نام پژوهشگر: عنایت سالاریان
عنایت سالاریان فیروز دیندار فرکوش
چکیده سانسور مطبوعات در ایران همزاد روزنامه در این کشور است. این پدیده در ایران، همواره با قبض و بسط هایی همراه بود. در زمانی که مرکز ثقل کشور در دست شاه و دربار متمرکز بود، سانسور مطبوعات، برای اجرا با مشکل چندانی روبه رو نبود. هرچه این مرکز ثقل نیرومندتر بود، سانسور شدت بیشتری به خود می گرفت. دوره های آغازین ورود روزنامه به ایران تا انقلاب مشروطیت، دوره شانزده ساله حکومت رضاشاه و دوران بیست و چهار ساله محمدرضاشاه( از کودتای 28 مرداد به بعد) از این جمله اند. اما در دوره هایی که مرکز ثقل حکومت از دربار خارج و به مجلس منتقل می شد و در دوره های هرج و مرج و نبود حکومت مرکزی قدرتمند، عملاً هیچ محدودیت و سانسوری بر مطبوعات اعمال نمی شد. دوران انقلاب مشروطه، سال های جنگ جهانی اول و سال های اشغال ایران در شهریور 20 تا کودتای مرداد 32، از آن جمله اند. در دوره حکومت پهلوی دوم، پدیده سانسور از قاعده ثابتی پیروی نکرد. از شهریور 20 تا کودتای 28 مرداد، به دلیل اشغال ایران، ضعف حکومت مرکزی و وجود نیروهای دموکراسی خواه در مرکز قدرت، چندان سانسوری بر مطبوعات اعمال نمی شد. پس از کودتا، سانسور شدیدی بر مطبوعات سایه افکند. کلمات کلیدی: ایران، پهلوی دوم، سانسور، مطبوعات، مجلس.