نام پژوهشگر: غلامرضا ساقی
غلامرضا ساقی مسیح الله ادیبی
در سالهای اخیر ایجاد شهرکهای صنعتی که از جمله فعالیتهای مهم در امر کمک به توسعه و پیشرفت صنعت در کشور بحساب می آید بایستی به گونه ای باشد که کمترین آسیبها را به محیط زیست منطقه وارد سازد.در این تحقیق که پیرامون مسائل زیست محیطی صنایع چرم (استان خراسان) صورت گرفته است روشهای مدیریتی کنترل، کاهش و استفاده مجدد از پساب تولیدی در این صنعت و بازیافت مواد با ارزش به خصوص کروم مورد مطالعه قرار گرفته است که مطالعه موردی آن شهرک صنعتی چرمشهر مشهد واقع در 12 کیلومتری شرق مشهد بوده است. نتیجه بررسی ها نشان می دهد که با توجه به محدودیتها و کمبود آب در منطقه و کیفیت نامناسب آن مکان استقرار شهرک صنعتی نامناسب بوده به نحوی که اکوسیستم آبهای زیرزمینی منطقه دچار آسیب جدی خواهد شد. در حال حاضر نیز وضعیت طوری است که هزینه تصفیه آب برای کل آب مصرفی مقرون به صرفه نمی باشد. لذا اجرای مدیریت صحیح مصرف آب و استفاده مجدد از پساب تولیدی شهرک که مورد توجه قرار نگرفته است الزامی به نظر می رسد.بعد از بررسی فنی و اقتصادی جهت طرح تصفیه خانه بیولوژیکی فاضلاب صنعتی شهرک، انتقال آن به تصفیه خانه فاضلاب شهری اولنگ واقع در 5 کیلومتری شهرک بعنوان گزینه مناسب پیشنهاد شده است که در طرحهای قبلی مد نظر قرار نگرفته بود. در اینصورت قادر خواهیم بود bod را از 925mg/l به 30mg/l و مقدار کروم به کمتر از 1mg/l برسانیم که در نتیجه معیار آلودگی فاضلاب خروجی به حد استاندارد خواهد رسید.بدلیل کمبود آب در منطقه و کیفیت نامناسب آن پیشنهاد گردیده است که برای تامین بخشی از آب مصرفی از پساب تصفیه شده حاصل از تصفیه خانه اولنگ استفاده شود.مطالعات انجام شده در این تحقیق نشان می دهد که در فرایند چرمسازی حدود 40 درصد از کل کروم مصرفی وارد فاضلاب می گردد. در صورت جداسازی جریانهای فاضلاب حاوی کروم از جریانهای دیگر، علاوه بر اینکه از رسوب هیدروکسید کروم در لوله های انتقال فاضلاب جلوگیری می شود می توان حدود 270 تن از کروم مصرفی را سالیانه بازیافت نمود که جنبه اقتصادی آن کاملا قابل توجه است.