نام پژوهشگر: علاالدین شاهرخی

تجارت و راه ها در عهد تیموریان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه لرستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  محسن اقبالی   علاالدین شاهرخی

تجارت و راهداری را می توان از مهمترین مولفه های هر تمدن دانست که در سایه آن جامعه به پیشرفت بیشتری بخصوص در بعد کیفی زندگی و از نظر معشیتی دست می یابد. اما این تاثیر گذاری یک طرفه نیست، پیشرفت هر جامعه بخصوص از نظر سیاسی و امنیت نیز موجب رشد بیشتر تجارت و راهداری می شود. حال آنکه بین تجارت و راهداری نیز رابطه ای دو سویه حکم فرماست، راه و راهداری رشد تجارت را به دنبال دارد و مقوله تجارت و عبور کاروان های تجاری بخصوص از نظر درآمدی که برای خزانه حکومتی داشت، سبب می شد که حکومت ها برای افول نکردن این منبع درآمدی به راه و راهداری توجه بیشتری نمایند. با این اوصاف بین مقوله های راه و راهداری، تجارت، شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حکومت ها روابط نزدیکی وجود داشت، تغییر و تحول هر کدام از این مقوله ها بر دیگری تاثیرگذار بود و به دلیل این تاثیر گذاری و تاثیر پذیری بود که هر زمان حکومتی از نظر سیاسی و یا اقتصادی ضعیف می شد، خیلی زود هرج و مرج جامعه را فرا می گرفت و این هرج و مرج سبب از بین رفتن رونق تجارت می شد. با این اوصاف اقتدار سیاسی ونظامی حکومت ها بر تجارت تاثیر بسیار داشت و نبود آن منجر به کم رنگ شدن تجارت و ابعاد آن می شد به مانند عصر پس از فروپاشی ایلخانی، که در پی جنگ های قدرت بین حکومت های محلی ایران به ورطه ویرانی کشانیده شد. قدرت گیری تیمور و حملات او به ایران اگر چه ویرانی های بسیاری را سبب شد، اما در نهایت او توانست حکومتی متمرکز و مقتدر به وجود آورد که از مهم ترین مشخصه های آن امنیت ناشی از ترس مجازات حکومتی ( تیمور) بود که تا مدت ها این امنیت برای جانشینان او نیز باقی ماند. لذا در این تحقیق کوشیده شده است با بررسی تجارت و ابعاد آن به مانند راهها، روابط تجاری، صادرات و واردات کالا و... تجارت و راهداری و جنبه های مختلف آن در عصر تیموریان را بررسی نموده و گوشه ای از تجارت و مباحث مربوط به آن را آشکار کند.