رساله حاضر درباره اثار و نمایشنامه های ((ذبیح اله بهروز)) است که از هفت فصل تشکیل شده و بیشتر حاوی آثار نمایشی و ادبی وی. با توجه به فرم و دورنمایه می باشد. در فصل اول، کمدی ایرانی و برخی از انواع آن مانند، معرکه، تقلید ((خندستانهای سنتی)) به اختصار و اجمال مرور شده است، چرا که اکثر نمایشهای سنتی ایران حتی نمایشهایی که به شیوه اروپایی نوشته شد ریشه در اینگونه نمایشها و یا سرگرمیها دارد و بدون شناخت این نمایشها هر گونه مطالعه پیرامون کمدی ایرانی نابسنده ز کار در می آید. فصل دوم، اشاره به شرایط سیاسی، اجتماعی و مخصوصا فرهنگی دوره رضاشاه دارد، چرا که بهروز در این دوره می زیسته و آثارش بی تاثیر از این شرایط نبوده است. فصل سوم، اختصاص به معرفی ذبیح اله بهروز و آثار غیرنمایشی او از قبیل نظریات، شعرها، ترجمه و طنزنویسی و میزان تاثیر این آثار بر نمایشنامه های وی دارد. فصلهای چهارم تا هفتم، نیز به نمایشنامه های بهروز اختصاص دارد که شامل، ((شاه ایران و بانوی ارمن))، ((شب فردوسی))، ((در راه مهر)) و ((جیجک علیشاه)) می باشد که سعی شده با مطالعه زیاد این آثار معرفی، تفسیر و از نظر تکنیکی با توجه به قالبهای نمایشنامه نویسی جدید از قبیل بن اندیشه، نقشه داستانی، شخصیت، یگانهای سه گانه، کار پرداخت ((عمل))، گفت و شنود، سبک، و ... مورد نقد و بررسی قرار گیرد. در قسمت ضمائم نیز بازنویسی نمایشنامه جیجک علیشاه به همراه تعدادی از عکس های اجرای نمایش فوق که به کارگردانی اینجانب انجام پذیرفته ضمیمه می باشد.