دوران اشکانی یکی از شکوهمندترین ادوار ایران محسوب می شود. نقش این سلسله نه تنها از نظر تاریخ سیاسی در تجدید عظمت و استقلال ایران حائز اهمیت است بلکه از نظر شهر سازی، هنری و معماری نیز یک عصر متحول و پویا است، اشکانیان ضمن به کار گیری شهرسازی مدور، در هنر معماری نیز فنونی را به طور استادانه در سطح وسیع پایه ریزی کردند و آن به کارگیری ایوان طاقدار بود، هنر های مرتبط با معماری نیز در این دوران همچون تکنیک آجر چینی و سنگ کاری نیز یا اولین بار مورد استفاده قرار گرفت و یا طرح های بدیعی به آن افزوده گردید،در عین حال می توان گفت معماران این دوران وارث سنت های مختلف بودند از یک سو سنت های کهن آسیای مرکزی را با خود به همراه داشتند و از سوی دیگر به ویژگی های سنتی ایران توجه داشتند، البته می توان سنت های یونان را نیز به آن اضافه کرد که در طول حکومت یونانیان در ایران رواج یافت. اما از مهمترین ویژگی های شهر های اشکانی می توان به مدور بودن آنها اشاره کرد، البته تا حدودی شهرسازی یونانی در این دوره تاثیر داشته اشت.در ضمن از دیگر خصوصیات معماری اشکانی نیز می توان به تنوع مصالح مختلف و بوم آوردآنها اشاره کرد. اشکانیان با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی، سیاسی شهرها،معابد و کاخ ها را می ساختند. البته در این میان هنر یونانی توانسته بود به معماری کاخ ها و معابد هم نفوذ کند.

این پایان نامه در 5 فصل تنظیم شده است . فصل اول : دسته بندی قلاع و نوع قلعه زهک ( زهنگ ) همراه با موقعیت و پیشینه تحقیقات در آن ، فصل دوم : خاستگاه و تاریخ اشکانیان ووضعیت ایالت آذربایجان از دوره اسکندر تا فروپاشی اشکانیان ، فصل سوم : توصیف بناهای مکشوفه براساس کاوشهای باستان شناسی (79-81) ، فصل چهارم : تحلیل مجموعه بناهای مکشوفه بر اساس شواهد و مطالعات تطبیقی ، فصل پنجم : نتیجه نهایی شامل پیشنهادات و پیوست ها می باش .