نام پژوهشگر: محمدحسن بیگدلی
محمدحسن بیگدلی مصطفی نوروزی
در سال 1753 لیند (lind)، پزشک نیروی دریائی بریتانیا، کتاب معروف خود را بنام (treatise of scurvey) منشر ساخت و اثر لیموترش را در درمان ملاحان کشتی (salisbury) ثابت کرد. ویتامین ث از مهمترین ویتامین های محلول در آب می باشد. l.ascorbic acid و dehdroascorbic acid این ویتامین یک جسم احیا کننده قوی است و با داشتن گروه ان دی اول (enediol) یکی از عوامل مهم اکسیداسیون و احیا بافتی بوده و در نقل و انتقال هیدروژن، سیستم ستوکروم c، گلوتاتیون و نیکوتین آمید دی نوکلئوتید (nad+) شرکت می نماید. ویتامین ث برای ثابت ماندن ترکیب شیمیایی بافت غضروفی و استخوانی و دندانها ضروری است. این ویتامین در عمل ساخته شدن هورمون های استروئیدی در غدد فوق کلیه موثر بوده و مقاومت بدن را در مقابل عفونت ها و مسمومیت ها افزایش می دهد. بیشتر حیوانات در بدن خود قابلیت سنتز اسید آسکوربیک را دارند، لذا نیازی به جیزه غذائی محتوی ویتامین ث ندارند. این سنتز در میکروزوم سلولها بویژه سلولهای کبدی انجام می شود. برخی حیوانات فاقد آنزیم l-gulono oxidas برای تبدیل گلوکز به اسید آسکوربیک می باشد. انسان، میمون، خوکه هندی، خفاش هندی، بلبل و ماهی قزل آلا به منابع غذایی اسید آسکوربیک متکی هستند. زمانی که بدن در معرض ضربه، عمل جراحی و سوختگی قرار گیرد مقدار ویتامین ث به صورت فرم احیا در خون کاهش می یابد. همچنین دفع ادراری نیز کم می گردد، این امر به دلیل افزایش نیاز بدن در این شرایط می باشد. نقش این ویتامین در ترمیم زخم ها به اثبات رسیدهاست، زیرا این ویتامین در هیدروکسیلاسیون پرولین و لیزین و سنتز کلاژن نقش دارد. بعضی از محققان کاهش ویتامین ث خون را پس از عمل جراحی گزارش نموده اند. بر طبق تحقیقات jones و bartlett علیرغم سطوح پائین اسید آسکوربیک پلاسما در زمان جراحی، ترمیم طبیعی زخم بوسیله درمان کافی با ویتامین ث طی دوره پس از جراحی مشاهده شده است. conman نشان داد که قدرت کشش (الاستیک) زخم های بهبود یافته در حضور سطوح کم پلاسمایی ویتامین ث کم شده است. schumacher گزارش نمود که استفاده حدود 500 mg روزانه ویتامین ث بصورت خوراکی در پیشگیری از شوک و ضعف به دنبال کشیدن دندان بسیار موثر بوده است. کمبود ویتامین ث باعث اختلال و افزایش آن باعث تسریع در التیام زخم می گردد. تحقیقات در زمینه این ماده مغذی در بین ویتامین ها خیلی بیشتر از بقیه ویتامین ها بوده است، زیرا تشکیل و حفظ سیمان بین سلولی و کلاژن را تنظیم می کند. بنابراین تکامل ساختمان هر بافت و ارگان وابسته به این ویتامین می باشد، لذا کمبود ویتامین ث می تواند در زوال ساختمانی بافت ها نقش داشته باشد.