معمولا هر سازمانی در یکی از دو ساختار(ارگانیکی یا مکانیکی) قرار می گیرد که طبق نظر استیفن رابینز ساختار دارای سه بعد اساسی (پیچیدگی، رسمیت و تمرکز) می باشد که در ساختار ارگانیکی سه بعد پیچیدگی ، رسمیت و تمرکز در حد بالا و برعکس در ساختار مکانیکی این سه بعد در حد پائین می باشد . عملکرد نیز به عنوان یک واژه کلیدی دیگر در پژوهش حاضر چند رویکرد در مورد آن وجود دارد که عبارتند از:(رویکرد نیل به هدف، رویکرد سیستمی، رویکرد استراتژیک و ...) که از بین چندین رویکرد ، رویکرد استراتژیک ، که رضایت شغلی ، اعتماد و درآمد کارکنان را در خود جای می دهد مورد استفاده قرار گرفته است. تحقیق حاضر با مطالعه 205 نفر از کارکنان درمانگاههای تعاونی و خصوصی (حدود نیمی از کارکنان درمانگاهها) به منظور شناخت ساختار و عملکرد و ارتباط بین این دو در درمانگاههای تعاونی و خصوصی انجام گرفته است.