در میان آثار متعدد زبان و ادبیات فارسی که شمارش آن ها خود نیز کار مشکلی می باشد همواره آثاری وجود داشته که حکم قله های ادبیات را دارند و آن قدر شهره و زبانزد هستند که گویی نام تمام ادبیات ایران را یدک می کشند. به راستی اگر در نزد هر فرد ایرانی یا غیر ایرانی سخنی از ادبیات فارسی بشود، خیلی سریع ذهن آن فرد به سراغ همین قله های ادبیات می رود ؛ آثاری که هم در حوزه ی نثر و هم در حوزه ی نظم نمونه های بارز دارند. امروزه آثاری چون شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، مثنوی معنوی، بوستان و گلستان سعدی، خمسه نظامی و ... به عنوان ادبیات فارسی شناخته می شود و در هر جای دنیا پیش هر ادب دوستی نام ادبیات فارسی برده شود بی گمان او به سراغ آثاری از این دست می رود. قامت بلند این آثار ادبی به حدی است که دیگر آثار را تحت الشعاع محض خود قرار داده به طوری که دیگر آثار گاه فقط در دانشکده های ادبیات بازخوانی می شود و گاه حتی این توفیق را نیز نیافته و گرد فراموشی کلی روی آن ها می نشیند. حال آنکه شاید بزرگترین ضعف این آثار فراموش شده یا تحت الشعاع قرار گرفته این باشد که همجوار آثار بزرگی قرار گرفته اند که سایه ی بزرگی آن ها بسیار سنگین است و اگر اینگونه نمی بود که در ادبیات ایران بزرگ مردانی چون فردوسی و حافظ و سعدی و مولوی و نظامی و ... وجود داشتند، بی شک نام آن ها به فراموش خانه ها سپرده نمی شد. در این میان یکی از آثاری که تنها به علت قرار گرفتن در کنار یکی از این قله های ادب فارسی نامش برده نمی شود کتاب روضه خلد است. کتابی که مجد خوافی در قرن هشتم و به تقلید از گلستان سعدی آفریده و با وجود ارزش هایی که دارد تنها به علت اینکه در جوار نام بزرگ کتاب گلستان قرار گرفته است، آنچنان مهجور و دور افتاده که حتی در دانشکده های ادبیات نیز نامی از آن برده نمی شود و در کتب تاریخ ادبیات یا تذکره ها نیز اگر اشاره ای به نام کتاب یا مولف آن شده باشد خیلی مختصر بوده به گونه ای که نیاز هیچ جوینده ای را برطرف نمی کند. در این میان اگر نمی بود اهتمام آقای محمود فرخ که به چاپ و تصحیح این کتاب اقدام کرده است، دسترسی به این کتاب از این هم دشوار تر و سخت تر می شد. در این تحقیق با ارشاد های آقای دکتر وفایی سعی شده ضمن مقایسه این کتاب با کتاب گلستان سعدی و ذکر برخی نقص ها و کاستی های آن – البته در مقایسه با کتاب گلستان – به طور تلویحی کتاب را معرفی کرده و در این راه قدمی کوچک برداریم. روش کار بدین صورت می باشد که هر دو کتاب را در سه بخش سبکی، محتوایی و زبانی با یکدیگر مقایسه کرده ایم. در بخش سبکی موضوعاتی همچون سجع، آمیختگی، نظم و نثر، بکارگیری آیات و احادیث و کلمات عربی، اختصار و ایجاز و ... را در دو کتاب مقایسه کرده ایم. در بخش محتوایی هدف و روش کار هر دو نویسنده را مقایسه کرده و حکایات تاریخی ، اخلاقی و تعلیمی را بررسی کرده ایم . سپس باب هایی از دو کتاب که از لحاظ محتوا و عنوان مشابه هم بوده اند را مقایسه کرده و نمونه هایی از حکایات مشابه را آورده ایم و بعد از آن حکایاتی را از کتاب روضه ی خلد ذکر کرده ایم که به نظر ما تقلید گونه هایی از کتاب گلستان بوده است. در بخش زبانی نیز معیار کار را کتاب سبک شناسی نثر مرحوم بهار قرار داده ایم به این صورت که مواردی را که مرحوم بهار به عنوان مختصات زبانی کتاب گلستان ذکر کرده اند را آورده و نمونه هایی از این گونه مختصات را از کتاب روضه ی خلد بیان کرده ایم. اما آنچه بیانش ضروری به نظر می رسد این است که چون میزان و معیار این مقایسه کتاب گلستان سعدی بوده است به ناچار در طول تحقیق هر جا در کتاب روضه ی خلد با ضعف و کاستی نسبت به کتاب گلستان برخورد کرده ایم با ذکر مثال آن نقطه ی ضعف را بیان کرده و نشان داده ایم که این کتاب نیز مانند دیگر کتب نگارش یافته به تقلید از گلستان، با خود گلستان فاصله ی زیادی دارد. مسلماً بیان این نکته دلیلی بر رد کردن کتاب روضه ی خلد نبوده و ارزش های این کتاب را نمی کاهد اما به ناچار وقتی پای مقایسه با کتاب گلستان به میان می آید باید به این کاستی ها در مقابل قامت بلند گلستان اشاره کرد.

بی شک شعر در دنیای کودک جایگاه خاصی دارد و با عواطف و احساسات و دنیای درون او مرتبط است . دنیای درون کودک با توصیف عناصر طبیعت، پرنده ها و رنگارنگی فصول، همراه با مفاهیم اخلاقی و آموزشی، در عین بهره مند نمودن کودک از لذایذ طبیعی، تعهد شعری خود را ایفا می کند. عناصر طبیعت در نظر کودک صاحب جان و عاطفه هستند او با آنها دوست می شود و از دوستی با آنها لذت می برد. مبانی نظری: منابع پژوهشی در زمینه ادبیات کودک شامل: تاریخ ادبیات کودکان ایران ، ادبیات کود کان و نوجوانان ، ضوابط و اصول نقد کتابهای کودکان و نوجوانان بوده است و در بخش بررسی ادبی، منابع عمده شامل :سبک شناسی، بیان و صورخیال در شعر فارسی به همراه فرهنگ نمادها، فرهنگ اشارات و فرهنگ مصور نمادهای سنتی است و در بررسی آموزه های دینی منبع اصلی، قرآن کریم است. در این پژوهش، بررسی مفاهیم طبیعت در شعر کودک و نحوه توصیف ها و صور خیال اشعار طبیعت و نیز بررسی نمادهای طبیعت در شعر کودک مورد نظر نگارنده بوده است. روش تحقیق: اشعار گروه سنی کودک (الف و ب و ج) در آثار بیش از ده تن از شاعران شاخص کودک که اشعار طبیعت در شعرشان مشهود است در حدود 150 اثر در سطوح فکری و ادبی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین معنا ۵ که آثار شعری مرتبط با طبیعت استخراج شده است و پس از فیش برداری، کار دسته بندی این نکات در متن تحقیق انجام گرفت و با توجه به مطالب مندرج در کلیات و مطالعات علمی نگارنده مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق: نمونه هایی از یافته های تحقیق حاضر شامل موارد ذیل است: اشعار مرتبط با طبیعت، تنها بیان کننده مفهوم طبیعت نیست بلکه مفاهیم مختلفی را در بر می گیرد . دیگر اینکه بسیاری از آرایه های ادبی در شعر کودک به کار رفته است؛ هر چند که شعر کودک جایگاه صنعت پردازی، تکلف و هنرنمایی شاعرانه نیست. در بررسی نمادها بسیاری عناصر طبیعت از لحاظ نمادین با سنن ادبی و آموزه های دینی مطابقت دارد. نتیجه گیری و پیشنهادها: طبیعت گرایی در شعر کودک بسیار پررنگ است و سابقه آن به پیشینه شعر فارسی می رسد. توجه به شعر کودک و نقد آثار شاعران کودک، بسیار لازم و ضروری است وباید جامعه دانشگاهی، آثار شایسته شاعران کودک را معرفی، ارزیابی و نقد نمایند که همین امر خود موجب بالندگی شعر کودک نیز خواهد شد.

شیوه های مختلفی برای بررسی آثار نویسندگان هر دوره وجود دارد که یکی از بهترین و موثرترین این شیوه ها بررسی متون از دیدگاه سبک شناختی است. از آن جا که تا حال کاری درمورد ویژگی های سبکی کتاب نفثه المصدور صورت نگرفته است،پایان نامه حاضر تلاشی در این راستا می باشد.

در این تحقیق شامل هشت فصل به بررسی ساختمان تکرار و نقش آن در علوم ادبی پرداخته شده است. تکرار نقش مهمی در ادبیات دارد که غالباً به جهت جایگاه نامناسب آن در ادبیات قدیم عرب نادیده گرفته شده است. در واقع تکرار نه تنها اساس زیبایی در ادبیات بلکه در سطوح مختلف زندگی به شمار می رود. تکرار در دستور زبان فارسی نخست از دید صرفی و نحوی مطرح می باشد به این معنا که می تواند تکرار اسم، فعل، صفت، قید، جمله و .. باشد و یا از نظر نحوی در جایگاه وابسته، نقش های مختلفی در جمله بپذیرد. تکرار در علم بلاغت نیز مورد بحث قرار می گیرد: تکرار آنگاه که مخل فصاحت باشد غیر فصیح و آنگاه که دارای مقاصد ثانوی بلاغی باشد، بلاغی و زیبا به شمار می رود. تکرار وجه مشترک دو علم موسیقی و شعر است که در بحث شعر به سه صورت بیرونی، درونی و کناری موسیقی آفرین است. تکرار اساس موسیقی بیرونی یعنی وزن شعر است و به دو شکل تکرار در محور افقی و تکرار در محور عمودی وزن شعر را می سازد: تکرار در محور افقی شعر همان تکرار دو نوع هجا کوتاه و بلند است که به صورتهای مختلف (اقسام الگوی هجای) وزن شعر را ایجاد می کند و تکرار در محور عمودی شعر تکرار الگوهای هجایی (وزن شعر) یک بیت در تمام ابیات شعر است. موسیقی کناری شعر حاصل دو نوع تکرار کامل و ناقص است به این معنی که ردیف تکرار کامل مجموعه آواها است در پایان ابیا و قافیه نیز تکرار ناقص مجموعه آواها. موسیقی درونی شعر را صنایع لفظی بدیع ایجاد می کنند که همگی به نوعی دربردارنده نسبتی از تکرار می باشند و به دو شکل تکرار کامل مجموعه های آوایی و تکرار ناقص مجموعه های آوایی در طول بیت ایجاد موسیقی می نمایند که در سطوح مختلفی واج، هجا، واژه و جمله قابل بررسی هستند. در این تحقیق موارد یاد شده در دویست غزل مولوی مورد بررسی قرار گرفته است.

این پژوهش عوامل هنجارگریز زبانی ای که سبب ادبی شدن زبان بیدل می گردد را همچون یک نظام و نه به صورت عوامل پراکنده بی ارتباط با هم در نظر می گیرد و میزان تأثیری را که هر پدیده در ساخت زابن بیدل می گذارد، بررسی می کند.نتیجه حاصل از این بررسی ها نشان داده است که تقدم در سبک زانی بیدل بر گزینش و انتخاب در محور جانشینی می باشد تا محور همنششینی.در این راستا، رساله حاضر در چهار فصل تنظیم گردیده است.فصل اول به بیان پژوهش و نگرش پیشینیان بر زبان و سبک بیدل می پردازد.فصل دوم با عنوان مبانی نظری، تعریف و شرح اصول و مبانی ای است که تمامی مباحث و خصائص سبکی مطرح شده براساس آن بنا ننهاده شده و تحلیل گردیده است.فصل های سه و چهار که به ترتیب صرف ونحو می باشد براساس دو شاخه اصلی دستور زبان تنظیم گردیده است و به بیان و بررسی شگردهای زبانی هنجارگریز در حوزه صرفی ونحوی زبان شاعر می پردازد.در این فصل صرف وابسته های عددی خاص و تتابع اضافات و واژگان بیدلی شامل ترکییب و اشتقات بررسی شده و الگوهای ساختاری برای آنها ارائه شده است. در بخش نحو موارد هنجارگریز بکاررفته در ضمیر، حروف اضافه، قید، صفت و فعل بررسی شده است.

مسأله انتظار در فرهنگ اغلب ادیان و اقوام از اهمیت بسزایی برخوردار است و این بحث در فرهنگ اسلامی با عنوان مهدویت مطرح گردید همچنین با رواج مکتب هنر برای انسان در عرصه حیات معقول وشعر متعهد مفاهیم مذهبی از جمله انتظار به عرصه شعر قدم نهاد وشاعران به این رویکرد روی آوردند لذا این امر بایسته است که در این مسئله پژوهشی به عمل آید. هدف از این پژوهش نشان دادن توجه شعرای دوره انقلاب اسلامی به این مبحث و گرد آوری تعابیر شاعرانه شعرا در این زمینه است. شاعران برای بکار گیری مفهوم انتظار از دو روش بهره جسته اند روش مستقیم و روش غیر مستقیم در روش نخست شاعر مستقیما امام زمان را مورد خطاب قرار می دهد واز ایشان درخواست ظهور دارد و جامعه را از دجال پاک نماید این گونه اشعار بیشتر شعار گونه است واز الفاظی چون مهدی بیا گل نرگس منتقم منجی و.. بهره می برد اغلب شعر های انتظار ازاین دسته است در این روش شعر را به سه دسته میتوان تقسیم کرد: 1- اشعار شعارگونه 2- اشعار که بر وقایع تاریخی وروایات اسلامی اشاره دارد 3- اشعاری که با استفاده از ترکیبات بکر امام زمان را بنام شاعرانه میخواند روشدوم شاعر به صورت غیر مستقیم انتظار را مطرح میکند

ایران و افغانستان دارای مشترکات فرهنگی و تمدنی دیرینه ای هستند چنانکه در بسیاری از موارد نمی توان یکی را از دیگری باز شناخت یا آنها را از یکدیگر جدا کرد. از این منظر- اگر چه امروزه دو واحد سیاسی جداگانه هستند- ولی در اساس ملیتی یگانه اند. این دو ملت، میراث فرهنگی مشترکی دارند که یادگار چند هزار ساله نیاکان مشترک آنها است. یکی از این یادگارها «زبان و ادب پارسی» است که سابقه آن در افغانستان کمتر از ایران نیست. به جهت وابستگی های بیان شده و همچنین ضرورت بیان دلبستگی های دو ملت، نگارنده را بر آن داشته است تا در برکشیدن یکی از زوایای مهم شعر امروز شاعران افغانستان اقدام نماید. از پیش فرض های این رویکرد، اهمیت محوری شعر در قلمرو ادبیات است لذا محور اصلی این رساله- با اعتقاد به اصالت اندیشه و معنا و مضمون- پرداختن به «درون مایه های شعر معاصر افغانستان» است. "درون مایه" معادل واژه تم (theme) است و قدمت کاربرد این واژه در ایران به 50 سال هم نمی رسد. این واژه در اصطلاح و کاربرد مترادف واژگانی همچون "بن مایه" (motif)، "محتوی" (content)، "موضوع یا سوژه" (subject) و هم چنین "مضمون" و حتی "موضوع" قرار گرفته است. عوامل متعددی از جمله صور خیال، فضاسازی ذهنی، تصویرگری، آرایه های ادبی، نمادها، اعلام، واژگان اساطیری، انواع رنگ، عناصر طبیعی و اصطلاحات نجومی و امثال اینها در ساختن درون مایه یک اثر ادبی سهیم و موثر هستند ولی آنچه بیشترین تأثیر را در انتقال و القاء معنی می کند، "اسم معنی" یا "واژه انتزاعی" است. محدوده زمانی این پژوهش از حدود 30 سال گذشته یعنی از سال 1358 تاکنون خواهد بود. افغانستان در این دوره، حوادث و حکومت های گوناگونی را به خود دیده است. از حکومت های کمونیستی تا جهادی و طالبانی و آمریکایی. چهارده اثر برگزیده- از میان نود اثر بررسی شده- که در این رساله مورد کاوش قرار گرفته اند از این قرارند: 1- محبوبه ابراهیمی؛ در مجموعه بادها خواهران من اند 2- روح الامین امینی؛ در مجموعه مینو به عبارت دیگر 3- واصف باختری؛ در مجموعه مویه های اسفندیار گم شده 4- خالده تحسین؛ در مجموعه ابر کوچک غزل 5- زهرا حسین زاده؛ در مجموعه نامه ای از لاله کوهی 6- عبدالواحد رشته؛ در مجموعه گزینه ی اشعار 7- بارق شفیعی؛ در مجموعه ستاک 8- عبدالقهار عاصی؛ در مجموعه غزل من و غم من 9- رازق فانی؛ در مجموعه شکست شب 10- خالده فروغ؛ در مجموعه سرنوشت دست های نسل فانوس 11- محمدکاظم کاظمی؛ در مجموعه قصه خشت و سنگ 12- ابوطالب مظفری؛ در مجموعه سوگ نامه ی بلخ 13- پرتو نادری؛ در مجموعه دهان خون آلود آزادی 14- لطیف ناظمی؛ در مجموعه سایه و مرداب. رابطه دو سویه و تعامل شعر و ادبیات با سایر شئون اجتماعی نیز قابل تأمل است، یعنی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری شعر و ادبیات هر جامعه «بر اجتماع» و «از اجتماع». در برخی جوامع- به ویژه در حال تغییر- گاهی تأثیر چند بیت شعر، از یک بیانیه سیاسی هم بیشتر است و این امر مبین این تأثیر و تأثر است. شاعر همانگونه که بر اجتماع و سیاست تأثیر می گذارد، از آنها تأثیر هم می پذیرد. علاوه بر شئون اجتماعی و سیاسی، شرایط اقتصادی، تاریخی، جغرافیایی و زیستی نیز بر همه افراد جامعه تأثیر می گذارند و این تأثیر در آثار ادبی به خوبی بروز و نمود دارد. به این دلیل در فصل یک رساله جغرافیای سیاسی و طبیعی، تاریخ سیاسی و اجتماعی، فرهنگ و هنر، پیشینه زبان فارسی دری، پیشینه ادب فارسی در دوره تمدنی، ادبیات معاصر دری و شعر معاصر افغانستان به اجمال شرح و بیان شده است. مضامین شعر معاصر افغانستان از لحاظ کمی گرایش قابل ملاحظه ای به مضامین خاص که متأثر از شرایط سیاسی این کشور است دارد. به عبارتی دقیق تر، "حوزه سیاست عامل تغییر در تمامی حوزه های دیگر است" و تأثیر آن بر همه شئون زندگی از جمله شئون فرهنگی و ادبی و شعر هر دوره ملموس است. وقتی شرایط عمومی یک کشور، جنگ، ناامنی، مهاجرت ناخواسته، فقر، بیماری و ... باشد. بدیهی است مضامین شعر آن کشور نیز متأثر از این ویژگی ها خواهد بود. مدخل های اصلی یا درون مایه های محوری این رساله از این قرارند: آبادانی (28)، ویرانی (52)، امید و آرزو (304)، ناامیدی (485)، خدا و دین (389)، موسیقی (206)، می و مستی (123)، عشق (517)، فرهنگ و هنر (25)، عدالت (7)، ظلم (48)، آدم (43)، مردم (59)، سیاست و جامعه (228)، آزادی (92)، حق (38)، باطل (3)، تفکر (145)، شادی (113)، غم (386)، زندگی (113)، مرگ (320)، صلح (6)، جنگ (466)، مقاومت (133)، مهاجرت (291)، خوشبختی (92)، بدبختی (846)، صفت های خوب (201)، صفت های بد (139)، تقدیر (31). بیان 31 مدخل اصلی و 1072 مدخل فرعی و مقایسه مضامین جنگ و صلح، به ترتیب با 466 و 6 فراوانی، غم و شادی به ترتیب با 386 و 113 فراوانی، مرگ و زندگی به ترتیب با 320 و 113 فراوانی، بدبختی و خوشبختی به ترتیب با 846 و 92 فراوانی امید و آرزو و ناامیدی به ترتیب با 304 و 485 فراوانی، ویرانی و آبادانی به ترتیب با 52 و 28 فراوانی (که در 41 جدول و نمودار ترسیم شده است) تمامی واقعیت جامعه و شعر معاصر افغانستان را بیان می کند. ویژگی دیگری که در شعر معاصر افغانستان قابل تأمل است، نقش و جایگاه دین است. خدا و دین با 389 فراوانی، یکی از مضامین پربسامد شعر معاصر افغانستان است. اکثریت مطلق مردم افغانستان مسلمان هستند و به این جهت دین و باورهای دینی ذیل واژگان و مضامینی متنوع همچون؛ خداوند، کردگار، محشر، رستاخیز، اسلام، ایمان، حلال، اذان، مسجد و امثال آن حضور چشمگیری دارند. نکته قابل تأمل دیگر؛ بسامد بالای واژگان و مضامین مربوط به عشق با 517 فراوانی است. حضور گسترده مضامین عاشقانه در ذهن و زبان مردمان مشرق زمین امری طبیعی است ولی در کشوری که سالیان متمادی درگیر جنگ و تبعات آن بوده است کمی عجیب می نماید. در این حوزه نیز واژگان عشق، معشوق، عاشق، شور و شوق، دلبر، دلدار، نگار، رسوا، دل بستن، دل سپردن، و امثال آن بسیار نمایان هستند. در این رساله از 67 منبع اصلی به صورت مستقیم و از 104 منبع به صورت غیرمستقیم استفاده شده است.

موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): همان گونه که از موضوع پایان نامه برمی آید؛ هدف نگارنده از این پژوهش بررسی چگونگی کاربرد تلمیحات در شعر شاعران انقلاب اسلامی بوده است و اینکه درمجموع، در اشعار شاعران این دوره کدام نوع از انواع تلمیحات بیش از همه به چشم می خورد. ناآشنایی با برخی شخصیت ها، اماکن و حوادث مربوط به آنها، اصطلاحات و رخدادها، سبب نـامفهومی اشـعار شـاعران و چـه بسـا، موجب عدم درک ظرافت ها و زیبایی های آن می شود. به همین منظور در این پایان نامه کوشیده ام که عنصر «تلمیح » را که یک صنعت بلاغی است در شاعران انقلاب جستجو نمایم. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: منابع اصلی این پایان نامه شامل فرهنگ تلمیحات دکتر سیروس شمیسا، فرهنگ اشارات دکتر شمیسا، فرهنگ اساطیر و داستان واره ها از محمد جعفر یاحقی، فرهنگ تلمیحات معاصر از محمد حسین محمدی، داستان داسـتانها از محمد اسلامی ندوشن و فرهنگ نامهای شاهنامه از رستگار فسایی است. چکیده از آنجایی که اغلب اعلام سیاسی جهان شخصیت های معاصر هستند و حتی زندگینامه ی برخی از آنها در هیچ کتابی درج نشده و کتاب هایی هم که پیرامون برخی تلمیحات سیاسی موجود است، اگر چه بسیار قوی اما برای این پایان نامه مناسب نبوده اند، ناگزیر از مقالات نشریات سود جسته ام. چنین به نظر می رسد که شاعران انقلاب در شعر خویش به جهت شرایط زمانی از جمله جنگ تحمیلی، وقایع و حوادث تلخ، ترور شخصیت ها و یاران انقلاب، مناسبت ها و ایام الله از تلمیحات مذهبی بیش از دیگر انواع تلمیح در اشعار خویش بهره جسته اند. تعریف مفاهیم، روش تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه ی اجرای آن، شیوه ی گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: تلمیح یعنی اشاره به داستان، مثل، شعر، حکایت و ... معروف که شاعر در اشعار خود به آن اشاره نموده است. در این پژوهش ابتدا از بین شاعران دوره ی انقلاب اسلامی، شش تن با نام های؛ قیصرامین پور، سید حسن حسینی، سلمان هراتی، نصرالله مردانی، علی موسوی گرمارودی و علیرضا قزوه را برگزیده و اشعار آنها را مطالعه کرده و عنصر تلمیح را در اشعار شاعران مورد نظر جستجو کردم سپس به لحاظ موضوعی آنها را دسته بندی کرده و هر کدام از ابیاتی که تلمیح مربوط به موضوع یا شخصیت خاص در آن واقع بود ذیل عنوان مشخص، آن را لحاظ کردم. در نهایت تلمیحات را در هریک از شاعران، به طور مجزا مورد بررسی قراردادم. یافته های تحقیق: شاعران دوره ی انقلاب اسلامی از انواع تلمیحات مذهبی، آیات و روایات، تلمیحات سیاسی و اجتماعی، تاریخی، جهانی، حماسی و ... بهره جسته اند که از نظر بسامد متفاوت است. ماجرای کربلا در اشعار سیدحسن حسینی و سپس در اشعار نصرالله مردانی در قیاس با اشعار دیگر شاعران مورد نظر از بسامد بالایی برخوردار است. بیشترین تلمیحات جهانی مربوط به علیرضا قزوه است که البته از دریچه اعتراض به اوضاع نابسامان فلسطین، عراق و افغانستان نگریسته و آن را به چالش می کشد. با اندکی تأمل در اشعار شاعران مورد مطالعه بیشترین تلمیحات حماسی را باید از آن نصرالله مردانی دانست. نتیجه گیری و پیشنهادات: الهام گیری شاعران عصر انقلاب از پیامبران و اهل بیت علیهم السلام، واقعه ی عاشورا، امام خمینی (ره) و ولایت فقیه ،جلوه ویژه ای به شعر شاعران انقلاب بخشیده است. شاعران این دوره با دغدغه ی فراوانی که نسبت به دفاع مقدس داشتند و همانند بسیاری از مردم غیورایران زمین، جنگ را با گوشت و خون خود لمس می کردند؛ به این ترتیب وجود ردپای جبهه های جنگ و شهدا و امام (ره) در اشعار شاعران این دوره، فراوان به چشم می خورد. در مجموع میزان تلمیحات مذهبی و دینی در تمامی شاعران مورد نظر بالاست. از آنجا که اشعار شاعران دارای ظرافت های بسیاری است و نگارنده تنها به تلمیح که گوشه ای از پهنه وسیع ادبیات فارسی است، آن هم در اشعار شش تن از شاعران انقلاب پرداخته؛ بنابراین به منظور پی بردن به این ظرایف، مطالعه و تعمق بیشتری را از جانب ادب دوستان می طلبد.

عنوان پایان نامه حاضر «ساخت ترکیب های زبانی در خسرو و شیرین و مخزن الاسرار نظامی و تحلیل آن ها» است. در این تحقیق اسم ها، صفت ها و قید های مرکب و مشتق مرکب (با مبنا قراردادن ساختار و ذکر نمونه هایی از آن) در دو اثر نامبرده بررسی خواهند شد. فصل اول شامل مبانی نظری از جمله واژه، تکواژ و انواع آن، کلمه بسیط، مشتق، مرکب و مشتق مرکب است. فصل دوم به تعاریفی از ترکیب و مباحثی درباره واژه سازی اختصاص دارد. در فصل سوم به نقد و بررسی برخی از پژوهش های قدیم و جدید زبان فارسی پیرامون بحث ترکیب و اشتقاق پرداخته شده است. البته لازم به ذکر است که عدم بررسی سایر آثار از ارزش و اهمیت آن ها نمی کاهد. فصل های چهارم، پنجم و ششم به ترتیب به بررسی انواع ترکیب های اسمی، صفتی و قیدی دو کتاب بر مبنای ساختار، ذکر نمونه هایی از هر ساختار و بیان زیر ساخت لغات مرکب و تحلیل آن ها می پردازد. در فصل آخر نتیجه گیری کلی ارائه خواهد شد.

علم بدیع از نظام های ارزشمند ادبی است که کلامن به واسطه ی آن مزین و آراسته می شودو ملاک زیبایی شناسی اثرادبی محسوب می گردد.بدیع کلیدی است که باآن می توان به دنیای پررمزوراز شاعرواردشد.سلمان شاعری هنرآفرین باکلامی سلیس ودلنشین است و غزلیاتشسرشارازصنایع بدیعی می باشد.

تعریف زبان و بررسی های زبانی.تعریف سبک و بررسی های سبکی.چگونگی و روش بررسی های سبکی و زبانی و سابقه آن در ایران.شرح و تحلیل ویژگیهای پر کاربرد و پربسامد دستوری.

تجلی کلام الهی در شعر مایه ی طراوت ، عمق و استواری آن می شود ، هر اثر ادبی به اندازه ی ارتباطش با زیبایی های معنوی قرآن شانس ماندگاری پیدا می کند و هر قدر اثر ادبی از مفاهیم متعالی پربارتر باشد قدرت نفوذ و تاثیر گذاری آن بیشتر می شود. در دوره ی معاصر شاعرانی مانند قیصرامین پور، موسوی گرمارودی، طاهره صفارزاده ، سهراب سپهری واحمد عزیزی تلاش کردند با خلق آثاری ارزشمند ماندگار شوند. در دوره ی معاصر با توجه به تغییرات و تحولات اساسی که پس از قرنها سکوت در صحنه ی حاکمیت جامعه و به تبع آن فرهنگ و ادب رخ داد، شکوفایی تجلیات قرآنی در شعر شاعران بازتاب گسترده تری یافت . تجلیات قرآنی در آثار ادبی شاعران معاصر گاه به وسیله ی تضمین ، حل و درج و اقتباس صورت می پذیرد و گاه با بهره گیری از تلمیح ، اشاره ، تصویرآفرینی و استفاده ی مفهومی مشاهده می شود آثار شاعران دوره ی،« انقلاب اسلامی» به دلیل ویژگی های منحصر به فرد از جمله تحولات فرهنگی عمیق که پس از انقلاب روی داد و حماسه دفاع مقدس و همچنین دستمایه هایی که از دوره ی مشروطه و فترت وجود داشت پیوندی ملکوتی پیدا کرده است . تخیل های سحرآفرین با تصویرآفرینی های شگفت، زبانی نو وحیرت انگیز پدیدآورده است. زبانی که به ظاهر ساده و روان است ولی به دلیل روح و جان آسمانی دست نیافتنی است . آیات قرآن کریم بیشتر در شعر شاعران دو دوره ی مشروطه و انقلاب اسلامی تجلی یافته است شاعران بزرگی مانند اقبال ، ادیب ، بهار، پروین در دوره ی مشروطه از اثر پذیرترین شاعران معاصر از قرآن هستند. شعر شهریار در دوره میانی شاید به تنهایی بیش از همه ی شاعران این دوره از تجلیات قرآنی بهره مند است . در دوره ی مشروطه به دلیل تحصیلات سنتی و در عین حال عمیق دینی ، قرآنی ؛ شاعران از محفوظات قرآنی بیشتری برخوردارند از این رو از انواع تجلیات قرآنی ، اقتباس و تضمین از بسامد بالاتری برخوردار است . در دوره ی میانی، با ورود شعر نو و در اواخر شعر سپید ، ما شاهد اثر پذیری شاعران در شکل ساختاری و نحوی هستیم شعر انقلاب اسلامی بسیار قرآنی تر از گذشته است . و انواع تجلیات در آن بیش از دوره های گذشته نمود پیدا کرده است . قرآن کریم مضامین متنوع و گوناگونی دارد ، که در این پژوهش به تفکیک آورده ایم : توحید ، نبوت ، امامت ، عدل ، معاد ، احکام دینی ، اخلاق ، آفرینش ومضامین دیگر. قصص قرآن و داستان انبیاء در شعر و ادب فارسی بسامد بالایی دارد . الحمد للّه ربّ العالمین.

چکیده الف) موضوع و طرح رساله ما به عنوان سخنگویان بومی زبان ، مجموعه ای گسترده از داده ها را در اختیار داریم ؛ به همین دلیل ممکن است در دام این باور بیفتیم که مطلبی برای توضیح باقی نمی ماند و تمامی اصول و سازماندهی و ساخت و کارهای زیر بنایی احتمالی،همانند این داده ها مشخص اند؛ اما حقیقت چیز دیگری است و تلاش برای توصیف دقیق نظام قواعدی که بر آن تسلط داریم و ما را قادر می سازد جملات جدید را درک و تولید کنیم هر گونه جزمیتی را در این مورد بلافاصله بر طرف می سازد . این رساله در اصل مقایسه ای است میان هفت مقوله زبانی در پنج دستور زبان فارسی . در این رساله سعی برآنست که مباحث مطرح شده در این پنج دستور بطور دقیقی توصیف شود و از طریق مقایسه و مقابله و خلاصه مباحث، وجوه اشتراک و افتراق موجود میان آنها مشخص گردد به گونه ای که خواننده با مراجعه به آن نیازی به رجوع به این کتابها نداشته ؛ بلکه با تحلیل ها و تقسیم بندی هایی که در این رساله آمده برآیندی مرکب از هر پنج دستور را پیش نگاه خود داشته باشد . ب) روش تحقیق با توجه به اهدافی که این پژوهش در جستجوی آنها بود ؛از قبیل:نمودار ساختن وجوه اشتراک و افتراق میان دستورهای مورد بررسی،میزان تاثیر پذیری آنها از یکدیگرو... نخست تمامی کتابهای مورد بررسی فیش برداری گردید و داده های به دست آمده در دسته های مختلف قرار گرفت وپس از دسته بندی به مقایسه و مقابله و توصیف آنها پرداخته شد ودر پایان به منظور سهولت کار مخاطبان جداول ونمودارهایی از مطالب مطرح شده،ارائه گردید. پ) ساختار پژوهش ساختار پژوهش مشتمل بر نه فصل می باشد: فصل نخست این مجموعه را «کلیات» شامل تعریف زبان، اهمیت تدوین دستور زبان، برخی معایب دستور زبانهای موجود و جریانهای موثر در تکوین دستور زبان فارسی و معرفی دستورهای مورد بررسی تشکیل می دهد. «اسم» نیز از دیگر موضوعاتی است که فصل دوم به آن اختصاص یافته است. این فصل دربرگیرنده مباحثی از قبیل تعریف اسم، وابسته های پیشین و پسین اسم، ساختمان اسم، نقش یا حالتهای اسم و گروه اسمی می باشد. در فصل سوم به «ضمیر» به عنوان یکی از جانشینان اسم پرداخته شده است. این فصل شامل مباحثی از قبیل، تعریف ضمیر، اقسام ضمیر، تفاوت ضمیر و اسم ظاهر، ... می باشد. فصل چهارم این مجموعه را نیز «فعل» شامل مباحثی از قبیل تعریف فعل، شخص و شمار فعل، پیشوندها و پسوندهای فعل، افعال بی قاعده و باقاعده، گذرا و ناگذرا و مباحثی از این دست تشکیل می دهد. «صفت» از دیگر مباحثی است که فصل پنجم این رساله به آن اختصاص یافته است این بخش شامل تعریف صفت، روش شناخت صفت از مضاف الیه، مطابقه صفت و موصوف، اقسام صفت بیانی و ... می باشد. فصل ششم این مجموعه نیز «حرف» شامل مباحثی از قبیل تعریف حرف، پیوندهای همپایگی و ناهمپایگی، ساختمان حرف ربط، معانی حرف ربط، تعریف حرف اضافه، روش تشخیص حرف اضافه مرکب از ساده و ... می باشد. فصل هفتم این مجموعه نیز به «قید» شامل تعریف قید، ساختمان قید، قیود ویژه و مشترک، قید و متمم قیدی و ... اختصاص یافته است. در فصل هشتم نیز به «صوت»، تعریف آن، اقسام صوت و شبه جمله از حیث معنا، ساختمان صوت، صوتهای ویژه و مشترک، ... پرداخته شده است. و فصل نهم نیز به نتیجه گیری اختصاص یافته است. در پایان از استاد ارجمندم جناب آقای دکتر وفایی که راهنمایی این رساله برعهده ایشان بود و کوششهای بی دریغشان راهگشای دشواریهای راهم بود سپاس فراوان دارم و همچنین از جناب آقای دکتر ایزدی در جایگاه مشاوری مشفق که همواره در طول نگارش این رساله یاری رسانم بودند سپاسگزارم.

چکیده: سلمان ساوجی از قصیده سرایان بزرگ قرن هشتم هجری است.او را خاتم قصیده سرایان پیش از دوره ی بازگشت ادبی می دانند.وی طبق ویژگی بارز سبک عراقی که استفاده ی وافر از صنایع بدیعی و بیانی می باشد از اکثر آرایه های لفظی و معنوی در شعر خود استفاده کرده است.برترین ویژگی شعری اش زیبایی آفرینی با این صنایع است.این رساله در دو فصل بدیع و بیان با نگاهی آماری تدوین شده است.هر یک از آرایه ها تعریف،تبیین و بررسی شده و شواهدی از قصاید شاعر را دارا هستند.شعر سلمان شعری مصنوع است؛ در این میان بعضی از آرایه ها کمتر و برخی بسیار به کار رفته اند. در پایان رساله پیوستی مشتمل بر کلی هی شواهد شعری موجود هر آرایه آمده است.

فتوت به عنوان یک خصلت ارزشمند و آیینی کهن با آداب و اصول اخلاقی خاص خود از جمله ذخائر معنوی و فرهنگی جامعه کهن ما و یکی از جنبه های درخور توجّه تاریخ اجتماعی ایران است که ظاهراً سرچشمه های آن را در ادیان و آیینهای ایران باستان باید جست. فتوت به عنوان یک موضوع و پدیده مهم، در ادبیات ملی و دینی ما شهرت و جایگاه ویژه ای دارد. در عرصه شعر و نثر فارسی با فتوت و جوانمردی و مروت به عنوان صفات اخلاقی برجسته و پسندیده مواجه هستیم، که در این میان داستانهای عامیانه و سنتی فارسی بیش از سایر آثار و نوشته ها، در عرصه تاخت و تاز عیاران و جوانمردان بوده است و از این حیث قابل توجه هستند. داستان سمک عیار از داستانهای بلند و حماسه های عامیانه است که ظاهراً کهن ترین قصه عیاری برجای مانده است که دارای عناصر، بنمایه ها و سازه های حماسی بسیار است، بنابراین می توان، آیینها و رسوم و اصطلاحات رایج در میان جوانمردان جامعه آن روزگار و شرایط و اوصاف اخلاقی این طبقه را که در جای جای کتاب آمده، استخراج کرد. از سوی دیگر درمیان تمام متن های قدیم و جدیدی که در دو زبان فارسی و عربی درباره آیین فتوّت و روش جوانمردان نوشته شده، فتوّت نامه سلطانی از لحاظ برشمردن آیینهای فتوت وجوانمردی از همه مفصل تر، جامع تر، منظم تر و دقیق تر است. از آنجا که اصل داستان سمک عیار مربوط به قبل از اسلام و فتوت نامه سلطانی اثریست که رنگ و لعاب اسلامی دارد، این دو اثر دارای آیینهای مشترک و متفاوتی می باشند. علاوه بر مطالبی که درباره فتوت در این تحقیق آمده، بررسی و استخراج مشترکات و اختلافات آداب و آیین فتوت در این دو اثر مورد توجه قرارگرفته است.

الف - موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): موضوع رساله ی حاضر «بررسی مشترکات فرهنگی - ادبی ایران و قرقیزستان» است. تعیین این مشترکات جهت شناخت هر چه بیشتر مردم و مسئولان دو کشور از یکدیگر ضروری و برای گسترش و بهتر شدن روابط دوستانه ی دو ملت بسیار اهمیت دارد. ب - مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: مسئله اصلی: چگونگی، اهمیت و بررسی مشترکات فرهنگی و ادبی بین ایران و قرقیزستان. سوال های اصلی: 1. اشتراکات بین ایران و قرقیزستان بیشتر در چه حوزه های است؟ 2. برای بررسی اشتراکات فرهنگی و ادبی بین دو کشور چه مولفه هایی قابل بررسی است؟ فرضیه های اصلی: 1. اشتراکات بین ایران و قرقیزستان بیشتر در حوزه های فرهنگی و ادبی دیده می شود. 2. برای بررسی مشترکات فرهنگی و ادبی بایستی از پیشینه ی تاریخی، آثار ادبی و فکری دو ملت بهره جست. پ - روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، نحوه ی اجرای آن، شیوه ی گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: پس از انتخـاب موضوع، عنـاصـر فـرهـنگی و ادبی مشترک مشخص و دسته بندی شدند. ابتدا پیشینـه ی تـاریخی ایـران، قرقیزستان و آسیـای میانه مورد توجه قرار گرفتـه و سپس واژه ها و نام های مشابه، امثال و حکم یکسان، آداب و رسوم و باورها، ادیان و مذاهب مشابه، آثار ادبی مشترک و ترجمه های نشر شده از فارسی و قرقیزی در دو کشور بررسی شد. روش ایـن پژوهش توصیفی - تحلیلی است کـه در ایـن راستا در بعضی موارد شیوه ی تطبیقی نیز به کار رفته است. در ضمن، روش جمع آوری اطلاعات بر اساس روش کتابخانـه ای از طریق فیش برداری، بررسی اسناد و مدارک و منابع علمی متعدد به زبان های قرقیزی، روسی و فارسی و استخراج داده ها از بانک های اطلاعاتی و منابع اینترنتی بوده است. ت - یافته های تحقیق: در این بررسی مشاهده گردید که از زمان هخامنشیان تا کنون به طور مستقیم یا غیر مستقیم، اقوام ایرانی و قوم قرقیز با هم در ارتباط بوده اند. این ارتباطات شامل: همکاری های نظامی، تجاری بوده است. از زمان ظهور اسلام و ورود آن به ایران و آسیای مرکزی به بعد، سلط? بارز زبان فارسی تا پایان کار سامانیان در منطقه ماوراءالنهر به ویژه در مکاتبات دیوانی، اسناد و مدارک رسمی بوده است و بعد از حکومت سامانیان زبان های ترکی، عربی هم مطرح شدند و به موازات هم در این امور استفاده شدند. ملاحظه گردید بیشترین ارتباط و اثرگذاری فرهنگ دو ملت از سه ناحیه بوده است: اول ارتباط اقوام ایرانی از دوران باستان تا کنون با منطق? آسیای مرکزی؛ دوم ارتباط زبان فارسی و ترکی؛ سوم دین اسلام و زبان عربی. معلوم شد، زبان های قرقیزی و فارسی از یک ریشه و خانواده نیستند. واژه ها و نام هایی که مشترکاً توسط قرقیزها و ایرانی ها به کار می روند، از طریق: زبان های فارسی – ترکی – روسی – عربی – فرانسوی – انگلیسی – یونانی و از همه مهم تر دین اسلام سرچشمه گرفته است. در این راستا بیش از 500 واژه مشابه جمع آوری و ارائه گردید. همچنین چهل مورد امثال و حکم مشترک ایرانی و قرقیزی تطبیق و مُعَرِفی شد. مهم ترین آداب و رسوم، شامل: روزهای ملی، جشن ها، اعیاد مختلف، اعم از مذهبی، ملی و تاریخیِ قرقیزستان مشخص و سپس با استفاده از منابع فارسی و تقویم ایرانی، شاخص ترین آنها، مثلِ نوروز، عیدهای قربان و فطر را با ذکر چگونگی برگزاری آنها در ایران و قرقیزستان توصیف و با یکدیگر تطبیق داده شد. باورهای مشترک عامیانه و ادیان موجود در دو کشور بررسی و موارد مشترک آنها معرفی شدند. همچنین در انتها به بارزترین موضوع مشابه ادبی دو کشور یعنی حماسه ی «ماناس» و «شاهنامه» فردوسی پرداخته و مقایسه ی کوتاهی از این دو اثر ارائه شد و پس از آن آثاری که تا کنون در ایران و قرقیزستان ترجمه و چاپ شده است، معرفی شد ه اند. ث - نتیجه گیری و پیشنهادات: دو ملت ایران و قرقیزستان در مواردی همچون پیشینه ی تاریخی، دین، باورهای عامیانه و آداب و رسوم اجتماعی، واژه ها و نام ها، آثار ادبی به ویژه حماسه، امثال و حکم و مبادلات فرهنگی دارای نقاط مشترک و مشابهات فراوان بوده و مطالعات بیشتر در این زمینه ها، یقیناً در نزدیکی و استحکام روابط دو ملت بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

پایان نامه مورد نظر در رابطه با عبارتهای فعلی در زبان فارسی بحث میکند در نتیجه فرهنگواره ای تحت همین عنوان به دست آمده است. این نوشتار به ساخت واژه در دستگاه وازه سازی در زبان فارسی کمک شایانی کرده و به مترجمان در فارسی نویسی و سره نویسی نیز، کمک میکند.

جمله واره های موصولی در شعر شاملو به وفور دیده می شوند.و سهم جمله واره های محدود کننده و غیر محدود کننده تقریبا یکسان است. از لحاظ نقش نحوی که این جمله واره ها در داخل جمله ایفا می کنند، می توان گفت که نقش"صفت" پرکاربرد ترین نقشی بود که در این پژوهش به آن رسیدیم. نقش "صفت" در هر دو گروه محدود کننده و غیر محدود کننده پرکاربردترین نقش بود. و نقش "مفعول" ، "نهاد" و "مضاف الیه" در رده های دیگر قرار می گیرند. بسامد جمله واره های قیدی نیز در شعر شاملو بسیار بالاست و سهم به سزایی از آن را جمله واره های شرطی نوع ساده ی به خود اختصاص داده است. و بقیه ی جمله واره هاسهم تقریبا برابری داشتند. و تعداد برخی انواع آن مانند نوع تناقضی و شرطی تناقضی نیز در اشعار انتخاب شده بسیار کم بود. جمله واره های متممی ، به شکل تعریف شده ی آن به ندرت دیده می شوند. این مسئله با اصل اقتصاد زبانی و روشن بودن مطلب وقتی به شکل تخفیف یافته آورده می شود، قابل توجیه است.

بررسی جمله و اقسام آن، از مقولات دستوری است که، اخیرا،ً بسیاری از دستوردانان جدید به آن توجه ویژه ای کرده اند و نگاهی که به این مقوله داشته اند، در برخی موارد با دستوردانان سنتی متفاوت بوده است و حتی در مواردی نیز، نظرات خود زبان شناسان با یکدیگر تفاوت هایی دارد، که در کنار هم قرار دادن و بررسی این شباهت ها و تفاوت ها به پژوهشگران زبان فارسی کمک شایانی خواهد کرد تا بهتر به بررسی این مقوله بپردازند. لذا در این تحقیق، سعی شده است به این تفاوت ها و شباهت ها پرداخته شود. این تحقیق، در پانزده مدخل اصلی تنظیم شده است. هر کدام از این مدخل ها، دارای زیرگروه هایی هستند، که به طور مفصل با ذکر شاهدمثال هایی، از آثار نویسندگان معتبری چون صادق هدایت، صادق چوبک، عباس معروفی و حسین سناپور مورد بررسی قرارگرفته اند. در بررسی این مدخل ها به نام گذاری های گوناگون و مختلف دستورنویسان سنتی و جدید در مورد هر کدام از آنها نیز پرداخته شده است.

در تعریف دو مفهم به نظر جمهور دستور شناسان استناد شده و نگارنده با استخراج حروف مشترک ربط و اضافه در دوزبان فارسی و عربی و تبیین و تفسیر اینها با شواهد مختلف موجود در متون مورد نظر و در نهایت تبیین وجوه اشتراک و اختلاف این حروف مورد نظر نگارنده خواهد بود

مقدمه ای جامع دربار? زندگانی و آثار و افکار و سبک جام جم اوحدی نوشته شد. جام جم با استفاده از پنج نسخ? خطی و یک نسخ? چاپی به شیو? انتقادی و با اساس قرار دادن اصح نسخ تصحیح شد و از سایر دستنویسها به عنوان نسخه بدل استفاده شد. پس از متن، پیوستی شامل ابیات برافزوده و مشکوک نسخ? اقدم مندرج گردید. تعلیقاتی روشنگر دربار? واژگان و ترکیبات دشوار و اعلام کمتر شناخته شد? متن د ر انتهای رساله آورده شد.

دستور جهانی چامسکی شامل اصول و پارامترهایی است. اصول همان مشترکات میان زبان ها و پارامترها خصوصیات برخی زبانها است. این پایان نامه شامل دو باب است: باب نظری و باب تطبیقی. در باب نظری اصول و پارامترهای دستور جهانی را با بررسی در زبان انگلیسی معرفی نموده ام. در باب تطبیقی همان اصول را در زبان عربی بررسی کرده ام. سپس مشترکات سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی را در بخش اجزاء جمله و خود جمله بررسی نموده تا به اصول و پارامترهای دیگری در دستور جهانی دست یابم. البته می بایست این اصول را در زبان های دیگر نیز بررسی نمود تا وجودشان ثابت گردد.

چکیده تمام نما: موضوع این رساله بررسی سیر تاریخی دو مقوله زبانی: شاخص و ممیز می باشد و هدف از آن آشنا شدن با تحولات زبانی، فرهنگی، سیاسی است. مثلاً واژه ی «خانم» از چه دوره ای وارد زبان شده و از چه دوره ای به عنوان شاخص کاربرد داشته است و نیز به لحاظ جامعه شناختی از چه اهمیتی در جامعه ی تاریخی و معاصر برخوردار می باشد.

پایان نامه حاضر در شش بخش مورد بررسی قرار گرفته است که بخش اول مربوط به کلیات است ، در این قسمت قید به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است .در بخش دوم کتاب کلیله و دمنه ، در بخش سوم کتاب چهارمقاله و در بخش چهارم کتابهای سیاست نامه و قابوس نامه مورد بررسی قرار گرفته اند. بخش پنجم اختصاص به مقایسه چهارکتاب و بخش ششم مربوط به نتیجه گیری است .

این رساله به تصحیح انتقادی مطلع الانوار امیر خسرو دهلوی پرداخته در مقدمه به اختصار به آثار و احوال امیر خسرو اشاره می کند و ویژگی های زبانی ،بلاغی و سبکی شاعر در آن مورد توجه است و در پایان و پس از تصحیح متن در بخش تعلیقات لغات و اصطلاحات مشکل مثنوی شرح شده در این پژوهش از قدیمی ترین نسخه های موجود در کتابخانه و موزه های ایران استفاده شده است

جامع البیان عن تأویل ای القرآن معروف به تفسیر طبری، به استفتای منصور بن نوح بن نصر سامانی در میانه سال های 350 تا 366ق در فرارود (ماوراءالنهر)، به دست عدّه ای از علمای ماوراءالنهر به فارسی برگردانده شد. برگردان آیات قرآن در این کتاب، کهن ترین ترجمه از قرآن به فارسی و کهن ترین متن فارسی پس از اسلام به شمار می رود، از این رو هم از حیث تاریخ متون دینی و هم از نظر تاریخ نثر فارسی و از جنبه زبانی بسیار ارزشمند است. این کتاب یک بار به کوشش حبیب یغمایی در سال 1339 تا 1334ش در هفت مجلّد تصحیح شده است. از آن زمان اشکالاتی بر این تصحیح وارد شده است که اهمّ آن عبارت است از: 1. بی توجهی به ویژگی ماوراءالنّهری و خراسانی زبان کتاب در نسخه های متعدّد آن؛ 2. عدم استفاده از نسخ? معتبر و کهن به عنوان نسخ? اساس؛ 3. ناشناخته بودن ضبط کلمه ای در نسخه اصل برای مصحّح و تبدیل آن به صورت رایج و متداول؛ 4. تفاوت متن چاپی با نسخه خطّی به علّت بدخوانی نسخه؛ 5. انتخاب نسخه بدل ها و اختلاف ضبط ها به صورت گزینشی. نسخه اساس متن ترجمه تفسیر طبری نه تنها بر پایه تاریخ کتابت، بلکه بر اساس حوزه جغرافیایی کاتب و میزان دخل و تصرّف کاتب در نسخه ها باید تعیین می شود. از این رو تهیّه نسخه ای منقّح از این اثرِ کهن و با ارزش زبان فارسی ضروری می نماید. در این رساله برای دستیابی به این مهم، علاوه بر قدمت و اعتبار نسخه، به سه عامل تأثیرگزار در تصحیح متن توجه شده است: گویش کاتب، خویشاوندی نسخه ها و تحریرهای مختلف متن.

نظام استرآبادی از شعرای قرون 9 و 10 ه.ق و متولّد استرآباد است. وی شاعری است که مداح اهل بیت بوده و قصاید غرّایی در وصف امام علی (ع) و اهل بیت دارد. نیز قصایدی در مدح امرا و حکمای عهد تیموری در دیوانش وجود دارد. زبان شعری قوی، خلق تصاویر بدیع و خلاقانه و عشق و علاقه به اهل بیت علیهم السلام از دلایل انتخاب این دیوان برای تصحیح بود. این تصحیح با پنج نسخه انجام شده است. این نسخ از کتابخانه ها ی مجلس شورای اسلامی، سپهسالار و ملی تهیه شده اند. نسخه ی اساس که از کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی به دست آمد، متعلق به قرن 10 ه.ق است و کمتر از نیم قرن پس از فوت شاعر کتابت شده-است. این رساله به سه بخش تقسیم می شود. نخست: مقدمه، که شامل زندگینامه ، سبک شناسی، تأثیر نظام از شعرای پیشین، شباهت های شعر نظام با شعرای سبک هندی و معرفی نسخ می شود. در بخش دوم دیوان اشعار قرارگرفته است و در بر دارنده ی صد و بیست و چهار قصیده، یازده ترکیب بند، یک ترجیع بند، هشتاد و یک قطعه، هشت غزل و چهل و یک رباعی است. دیوان نظام در نسخه اساس به دو جلد مجزا تقسیم شده-است که در یک مجلد گردآوری شده اند. جلد نخست اختصاص به مدح ائمه دارد و جلد دوم در مدح حکام و موضوعات دیگر است؛ اما در این تصحیح قصاید بدون توجه به موضوع و براساس حروف الفبا تنظیم شده اند. در بخش سوم تعلیقات درج شده است. شرح ابیات دشوار، نام بحور عروضی، توضیح اشارات و تلمیحات، توضیح آرایه های ادبی پیچیده و دشواری های دستوری، فهرست نامها و جایها و فهرست لغات دشوار در این بخش به چشم می خورد.

علم معانی یکی از شاخه های سه گانه ی علوم بلاغی به شمار می رود که از دیرباز سخن گفتن بر مقتضای حال و مقام مخاطب، موضوع اصلی این علم بوده است. علمای بلاغت از قدیم الایام، بلاغت و دستورزبان را به هم درآمیخته اند به گونه ای که نه تنها بسیاری از اصطلاحات و مباحث دستورزبان در علم معانی راه یافته بلکه بسیاری از ترفندها و قاعده های سخنوری و بلاغت نیز در دستورزبان مطرح گشته است. درواقع پیوند این دو علم به گونه ای است که معانی را «معان النحو» نامیده اند. آنچه که محور اصلی معانی قرار گرفته امروزه موضوع یکی از جدیدترین شاخه های زبانشناسی،کاربردشناسی زبان است که در هر دو برعکس دستورزبان، چگونگی تبلور معانی و مقاصد گوینده با تمرکز بر موقعیت و بافت های کلامی بررسی می شود. همان طور که کاربردشناسی برای بیان معانی ضمنی از روش های خاص خود استفاده می کند، علم معانی نیز برای بیان معانی ثانوی خود عدول از اصل مقتضای ظاهر را برگزیده که قدما از این اصل به اختصار در بحث تأکید یاد کرده اند، آنچه که در این تحقیق زیر مجموعه ی اصل مقتضای ظاهر قرار می گیرد، به کارگیری اصول و قواعد و ابزارهای دستورزبان است. همسویی و شباهت دستورزبان با علم معنی شناسی از یک طرف و پیوند ناگسستنی دستورزبان و معانی از طرفی دیگر ما را بر آن داشت تا به بررسی و تحلیل ارتباط این دو علم و تبیین کنش های ثانوی مسائل دستورزبان بپردازیم. بنابراین هدف این پژوهش آن است که شیوه های به کارگیری مباحث و اصول و قواعددستورزبان را در چهارچوب معانی به عنوان ابزاری برای بیان معانی و اغراض ثانویه، مورد تحلیل و بررسی(تاحدودی نقد)قرار دهد تا از این رهگذر به تصریح و تکمیل مباحث موجود در معانی سنتی چون بحث مقتضای ظاهر و عدول ازآن پرداخته و پیوند میان این دو علم را در قالب تمایزات و شباهت ها آشکارا و به طور کاربردی بیان کند.

زبان خلجی از زبان های باستانی و از خانواده زبان ترکی است که به آن ترکی باستان نیز می گویند. این زبان که امروزه گویشوران اندکی در حدود 40 هزار نفر در ایران دارد نسبت به زبان ترکی آذری و استانبولی و غیره، اصالت خود را حفظ کرده است. خلج ها بنا به دلایلی که به آن ها اشاره خواهیم کرد تحت تأثیر عمیق زبان پارسی قرار گرفته تا بدانجا که عده بسیاری از آنان زبان خود را فراموش کرده و به تحصیل و تکلم زبان پارسی همت گماشته اند. آنان اقوامی هستند که از شرق تا غرب آسیا پراکنده شده اند و امروزه برخی از آنان در منطقه خلجستان در غرب استان قم جای گرفته اند. با بررسی تأثیر زبان خلجی از زبان پارسی به اهمیت زبان پارسی در گذشته پی خواهیم برد، زبانی که امروزه به دلایل مختلف سیاسی و فرهنگی، از تأثیرگذاری آن کاسته شده است.

آثار ادبی به لحاظ شکل و محتوا در گروه های متعدد طبقه بندی می شوند. یکی از انواع این طبقه-بندی، نوع ادب غنایی است که شامل اشعاری است که اغلب در قالب غزل، بیانگر احساسات و عواطف شاعر می باشند و وسیع ترین حوزه معنایی شعر فارسی را در بر می گیرند. شعر غنایی، زاده احساسات و عوالم درونی انسان است و اوج احساسات آدمی در عشق نمود می یابد، از این رو در ادب فارسی، نوع غنایی بیشتر به اشعار عاشقانه اطلاق می شود که اغلب در منظومه های بلند روایی در قالب مثنوی هویت می یابند. در این منظومه ها شخصیت پردازی ها به همراه توصیفات دقیق به منظور تسری احساس شاعر صورت می گیرد. عنصر سازنده شعر، زبان است که شکل بیرونی و درونی یک اثر را می سازد. شکل درونی ذهنیت و تاکتیک شاعر است در خلق تصاویر بدیع متاثر از عواطف او که به وسیله شکل بیرونی محسوس و دریافتنی می شود. شاعر با بهره گیری از همه امکانات زبانی می کوشد تا معنا را در بهترین شکل و قالب عینیت ببخشد. به همین دلیل است که نوع ادبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. قطعا واژگان و پیوندهایشان در انواع ادبی مختلف جلوه های متفاوتی خواهند داشت. بررسی هایی که از زوایای مختلف زبانی اعم از دستور، آرایه ها و صور خیال در جهت پاسخ گویی به سوالات مطرح شده، در دو اثر "جمشید و خورشید" سلمان ساوجی و "یوسف و زلیخا" جامی صورت گرفت، نشان می دهد باوجود تفاوت های آماری که در دو منظومه دیده می شود در هر دو اثر این تسری احساس با زبانی ساده و دلنشین، بدون تعقیدهای لفظی و معنوی، سبکبار از واژه های مهجور و ناتراشیده، دستورمند و به شکلی مبالغه آمیز صورت گرفته است.

در چند سال اخیر، بسیاری از شاعران معاصر در راه های مختلفی به"آزمون و خطا" پرداخته اند تا روشی منحصر به فرد در راستای"زیبایی آفرینی" در شعر ارائه بدهند. یکی از مهمترین این روش ها زیبایی آفرینی از طریق "هنجارگریزی دستوری" است. مسئله ای که تا قبل از نیما و حتی بعد از او، در بهترین حالت، تنها در راستای رعایت وزن عروضی به کار می رفت و در غیر این صورت، در اکثر موارد، اشتباهی از سوی مولف تلقی می شد. این نوشته با بررسی نمونه های این هنجارگریزی در شعر چهار شاعر معاصر و خوانشی دقیق تر از تئوری های ارائه شده در این زمینه، نشان می دهد که اگرچه کاربرد این هنجارگریزی در راستای زیبایی آفرینی به طور کلی بی سابقه نیست، اما شعر معاصر توانسته است ثابت کند که می توان آن را به عنوان ابزاری مستقل برای شعرآفرینی پذیرفت.

طبقه بندی کند. به این صورت زمینه ای فراهم می کند که مخاطب در کنار آشنایی با سیر تاریخی آموزش زبان فارسی، همه منابع را به صورت توصیفی بشناسند. در ادامه زبان آموز، مدرس و رسانه های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان معرفی، در رابطه ای سه گانه طبقه بندی و تحلیل می شود، سپس در پایان روش های آموزش زبان فارسی، مزایا و معایب هر یک تعریف و تبیین می گردد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

زبان شعری قیصر به عنوان استاد ادبیات فارسی به دلیل تسلط و آشنایی اش با معیارها و ساخت های زبان فارسی با زبان دیگر شعرا متفاوت است. زبان شعری وی از زبان توصیفی روایی صرف که مخصوص زبان شعری دوره انقلاب و جنگ و مصادف با آ غاز شاعری قیصر است به زبان چند بعدی همراه با ایجاز و رمز بدل می شود. این زبان از زبان مردم نشات می گیرد و اساسا هنر قیصر همین کاربرد مطلوب زبان معیار مردمی در حوزه زبان هنری است.