نام پژوهشگر: بیژن انیسی

پهنه بندی خطر بیماری مالاریا در کهنوج با استفاده از داده های ماهواره ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1362
  بیژن انیسی   عباس علیمحمدی سراب

عدم شناخت نواحی که در مناطق مالاریا خیز بیش از همه در معرض خطر بیماری مالاریا میباشند می تواند هزینه ها و خسارات زیست محیطی ناشی از سمپاشی متعدد را چندین برابر کند. بنابراین پهنه بندی خطر بیماری مالاریا یکی از نیازهای مهم در برای مبارزه با این بیماری محسوب می شود. طبق نظر اپیدمیولوژیست ها موثرترین عوامل محیطی در شیوع خطر بیماری شامل: پوشش گیاهی، رطوبت، دما، آب و مناطق باتلاقی می باشد. در این تحقیق جهت پهنه بندی خطر بیماری مالاریا در منطقه کهنوج اطلاعات پوشش گیاهی از طریق شاخص پوشش گیاهی ‏‎(ndvi)‎‏ و رطوبت از طریق تبدیل تلسدکپ و رودخانه ها و مسیل ها از نقشه های موجود و تصاویر ‏‎tm‎‏ لندست (1998) تهیه شد. پس از استاندارد سازی داده ها و وزن دهی به هر کدام از عوامل خطر بیماری به روش کریتیک پهنه بندی گردید و مناطقی که در اولویت مبارزه با مالاریا هستند مشخص گردید. جهت ارزیابی پهنه بندی حاصله از آمار بیماری موجود در منطقه استفاده شد و نتایج حاصله نشان دهنده رابطه بین پهنه بندی و تراکم بیماری می باشد.در نهایت با طبقه بندی روستاها به سه طبقه تعداد زیاد، متوسط و کم از لحاظ بیمار و ایجاد یک حریم 1500 متری برای هر روستا و استخراج اطلاعات پوشش گیاهی رطوبت و فاصله از رودخانه ها دو عامل تراکم پوشش گیاهی و رطوبت و فاصله از رودخانه ها دو عامل تراکم پوشش گیاهی و رطوبت به عنوان موثرترین عوامل در شیوع بیماری مشخص گردید. نتیجه کلی که از تحقیق گرفته شد عبارتست از این که پوشش گیاهی و رطوبت بیشترین رابطه را با شیوع بیماری مالاریا در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد و پیشنهاد می شود بدلیل سهولت محاسبه و استخراج شاخص پوشش گیاهی )‏‎(ndvi)‎‏ از تصاویر ماهواره ای در شناسایی زود هنگام مناطق در معرض خطر از این رابطه استفاده شود.