نام پژوهشگر: یدالله ذبیحی بیزکی

ایل قاجار در مازندران از آغاز پیدایش تا به سلطنت رسیدن آقامحمدخان قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 1381
  یدالله ذبیحی بیزکی   ناصر تکمیل همایون

این تحقیق در پنج فصل به موقعیت ایل قاجار در مازندران و چگونگی حرکت آنها برای حکومت خواهی پرداخته شده است . فصل اول، نظر به اهمیت موقعیت جغرافیایی درحوادث تاریخی قاجارها- ابتدا موقعیت جغرافیایی مازندران و بعد نام باستانی مازندران و طبرستان و قبایل و ایلات و آثار و ابنیه قدیمی مازندران مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم ، اصل و نسب قاجارها - فعالیت های نظامی و سیاسی شخصیت های قاجار از زمان تاسیس حکومت صفوی تا سقوط آن و با کوچ آنها به استراباد و مازندران ، و همچنین در باره اولین حرکت قدرت طلبی قاجارها تحت رهبری فتحعلی خان قاجار و درنهایت ماجرای قتل او مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم ، این فصل موقعیت ایل قاجار در مازندران درزمان نادرشاه و همچنین د.ومین مرحله از تلاش های نظامی قاجارهای اشاقه باش به رهبری محمد حسن خان قاجار مورد بررسی قرار گرفته است . با قتل نادر وآشفتگی اوضاع کلی کشور، فعالیت های نظامی محمدحسن خان قاجار در جهت کسب قدرت محلی وامنیت داخلی مازندران آغاز گردید. تلاشهای سیاسی ونظامی ایل قاجار و برتری طایفه اشاقه باش نسبت به سایر ایلات در مازندران از موضوعات مهم این فصل می باشد. فصل چهارم، این فصل اختصاص یافته است به رقابت های ایلی بین روسای ایلات پس از قتل نادر و فعالیت های نظامی محمدحسن خان در جهت توسعه و گسترش قدرت برای تشکیل حکومتی فرامنطقه ای که برخورد های نظامی متعددی با دیگر ایلات حاضر در غرب و جنوب موجب شده بود و سرانجام آن به شکست خان قاجار منجر شد در قسمت دیگر همین فصل انتصاب حسینقلی خان به حکومت دامغان و اقدام نظامی او برای ایجاد حکومت محلی و شکست و از میان رفتن این مرحله از تلاشها و اقدامات قاجارهای اشاقه باش مورد بررسی قرار گرفته است.