نام پژوهشگر: آزیتا نیکو

کاربرد توزیع زمان-فرکانس با تداخل کاهش یافته در مطالعه داده های لرزه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده معدن و ژئوفیزیک 1391
  آزیتا نیکو   علی نجاتی کلاته

تجزیه طیفی با استفاده از تبدیل فوریه یکی از مفیدترین ابزار در علم ژئوفیزیک است. این روش چندین دهه است که در لرزه شناسی بطور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. عواملی همچون نوع سیال درون سازند و تغییرات ضخامت لایه بر محتوای فرکانسی اطلاعات لرزه ای تاثیر می گذارند. مطالعه محتوای فرکانسی این اطلاعات می تواند در تشخیص عوامل بوجود آورنده آن کمک شایانی نماید. روش تجزیه طیفی یا تجزیه اطلاعات لرزه ای به فرکانس های تشکیل دهنده آن، بررسی محتوای فرکانسی اطلاعات لرزه ای را امکانپذیر می سازد و پدیده هایی که در فرکانس های خاصی قابل تشخیص هستند را بهتر نمایش می دهد. تجزیه طیفی با استفاده از تبدیل فوریه قادر به نمایش همزمان مشخصات طیفی و اطلاعات زمانی نیست. این روش محدودیت هایی در برخورد با سیگنال های ناپایا و سیستم های غیرخطی دارد که محققان را بر آن داشت که به توسعه روش های دیگری بپردازند. در این راستا روش های زمان-فرکانس توسعه یافتند که نمایش زمانی مشخصات طیفی سیگنال را میسر می سازند. روش های زیادی برای نمایش همزمان اطلاعات زمانی و فرکانسی وجود دارد. از جمله آنها می توان تبدیل فوریه زمان کوتاه ، تبدیل موجک پیوسته ، تبدیل s و توزیع ویگنر-وایل را نام برد. هرکدام از این روش ها اگرچه دارای مزایایی هستند، اما به علت وجود برخی محدودیت ها و معایب، استفاده از آنها محدود شده است. لذا یافتن روش-های زمان-فرکانس جدید که علاوه بر حفظ نقاط قوت روش های متداول، نقاط ضعف آنها را برطرف کند، ضروری می نماید. توزیع با تداخل کاهش یافته روشی است که علاوه بر رفع معایب توزیع ویگنر-وایل خصوصیات مطلوب آن را نیز حفظ می کند. با توجه به اینکه زمین رفتاری مانند فیلتر پایین گذر دارد، به هنگام انتشار امواج لرزه ای درون زمین محتوای فرکانسی این امواج با زمان تغییر می کند و سیگنال های لرزه ای ناپایا می شوند. بنابراین در تجزیه و تحلیل این سیگنال ها، نمایش همزمان اطلاعات زمانی و فرکانسی کاربرد وسیعی دارند. ساختار های زمین-شناسی مانند لایه های نازک ، کانال ها و تعدادی از مخازن هیدروکربنی که در حد ضخامت همکوکی هستند، به علت ضخامت کم آنها در مقاطع لرزه ای بازتابی قابل تشخیص نیستند. به تصویر کشیدن این ساختارها در صنعت بسیار مهم است. در این پایان نامه با استفاده از توزیع با تداخل کاهش یافته، که مزایای بسیاری دارد، به شناسایی دقیق تر مخازن هیدروکربنی با استفاده از نشانگرها و همچنین تشخیص لایه های نازک پرداخته شده است و نتایج حاصل از آن با روش های دیگری مانند ویگنر-وایل مقایسه شده است و در انتها می توان نشان داد که نتایج قابل قبولی با استفاده از توزیع با تداخل کاهش یافته در مقایسه با سایر روش ها بدست آمده است.