نام پژوهشگر: رضا موذنی
رضا موذنی عبدالعلی رخشانی
اندازه گیری چربیهای پلاسما جز مهمی از طب پیشگیری را تشکیل می دهد. این اندازه گیری باید دقیق، ساده و ارزانقیمت باشد. اندازه گیری ldl پلاسما به عنوان تست تشخیصی طلائی جهت تخمین عوارض عروقی ناشی از هایپرلیپیدمی شناخته می شود. اندازه گیری ldl از طریق فرمول فریدوالد صورت می گیرد که نیاز به اندازه گیری تریگلیسیرید (tg) پلاسما (پس از یک شب ناشتا بودن) و کلسترول پلاسما و hdl دارد. اما همچنانکه tg پلاسما افزایش می یابد از دقت این فرمول کاسته می شود تا جائیکه در tg>400 عملا این فرمول غیر قابل استفاده می شود. ما در این تحقیق نشان داده ایم که یک تست بسیار ساده یعنی اندازه گیری non-hdl (total cholesterol-hdl) توانایی بالاتری در غربالگری افراد هایپرلیپیدمیک، ارزیابی ریسک هر شخص و ارزیابی تاثیرات داروهای کاهنده چربی خون دارد. بر خلاف ldl، این پارامتر نیازی به تعیین ارتباط بین vldl و tg ندارد. این روش تمامی لیپوپروتئینهایی را که هم اکنون آتروژنیک شناخته می شوند (vldl, ldl, idl, lp(a)) دربر می گیرد. ما در این مطالعه توصیفی-تحلیلی هزار نفر از مراجعه کنندگان به ازمایشگاههای رزمجو مقدم و مهران در طی 6 ماه آخر سال 79 را بر اساس مقدار tg به 5 گروه تقسیم کردیم. و درهر گروه مقادیر ldl (با استفاده از فرمول فریدوالد) و non-hdl را بدست آوردیم. نتایج بدست آمده نشان می دهد که هر چه مقدار tg افزایش می یابد از همبستگی بین ldl و سطح کلسترول پلاسما کاسته می شود اما در مورد non-hdl این مساله صدق نمی کند و در تمامی مقادیر tg همبستگی بین این پارامتر و سطح کلسترول پلاسما ثابت و بالا می باشد. ضمنا اختلاف بین ضرایب همبستگی ldl و non-hdl در tg<400 بی معنا و در گروههای tg>400 معنی دار بود که این بدین معناست که می توان با اطمینان از non-hdl به جای ldl (با هر میزان tg) استفاده نمود و نیاز به اندازه گیری tg و در نتیجه ناشتا بودن را از بین برد. اما لازم به ذکر است که هنگامی که فرد نیاز به درمان پیدا می کند باید tg را اندازه گیری نمود تا بتوان داروی مناسب را انتخاب نمود.