نام پژوهشگر: بهروز پورداد
بهروز پورداد محمد علی ابراهیمی
تکنیک اینویترو در چند دهه اخیر، موضوع تحقیقات گستردهای بوده است بویژه برای گیاهانی که رشد و تکثیر طبیعی آنها مشکل میباشد. سماق متعلق به خانواده آناکاردیاسه (تیره پسته) و گونه خودروی جنس رهوس در ایران است. قوه نامیه بذر سماق بسیار کم بوده و در طبیعت بصورت پاجوش تکثیر میگردد. در این تحقیق بهترین محیط باززایی و ریشهزایی در شرایط اینویترو مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونههای جوانه شاخههای گیاه سماق بعد از سترونسازی به محیط کالوسزایی منتقل شدند. کالوسزایی با استفاده از محیط ms با ترکیب هورمونهای مختلف iaa ba , bap , tdz ,iba مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر کالوسزایی و باززایی روی ترکیب هورمونی 5/0 میلیگرم در لیتر iaa و یک میلیگرم در لیتر ba بدست میآید و کمترین کالوسزایی و باززایی در غلظت 1/0 میلیگرم در لیتر iaa و 5/1 میلیگرم در لیتر ba رخ داد که بهترتیب 60% و صفر درصد بودند. جهت تعیین بهترین محیط ریشهزایی با ترکیب هورمونی مناسب از محیط ms بصورت کامل، نصف و یکچهارم بههمراه هورمونهای naa , iba , iaa و بدون هورمون استفاده شد که تفاوت معنیداری در ریشهزایی مشاهده گردید، بطوریکه بیشترین ریشهزایی در محیط ms کامل با غلظت 1 میلیگرم در لیتر iba و کمترین ریشهزایی در محیط نصف ms با غلظت 8 میلیگرم در لیتر iaa رخ داد که به ترتیب 5/44% و 66/2% بودند. بهترین محیط تیمارزایی جهت انتقال به محیط ریشهزایی، محیط تیمارزایی با غلظت 5/0 میلیگرم در لیتر iaa و یک میلیگرم در لیتر ba بود. تفاوت معنیداری در غلظت یک میلیگرم در لیتر و 5 میلیگرم درلیتر iba در تعداد ریشه و طول آن مشاهده شد. در غلظت 5 میلیگرم درلیتر iba افزایش تعداد ریشه و کاهش طول ریشه رخ داد که افزایش تعداد ریشه 6/3 عدد بود. همچنین آزمایشی جهت بررسی اثر استفاده از محیط جامد و مایع انجام شد و تفاوت معنیداری مشاهده گردید، و بیشترین ریشه زایی در محیط جامد بهمیزان 83/44% انجام شد.