحت این شرایط، از نظر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت و از هر نظر با نمونه شاهد مقایسه گردید. نتایج حاصل حاکی از آن است که رزین پلی استایرن دی وینیل بنزن بجز اینکه ترکیبات عامل تلخی آب لیموشیرین را جذب می نماید، هیچگونه اثر منفی بر ترکیبات دیگر آب میوه از جمله ویتامین c . قندها ندارد. سرعت چریان 15 برابر حجم بستر در ساعت به عنوان دبی مناسب جهت فرآیند تلخی زدایی شناخته شد. از آنجا که پس از فرآیند تلخی زدایی به منظور حفظ حالت اولیه آبمیوه، مقداری از پالپ میوه به آن افزوده می شود، لذا به آب میوه تلخی زدایی شده، مقادیر 0، 2 و 4 درصد پالپ اضافه گردید و نمونه های حاصل همراه با نمونه شاهد (آب میوه تلخ) از نظرویژگیهای ارگانولپتیکی با روش تست هدئنیک پنج امتیازی مورد ارزیابی قرار گرفتندو نتایج حاصل از آنالیزواریانس تست پانل مشخص نمود که از بین نمونه های مورد آزمایش ، نمونه آب میوه تلخی زدایی شده و حاوی 2 درصد پالپ است ، مطلوب ترین آب میوه می باشد.