نام پژوهشگر: حسین دهستانی اسفندآبادی
حسین دهستانی اسفندآبادی عبدالعلی لهسایی زاده
هدف از این تحقیق بررسی تاثیر پایگاه اجتماعی-اقتصادی دانش آموزان بر جهت گیری ارزشی آنها می باشد. این تحقیق به شیوه پیمایش انجام شده و داده ها به وسیله پرسشنامه از یک نمونه 600 نفری از دانش آموزان پایه سوم متوسطه شهر شیراز جمع آوری شده است. در این تحقیق از نظریات کوهن و انگلهارت جهت تبیین جهت گیری ارزشی استفاده شده است. لازم به ذکر است که جهت گیری ارزشی به دو بعد جهت گیری ارزشی باز برای تغییر و جهتگیری ارزشی محافظه کارانه تقسیم شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین شاخصهای پایگاه اقتصادی (درآمد خانوار، ناحیه محل سکونت، میزان استفاده از وسایل رفاهی، نوع مسکن و میزان استفاده از وسایل ارتباطی نوین) و جهت گیری ارزشی باز برای تغییر رابطه های مثبت و معناداری وجود دارد. این در حالی است که بین شاخصهای پایگاه اقتصادی و جهت گیری ارزشی محافظه کارانه رابطه های معنادار و منفی دیده شده است. همچنین مشخص شد که بین شاخصهای پایگاه اجتماعی (منزلت شغلی پدر و مادر، تحصیلات پدر و مادر و عضویت والدین در تشکلهای سیاسی و اجتماعی) و جهت گیری ارزشی باز برای تغییر رابطه های مثبت و معناداری وجود دارد، در حالیکه بین شاخصهای پایگاه اجتماعی و جهت گیری ارزشی محافظه کارانه رابطه ها منفی و معنادار است. نتایج تحلل چند متغیر نشان می دهد که متغیرهای احساس امنیت، شیوه تربیتی خانواده، عضویت والدین در تشکلهای سیاسی و اجتماعی، منزلت شغلی والدین و استفاده از وسایل رفاهی متغیرهایی هستند که دارای بیشترین اثرات بوده و در تبیین جهت گیری ارزشی وارد معادله رگرسیون شده اند و توانسته اند در حدود نیمه ازتغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند از طرف دیگر نتایج بدست آمده از تحلیل مسیر گویای این مطلب است که بیش از نیمی از تاثیرات علی متغیر مستقل بر جهتگیری ارزشی، تاثیر علی غیر مستقیم (از طریق متغیرهای واسط یعنی احساس امنیت و شیوه تربیتی خانواده) بوده است که این خود نشان از اهمیت وجود متغیرهای واسط مدل تحقیق می باشد. با توجه به این که در حدود نیمی از واریانس متغیر وابسته (جهت گیری ارزشی) بوسیله مدل تحقیق تبیین شده است، به نظر می رسد مدل نظری تحقیق که برگرفته از نظریات کوهن و اینگلهارت می باشد، برای سنجش جهت گیری ارزشی مدل مناسب و کارآیی بوده است.