نام پژوهشگر: محمدباقر قربان زاده

ویژگیهای اجتماعی- سیاسی جامعه مطلوب از دیدگاه قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1379
  محمدباقر قربان زاده   محمدعلی مهدوی راد

در این پژوهش، ویژگیهای اجتماعی سیاسی جامعه آرمانی قرآن مورد بررسی قرار گرفته و در شش فصل سامان یافته است.فصل اول، راجع به کلیات است و در آن سوالهای اصلی تحقیق، فرضیات، اهداف و روش تحقیق بیان گردیده است. در فصل دوم، پس از بیان معنای لغوی و اصطلاحی جامعه و مدنی الطبع بودن انسان، جامعه آرمانی و جامعه آرمانی قرآن تعریف و ویژگیهای هر یک را برشمردیم. آن گاه جامعه طرح جامعه آرمانی در قرآن را تبیین و اهداف آن را بیان نمودیم. در فصل سوم، پس از بیان ضرورت طرح بحث اصالت، مفهوم اصالت، اصالت فرد، اصالت جامعه و اصالت فرد و جامعه به این نتیجه رسیدیم که از نگاه قرآن، فرد و جامعه هر دو اصالت دارند. در فصل چهارم که مهمترین فصل این نوشته است، مفهوم آزادی در لغت و اصطلاح، اقسام آزادی، تاریخچه آزادی، نظر موافقان و مخالفان آزادی، برخوردهای متفاوت فقها و علمای شیعه با این مقوله، صور مختلف آزادی در قرآن و سه نهاد و سمبل قرآنی آزادی، بیان شده است. با آوردن سه نمونه عینی از خود قرآن، نحوه برخورد قرآن با افکار و اندیشه ها را که همراه با آزادی و توام با احترام بوده، برنمودیم. محدوده آزادی را از نگاه قرآن بررسی و مقایسه ای نیز میان آزادی در قرآن و غرب انجام گرفته است. در فصل پنجم، پس از بیان مفهوم نظارت عمومی و راههای شناخت معروف و منکر به بیان اهمیت، آثار انجام و عواقب ترک آن پرداختیم. و بالاخره در آخرین فصل، ضمن بیان مفهوم عدالت، جایگاه و اهمیت آن، اشکال مختلف عدالت را از نگاه قرآن با ذکر شواهد قرآنی تبیین و موانع اجرا و راه تحقق آن را توضیح دادیم.