صنعت تولید خاک رنگبر فعال شده از منابع کانیهای رسی، از اوایل قرن بیستم در جهان آغاز شده است و با تکمیل روشهاس سنتی و بکارگیری تکنیکهای جدید در دو دهه اخیر، محصولات با کیفیت بسیار بالا تولید و به بازارهای جهانی عرضه می شود. نیاز کشور ما به خاک رنگبر فعال شده جهت صنایع تصفیه و رنگبری بین 30-20 هزار تن در سال برآورد می شود که بصورت وارداتی و عمدتا از کشورهای آلمان-ژاپن-چین و ... می باشد. مسائل بسیار پیچیده ای که در فرآیند فعالسازی بتنونیت وجود دارد باعث گردیده تا تولید این محصول در کشور ما هنوز به مرحله صنعتی خود نرسیده و این مسئله لزوم انجام تحقیقات جامع و کاملی را در این زمینه ایجاب می نماید. یکی از اصلی ترین موضوعات در این زمینه، شناسایی و استفاده مطلوب از منابع اولیه در این صنعت می باشد که رابطه مستقیم با بخش معدن و بخصوص فرآوری مواد معدنی دارد. شناسایی خصوصیات فیزیکوشیمیایی بنتونیت، تسلط کامل بر ساختار کانیهای رسی بنتونیتی و تاثیر فرآیند فعالسازی بر این ساختار و همچنین شناخت دقیق فاکتورهای شیمیایی فرآیند فعالسازی، از جمله مقدمات اصلی شروع تحقیقات در این زمینه می باشد. تجربه نشان داده است که تنها بعضی از منابع بنتونیتی جهت فعالسازی مناسب می باشند که می توان با استفاده از روشهای مختلف فعالسازی، خاصیت رنگبری آنها را به حداکثر رساند. در این رساله، سعی شده است تا ضمن بررسی برخی از بنتونیتهای ایران و تعیین خصوصیات بارز فیزیکو شیمیایی آنها، تاثیر عوامل مختلف بر فرآیند فعالسازی، از جمله تاثیر فرآوری بنتونیتها قبل از فعالسازی مورد بررسی قرار گیرد.