نام پژوهشگر: فرانک زینعلی
فرانک زینعلی مجید میرخانی
معلولین قشر عظیمی از جامعه را تشکیل می دهند براساس داده های ilo 10% از افراد جامعه را معلولین تشکیل میدهند که براساس همین برآورد 3% معلولین نیازمند خدمات توانبخشی حرفه ای میباشند. در سرشماری سال 1365 تعداد معلولین با معلولیتهای قابل رویت حدودا یک درصد از جامعه بوده که یک سوم از آنان در سنین بین 14 تا 40 سال یعنی در محدوده استفاده از آموزش توانبخشی حرفه ای می باشند. معلولیت بعنوان یک عامل بازدارنده بر سر راه اشتغال افراد عمل میکند و اگر به این مسئله توجه کافی بعمل نیاید سبب بروز بسیاری از مشکلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی برای خود فرد و جامعه می گردد. توانبخشی حرفه ای بعنوان بخشی از روند اجتماعی سازگاری یا برگشت افراد معلول به اجتماع محسوب می گردد داشتن شغل برای معلولین فراتر از دستیابی به دستمزد اقتصادی است و سبب تامین کلیه نیازهای روحی، عاطفی و روانی می گردد. اشتغال هویت اجتماعی به فرد داده سبب احساس رضایتمندی در فرد می گردد. معضل بیکاری یکی از مشکلات موجود در جامعه می باشد که در این میان شانس اشتغال معلولین به مراتب کمتر از افراد عادی است نرخ بیکاری در سال 1370 (4/11%) و نرخ بیکاری برای معلولین در همان سال 27 درصد بوده است یعنی فرصت اشتغال معلولین تقریبا 2/1 افراد عادی می باشد. این مسئله درباره زنان معلول به شکل جدی تری خودنمائی می کند. جامعه شناسان به تبعیض دو جانبه جنسیت و معلولیت درباره زنان معلول اشاره می کنند و این تبعیض بقدری جدی و فراگیرنده میباشد که تقریبا کلیه جنبه های زندگی آنان از جمله تحصیلات، کار، ازدواج، خانواده، .... را متاثر می سازد. از نظر اشتغال میزان فعالیت مردان 9 برابر میزان فعالیت زنان است که این مقدار در مورد معلولین باز هم کاهش می یابد (شانس اشتغال زنان معلول 2/1 زنان عادی است). در حالیکه زنان معلول نیز همانند سایرین برای تامین نیازهای متعارف خود نیازمند انجان فعالیتهای اقتصادی میباشند. با توجه به ابعاد مسئله، روند افزایش جمعیت و بالا بودن نرخ بیکاری بخصوص در میان زنان معلول لازم است برنامه ریزیهای صحیح و حمایتهای مناسب در جهت اشتغال و ادامه آن در بین معلولین بخصوص زنان معلول صورت پذیرد که دراین میان شناخت دقیق مشکلات و مسائل موجود در زمینه اشتغال یکی از ارکان اساسی این برنامه ریزیها می باشد.