نام پژوهشگر: محمد عجم
محمد عجم محمدرضا صبور
تعیین مشخصات مکانیکی خاک یکی از گام های مهم در طراحی پی پروژه های عمرانی و به ویژه سازه های آبی است.در این پزوهش،تاثیر شوری آب سد گتوند واقع در انتهای رود کارون در استان خوزستانبر خصوصیات مکانیکی خاک ریز دانه بررسی شده است.بدین منظور ترکیب نمکی حاوی سه نوع نمک سدیم کلرید(50%)،منیزیم کلرید(30%) و کلسیم سولفات(20%) که بیشترین غلضت را در آّب مخزن پشت سد را داراست، در نظر گرفته شد. خاک استفاده شده حاوی 80%کائولینیت و 20%ماسه بادیمی باشد.سپس تاثیر شوری بر خواص مکانیکی خاکشامل مشخصات تراکمی،حدود اتربرگ،زاویه اصطکاک داخلی، چسبندگی و تورم آزاد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در بازه صفر تا 11درصد وزنی نمک نسبت به خاک، طراحی آزمایش با استفاده از روش rsm(روش سطح پاسخ)،صورت گرفت و تیمار های لازم ساخته شد.نتایج حاصل به کمکروش rsmمورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.بر اساس نتایج حاصل از آزمایشات مشخص شد که میزان و نوع شوری خاک تاثیر چشمگیری بر مشخصات تراکمی خاک یعنی رطوبت بهینه و دانسیته خشک ماکزیمم ندارد. نتایج نشان می دهد که به ازای تمام مقادیر غلظت های مورد استفاده ،رطوبت بهینه بین11.5 تا 12.5درصد متغییر است.درحالیکه در پروژه های اجرایی برای میزان رطوبت بهینه مقدار رواداری 2درصد مجاز شناخته می شود.از اینرو می توان نتیجه گرفت که تاثیر انواع و مقادیر مختلف نمک های مورد استفاده در مقدار رطوبت بهینه ناچیز و قابل چشم پوشی است. در مورد تغییرات حدود اتربرگ نتایج آزمایش ها نشان داد که حضور نمک باعث کاهش پلاستیسیته ی خاک شده و با افزایش درصد نمک تا حدود 11درصد وزنی حدروانی 30درصد و شاخص خمیری 45درصد کاهش می یابد ، در حالی که حد خمیری تقریباً ثابت ماند.آزمایشاتنشانمی دهدبا افزایش نمک تا 5.5درصد زاویه اصطکاک داخلی، کاهش و با افزایش بیشتر درصد نمک تا حدود 11درصد، زاویه اصطکاک افزایش می یابد. بررسی ها نشان داد که چسبندگی خاک ابتدا با افزایش غلظت نمک تا 5.5درصد، با افزایش روبه روست ولیبا افزایش بیشتر درصد نمک، در نهایت کاهش پیدا می کند. در آزمایش تورم آزاد هر چه قدر غلظت نمک بیشتر باشد،میزان تورم آزاد نمونه کمتر خواهد بود.