نام پژوهشگر: کوروش مجدسلیمی
کوروش مجدسلیمی مجید میر لطیفی
در بهار و تابستان سال 1379، اثر تنش آبی و سه سطح مختلف ازت بر روی عملگرد گیاه چای در یک باغ در منطقه فومن مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق با استفاده از روش آبیاری بارانی تک شاخه ای اقدام به ایجاد 5 سطح آبیاری (10 تا 14) در دو طرف لوله گردید. همچنین سطوح ازت بصورت n1=100 و n2=180 و n3=360 کیلوگرم در هکتار در نظر گرفته شد. در طی دوره رشد مقادیرعمق آبیاری (عمق آب در ظروف نمونه گیری، catchcan) و درصد رطوبت خاک در نیمرخ 90 سانتیمتری در قبل و بعد از روش وزنی اندازه گیری گردید و سپس اندازه گیری نیاز آبی به روش بیلان رطوبتی خاک انجام شد. در کل فصل رشد به تعداد 8 بار به روش بارانی، آبیاری صورت گرفت. عملکرد بوته های چای که شامل برگهای آن است بطور ممتاز (2 یا 3 برگ و یک جوانه لطیف) و دستی انجام شد. برداشت از بوته های چای به تعداد 9 بار و در دوره های 15 تا 23 روزه صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان داده است که نیاز آبی چای در شرایط آزمایش برای آبیاری بارانی در شرایط آب و هوایی منطقه فومن حدود 360 میلی متر است. ضریب گیاهی (kc) برای مدیریت صحیح آبیاری چای بین 8/0 الی 9/0 محاسبه گردید. بیشترین میزان عملکرد برگ سبز چای تولیدی از تیمار 14 n2 (تیمار با آبیاری کامل و مصرف 180 کیلوگرم ازت درهکتار) معادل با 10144 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. کمترین میزان عملکرد برگ سبز چای نیز از تیمارهای بدون آبیاری در دو سطح ازت 100 و 180 کیلوگرم در هکتار (10n1, 10n3) و بترتیب معادل با 884 و 6/874 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید. تابع تولید چای بر اساس مقدار تبخیر و تعرق واقعی از هر تیمار آبیاری (et) و مقدار عملکرد متناظر با هر تیمار (y) بر اساس یک رابطه خطی بصورت زیر بدست آمد: (سطح ازت n2) n=30 r=0/976 y=8/85 (et)-899/3همچنین ضریب حساسیت شاخساره های چای به تنش (ky) با توجه به شکل پیشنهادی جزوه شماره fao.33 برابر با ky=1/4 بدست آمد. راندمان مصرف آب برای پر بازده ترین تیمار (i4n2) برابر 6/4 (kg(ha mm)-1) و برای کم بازده ترین تیمار 4/3 (kg(ha mm)-1) محاسبه گردید. نتایج تحلیل اقتصادی نیز نشان می دهد که حداکثر سود همواره در شرایط حداکثر محصول عاید می گردد، بطوریکه با احداث سیستم های آبیاری در یک باغ چای، باید آبیاری به نحو مطلوب صورت گیرد تا حداکثر تولید و در نتیجه حداکثر سود بدست آید. در غیر اینصورت به علت بالا بودن هزینه های اولیه احداث سیستم، هزینه ها بیشتر از راه درآمد شده و سود خالص کاهش می یابد.