نام پژوهشگر: هاجر سیاه رستمی

حمایت از غیرنظامیان درمخاصمات مسلحانه و حفظ صلح و امنیت بین المللی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1381
  هاجر سیاه رستمی   جمشید ممتاز

قبل از سال 1949 تقریبا هیچ قاعده بشردوستانه ای که اختصاصا به مساله حمایت از غیرنظامیان بپردازد وجود نداشت. حتی مقررات کنوانسیونهای 1899 و 1907 لاهه هم متضمن چنین مقرراتی نبودند.کمیته بین المللی صلیب سرخ در 1929 پیش نویس مقرراتی را در مورد حمایت از غیرنظامیان تهیه کرد اما در کنفرانس دیپلماتیک دولتها حاضر به تصویب آن نشدند. اما پس از پایان جنگ جهانی دوم دیگر تردیدی در مورد لزوم تصویب این مقررات وجود نداشت. در نتیجه کمیته بین المللی صلیب سرخ‏‎icrc‎‏ اقدام به تهیه پیش نویس مقررات کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و ارائه آنها به کنفرانس دیپلماتیک 1949 کرد. در این کنوانسیونها دو دسته مقررات به موضوع کمک به غیرنظامیان اختصاص یافت: اول مواد 23 ، 55 و 59 کنوانسیون چهارم که به یاری جمعیت غیرنظامی سرزمین های اشغالی در زمان مخاصمات مسلحانه بین المللی اختصاص یافتند و دوم مقررات ماده 3 مشترک کنوانسیونهای ژنو که به حمایت از غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه غیربین المللی می پردازد. در 1956 مجددا کمیته بین المللی صلیب سرخ به تنظیم مقرراتی پرداخت که خطرات متوجه جمعیت غیرنظامی را معلوم و ممنوع می کرد.این پیش نویس با استقبال مواجه نشد. مجددا پیش نویس دیگری به کنفرانس دیپلماتیک 1974 ارائه شد و این کنفرانس دو پروتکل الحاقی به کنوانسیون های ژنو را در 8 ژوئن 1977 به تصویب رساند و هر دو پروتکل استفاده از گرسنگی را به عنوان یک ابزار جنگی ممنوع کردند.اما در دهه پایانی قرن بیستم تحولی در مخاصمات مسلحانه به وقوع پیوست که ضعف و نارسایی مفاد پروتکل ها بویژه پروتکل دوم را در حمایت از غیرنظامیان نشان داد.نتیجه تمام این اقدامات آن است که امروز می توانیم بگوئیم حق بر کمک بشردوستانه و حق بر دسترسی بشر دوستانه در درگیری های مسلحانه ایجاد شده است.