دراین رساله نخست به گونه ای مختصر اوضاع سیاسی-تاریخی ایران مورد بررسی قرار گرفته و درباره دولتها و حکومتهایی که همزمان و یا یکی پس از دیگری در این سرزمین به حکومت رسیده اند بحث شده و مطالبی در باره جامعه ایرانی و طبقات آن، که اعم از طبقه اشرافی ، طبقه متوسط و طبقه پائین و تهی دست بوده آورده شده است همچنین در باره فعالیت شیعیان زیدی، اسماعیلی و امامی و در باره زهد و تصوف درایران و جنبشهای علمی و توجه و اهتمام پادشاهان و وزرا به مدارس و کتابخانه ها سخن به میان آمده، مباحثی نیز در باره پویایی فلسفه و علوم پایه و تالیف فرهنگهای لغت و مباحث زبانشناسانه و مباحث نحوی ، بلاغی ، نقدی و پژوهشهای اسلامی و نگارش کتابهای تاریخی آمده است.