نام پژوهشگر: علیرضا ایوبی
علیرضا ایوبی جواد آرشامی
آنغوزه حاوی ترکیباتی نظیر سزکویی ترپن ها و کومارین ها است که در طب سنتی برای درمان اختلالات عصبی، صرع، آسم و بیماری های گوارشی استفاده شده است. وجود ترکیبات گوگردی سبب بروز خواص آنتی اکسیدانی مفیدی در آنغوزه می گردد. بدین منظور اثرات سه دوز عصاره آبی- الکلی آنغوزه بر پارامترهای خون و عملکرد تولید مثلی در رت های نر بالغ ویستار در یک طرح کاملا تصادفی مورد آزمایش قرار گرفت. تعداد 32 سر رت به طور تصادفی به 4 گروه 8 تایی تقسیم شد. تیمارهای آزمایشی شامل: (کنترل)، 75، 150 و 300 میلی گرم عصاره آنغوزه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن رت ها بود که روزانه به صورت تزریق داخل صفاقی و به مدت 14 روز مورد استفاده قرار گرفت. در روز 15 آزمایش، خونگیری از قلب رت ها به منظور سنجش پارامترهای خون شامل لیپید ها، آنزیم ها و هورمون ها انجام شد. برای مطالعه فعالیت های اسپرماتوژنز، بیضه راست در روز 15 آزمایش جدا گردید و پس از مراحل بافت شناسی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دوز 300 میلی گرم در کیلوگرم عصاره سبب افزایش سطوح گلوکز، کلسترول، آنزیم های ast و alt گردید (05/0p<). میزان تری گلیسرید سرم در رت های دریافت کننده 75 میلی گرم در کیلوگرم عصاره نسبت به سایر تیمارها، کاهش یافت (05/0p<). افزایش دوز عصاره آنغوزه، ضخامت لایه های سلولی لوله سمنیفروس را کاهش داد (05/0p<). همچنین تعداد سلول های لایدیگ و سرتولی تحت تاثیر دوزهای 150 و 300 میلی گرم عصاره آنغوزه کاهش نشان داد (05/0p<). دوز 300 میلی گرم در کیلوگرم عصاره آنغوزه سبب افزایش سطوح آنزیم های ast و alt و کاهش سطح تستوسترون خون گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که دوز 300 میلی گرم در کیلوگرم عصاره آنغوزه سبب تخریب و کاهش فعالیت بافت اسپرماتوژنز و سمیت کبدی توام با افزایش آنزیم های کبدی در رت ها شد؛ این در حالی بود که سطح 75 میلی گرم در کیلوگرم عصاره سبب بهبود عملکرد رت ها در فراسنجه های مذکور شد.